doğa

Muhteşem bir şey: Bitkilerle simbiyoz (ortak yaşam) halinde yaşayan tür olan mikorizal mantarlar, bitki köklerinin uçlarına iplikçik adı verilen “uzuvlarıyla” hücresel düzeyde dokunuyor. Bu şekilde, tek tek bitkiler ağaçlar bir yeraltı ağıyla birbirine bağlanıyor. Mantarlar üzerine yapılan araştırmalar, genelde arka planda kaldı. Ancak mikolog (mantar bilimci) Merlin Sheldrake bunu değiştirmeye ça...

Merak uyandıran ağaç halkası bilimi: Dendrokronoloji ve dendroklimatoloji Her ağaç, tıpkı birer insan gibi benzersiz özelliklere sahip. Ağaçların “parmak izi” olarak tanımlanabilecek ağaç halkaları da bunlardan biri. Ve bu halkaları incelemek, bilim insanlarının geçmiş iklimler ve eski uygarlıklar hakkında bilgi edinmelerine yardımcı oluyor. Ağaç halkalarını inceleyen alt bilim dalına dendrokronol...

Ölümcül sıcaklıklar daha sık yaşanıyor; 1 milyon tür yok olma tehdidi, 1 milyardan fazla insan ise göç tehdidi altında! İklim krizi, gezegene büyük sıkıntılar yaşatıyor. Aşırı sıcaklıklar da iklim krizini besleyen etkilerden biri. Araştırmaya göre aşırı sıcaklıklar, 50 yıl içinde daha önce tahmin edilenden daha sert olacak. Bu olumsuz etkiler için 50 yıl da beklemeyeceğiz: Küresel hava istasyonu v...

Kaz Dağları’nda 198.000 ağaç kesildi. Ve bu katliam, Kanadalı Alamos Gold şirketinin Kirazlı’daki altın madenciliği projesinin sadece ilk adımı. Doğaseverler ve bilim insanları bu projenin ekosistemi mahvedeceğini uzun süredir dillendiriyor. Kaz Dağları'ndaki haklı mücadele de bu savunuyla devam ediyor. Geçtiğimiz gün Yavuz Dedegil’in altın ve gümüş madenciliğiyle ilgili aydınlatıcı çevirisini pay...

Türkiye'de doğa haklarına yönelik ağır ihlaller yaşanırken Yeni Zelanda'dan Kolombiya’ya, Hindistan’dan Ekvador’a kadar dünyanın dört bir yanından hükümetler, doğanın haklarına anayasalarında yer vermeye başladı. Ancak doğanın haklarının insan tarafından tayin edilmesinin, insanın doğa üzerindeki tahakkümünü meşrulaştırdığına yönelik tartışmalar da peşi sıra geliyor.  Her daim tartışma konusu olan...

Altın ve gümüş madenlerinde cevherin taş-toptaktan ayrılması çoğunlukla Siyanid (HCN) ve cıva ile yapılır. Bu maddelerin ikisi de bitki ve hayvanlar için çok zehirlidir. Metal ayrıldıktan sonra bu zehir, çamur halinde, su oranına göre, ya tepeleme yığılarak veya bir baraj içinde toplanır. 1 gram altın için bazen 1 m³ artık birikir ve bu birikme depoları genelde bir saatli bomba olarak, geride kalı...

Uçuşup duran polenler kimimiz için kâbus olabilir. Ancak bu toz bulutları ekolojinin sağlığı için büyük önem taşıyor. Polenlerin dünyasına giriyor; tarih boyunca hem insan hem de diğer canlıları nasıl etkilediğine bakıyoruz. Martın sonu bahar. Rengarenk açan bahar çiçekleri, baharı müjdeliyor. Ancak milyonlarca insan için bir kâbusun da başlangıcı. Çünkü bahar mevsimi, alerji ve astım mevsimi deme...

"Beni bu güzel havalar mahvetti, Böyle havada istifa ettim Evkaftaki memuriyetimden..." satırlarıyla başlayan şiirinde Orhan Veli, bahar yorgunluğunu anlatmıyor mu sizce de? Bahar yorgunluğu, mevsim geçişinden kaynaklanan ısı, ışık ve nem farklılığına vücudumuzun adapte olma süreci. Doğadaki hızlı değişime rağmen insanlarda enerji azlığı, halsizlik, isteksizlik, sabah yataktan kalkmakta zorlanma, ...

15 Mart’ta, 90’dan fazla ülkede iklim için gençlik grevleri yapılacak. İsveçli genç Greta Thunberg’in 2018’de başlattığı grevden ilham alan küresel okul grevi, sosyal medyada örgütlenen gençler tarafından tüm dünyada hızlıca sahiplenildi. Gençler iklim değişikliğine karşı harekete geçmemenin kuşaklararası bir haksızlık olduğunu ve liderlerin adım atmayarak gençlerin geleceğinden çaldığını ifade ed...