özgürlük

Bilimin özgür ruhu

Covid-19 salgını süresince 65+ kontenjanından evine hapsedilen birisi olarak, okumayı adeta bir karşı eylem biçimi olarak kullandım. Bu yazımda bunlardan Cesur Dâhiler’den1 söz etmek istiyorum. Kitabın kahramanları, 1965 Nobel Tıp Ödülü'nü François Jacob ve André Lwoff ile paylaşan Jacques Monod (1910-1976) ve 20. yüzyılın en güçlü yazarlarından, 1957 Nobel Edebiyat Ödülü sahibi Albert Camus (1913...

Düşünce özgürlüğü ve hukuk

Düşünce özgürlüğü konusunda hukukçuların yaptıkları bir seminere konuşmacı olarak çağrılmıştım. Sosyal bilimler ve Hukuk konusunda bir uzmanlığım yok. Sanat ve Kültür tarihçisiyim. İslam Kültürü üzerinde çok uzun zamandan buyana çalışan biri ve İslam dünyasını da 1970’lerden bu yana yakından tanımak olanağını bulan bir gözlemci olarak, İslamın şu anda geleceği en karanlık toplumlarından biri olduğ...

Hayal kurmak ve özgür olmak

Yeniliğe giden yolun başlangıç noktası hayal kurmak. Hayal kuramıyorsanız, başkasının hayalleri ile “idare etmeniz” gerekiyor. Ülkemizde, hayal kurma alışkanlığını giderek kaybediyoruz. Eğitim sistemimiz, bize “sorunlarımıza hangi çözümlerin çare olacağını giderek daha fazla gösteren” bir şekle dönüşüyor. Böyle yetişmiş kişi, çözümü ezberletilmemiş bir sorunla karşılaşınca kendisi çözüm üretemiyor...

Savaş ve barış

“Savaşın kanlı bir diplomasi; diplomasinin ise kansız bir savaş’ olduğu söylenir. Bu anlamda barış, savaşa hazırlık için verilen bir moladır. Neler diyor ne yapıyoruz: Söylem – eylem çelişkisi! Sosyal demokrat Erich Fromm, Marx ile Freud’u karşılaştırıp yorumladığı bir denemesinde, uygarlığın üç gerçeğinden söz eder: Her şeyden şüphe et; İnsanca şeyler insana yabancı değildir; Gerçek, seni özgürlü...

Bu hafta bilimin özellikle tıp alanında açtığı yepyeni bir ufku önünüze getiriyoruz. Akıllı sistemlerle donatılmış mikro robotlar. Bedenimizde olan bitenleri net olarak görecek ve haber verecek, hastalıkları teşhis edecek, insanların ulaşamadığı yerlerde gözlem yapacak, bütün bunların ötesinde başka alanlarda da insanın minik gözü kulağı olacak mikro robotlar. Boyutları 1 milimetreden birkaç santi...

Kültür ve sanat

Hele bir şeyler söyle, bir şeyler yaz ki, tanışalım seninle! Anonim Bizde yazıya soyut kavramlara tanımla girmek geleneği yaygındır. Kavramlar tanımlanır, benzerlik ve farklar sıralanıp, ünlülerden birkaç alıntı yapılır, bazı kaynaklardan söz edilerek yazı bitirilmiş olur. Tanım yapmak, kültür ve sanat kavramlarını tanımlamak hiç de kolay değildir. Aydınlanma Çağı’nın (18. yy) ünlü filozofu Voltai...

Matematik yenilik için neden önemlidir?

“İyi matematik bilmeyen toplumlarda adalet yoktur.” John Forbes Nash Jr. [1] İstanbul Matematiksel Bilimler Merkezi’nde [2], Maria Esteban (Universite Paris Dauphine) tarafından “İnovasyon İçin Önemli Bir Araç, Matematik” başlıklı bir seminer verildi (29 Mart 2016). Doğrusu beni bu seminere çeken öncelikle inovasyon sözcüğü oldu. Seminer duyurusunda yer alan özette “Birçok teknolojik problem matem...

Anayasa’da Laiklik tartışması

Yarın, HBT-BAU konferansında yapacağım “Demokrasi ve Laiklik” konuşmamda konuyu noktalamayı tasarlıyordum ki... 27 Mayıs 1960 devrimi veya darbesinin 56. yıl dönümünde 27 Mayıs tarihli Cumhuriyet Gazetesi “laiklik” manşetleriyle dolup taşıyor: ABD merkezli PEW araştırmasına göre “Türkiye’de son 3 yılda anlamlı değişmeler oluyor”muş. Nuray Mert, “Kapatmayalım, Laikliği tartışalım” diyor, Güray Öz, ...

Bugün de tehlike altında olan, özgür bilim ve düşünce ve gelecek için vazgeçilmez ihtiyaçlar olarak görülen 4 temel özgürlük ve evrensel değer için çağrı: İfade özgürlüğü; Tapınma özgürlüğü; Yoksulluk çekmeme özgürlüğü ve Korkusuzca yaşama özgürlüğü. 6 Ocak 1941’de ABD II.Dünya Savaşı’na henüz katılmamıştı. Gerçekte o dönem bu ülkede büyük ölçüde kendini savaştan soyutlamadan yana bir tavır egemen...