2017 Nobel Ekonomi Ödülü: Davranışsal ekonomi disiplininin kurucusuna…

Öne Çıkanlar Toplum
2017 Nobel Ekonomi Ödülü: Davranışsal ekonomi disiplininin kurucusuna…

2017 Ekonomi Nobel’i, bireysel kararların analizinde ekonomi ile psikoloji arasında bir köprü kuran Richard H. Thaler’a verildi. Sınırlı rasyonelliğin, sosyal tercihlerin ve özdenetim yoksunluğunun sonuçlarını inceleyerek, bu özelliklerin insanların aldığı kararların yanı sıra, piyasaların işleyişini de nasıl etkilediğini ortaya çıkarttı.

Thaler, davranışsal finans olarak isimlendirilen alanın kurucularından biri. Bu disiplin, bilişsel yetersizliklerin mali piyasaları nasıl etkilediğini inceliyor.

Thaler’in dürüstlük ve adil olma anlayışı üzerine kuramsal ve deneysel araştırmaları da pek çok ekonomisti etkiledi. Tüketicilerin dürüstlük anlayışı, şirketlerin talebin yükselmekte olduğu dönemlerde fiyatları artırmasını engelleyebilir. Ancak bu anlayış maliyetlerin yükselmekte olduğu dönemlerde etkili olmaz.


Thaler, ayrıca yıl başlarında insanların gelecekleriyle ilgili aldıkları kararları yerine getirmekte pek de başarılı olamadıklarını gözlemledi. Planlayan-uygulayan modeli üzerinden öz denetim sorunlarının nasıl inceleneceğini gösterdi. Bu model bugün psikologlar ve nörologlar tarafından uzun vadeli planlama ve kısa vadeli uygulama arasındaki iç gerilimlerin tanımlanmasında kullanılır. Kısa vadeli baştan çıkarıcılar karşısında direnememek, güvenli bir gelecek için para biriktirmekte niçin zorlandığımızı, sağlıklı yaşam çizgisinden niçin saptığımızı açıklar.