Evde, sokakta, kafede, toplu taşıma araçlarında, kısacası akla hayale gelebilecek her yerde insanlar ellerinden telefonlarını bırakamaz hale geldi. İster mesaj atmak, ister e-postalara bakmak veyahut da sosyal paylaşım sitelerinde bilgi veya fotoğraf paylaşmak olsun telefona sarılmak için her zaman bir bahane var.
Aslında taşınabilir aletlerle iletişim kurma, okuma veya sohbet etme konusunda kötümser olmayan Amerikalı psikologlar Henry Wilmer ve Jason Chein, yine de akıllı telefonun bağımlılık yapacağı konusunda uyarıyor.
Bağımlılığın ne zaman söz konusu olduğunu ve hangi karakter özelliklerinin bağımlılığa yatkın olduğunu psikologlar, 90 üniversite öğrencisiyle araştırdı. Katılımcılara akıllı telefonlarıyla ne kadar zaman geçirdikleri sorulduktan sonra, bazı psikolojik testler yapıldı.
Testteki en ilginç hipotetik soru ise şuydu: Bu araştırma için size bir yıl içinde 1000 Dolar veya hemen yarın küçük bir miktar (farklı tutarlar açıklanmış) ödenecek. Siz hangisini tercih edersiniz? Değerlendirmelere göre akıllı telefonuyla çok fazla zaman geçirenler parayı hemen istemişler. Bu kişiler aynı zamanda yaşamın diğer alanlarında da dürtülerini kontrol edemeyen ve ihtiyaçlarını ertelemeyenlerdi.
Sonuç: Akıllı telefon bağımlıları ödüllere “hayır” demekte zorlanıyor. Diğer ilgi çekici araçlara göre akıllı telefonun her zaman ulaşılabilir olması da ihtiyaçları ertelememe isteğini güçlendiriyor. Fakat araştırmacılara göre, akıllı telefonun her zaman ulaşılabilir olması, çabuk ödüllendirme isteğini körükleyebiliyor. Diğer bir araştırmaya göre de akıllı telefon kullanımı kişileri daha mutlu etmiyor.
Koreli araştırmacılar Hongjai Rhee ve Sudong Kim, 425 kişinin boş zaman davranışlarını inceledi. Araştırmanın en önemli sorusu şuydu: Öğle paydosunuzu nasıl geçirdiniz? Katılımcılar bu süreyi ne şekilde geçirirlerse geçirsinler (yürüyüş, meslektaşlarla sohbet veya akıllı telefonla nette gezinmek) hem zihinsel hem de bedensel açıdan dinlenmişler. Ama katılımcılar arasında fark söz konusu. Akıllı telefon kullananlar diğerlerine göre daha zinde hissetmiş kendilerini. Bu sonuçlar da aslında kesin bir sonuç vermiyor. Mesela duygusal tükenmişlik yaşayan kişilerin daha sık akıllı telefona sarılıyor olmaları da mümkün.
Derleyen: Nilgün Özbaşaran Dede
Kaynaklar: http://link.springer.com/article/10.3758/s13423-016-1011-z ve www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0747563215302703
