Ressam Yüksel Arslan hayatını kaybetti

Öne Çıkanlar Toplum
Ressam Yüksel Arslan hayatını kaybetti

Toprak, bal, yumurta akı, kemik iliği, kan, sidik gibi doğal malzemelerle yaptığı resimlerle tanınan, Kapital’i resimleyen ressam Yüksel Arslan Paris’te hayatını kaybetti.

Türkiye'de ve yurt dışında birçok kişisel ve karma sergi açmış olan Arslan, eserlerine, İngilizce sanat anlamına gelen "art" ile Fransızca resim anlamına gelen "peinture" kelimelerinden türetmiş olduğu arture (artür) adını vermişti. Ressamın tercihi olarak tabloları isimsiz, fakat numaralıdır.

1933 doğumlu olan Arslan, İstanbul Erkek Lisesi'nde eğitim gördüğü yıllarda Paul Klee'den etkilendi ve ilk resimlerini lisenin duvarlarında sergiledi. İ.Ü. Sanat Tarihi Bölümü'nde bir süre okudu fakat devam etmedi. İlk sergisini 1955 yılında İlişki, Davranış, Sıkıntılara Övgü adıyla Maya Galerisi'nde açtı. Eleştirmenlerden övgü aldı ve tüm eserleri satıldı.


Doğal malzemeler ile kendi tekniğini yaratmasında, Jacques Mauduit'nin Modern Sanatın 40.000 Yılı eseri etkili oldu. Bu tekniği ilk olarak İnsanlı Günler adını verdiği seride kullandı.

1961 yılında sergi için Paris'e giden ressam, oraya yerleşti. Bir yıl sonra ilk kişisel sergisi Homunculus-cucus-palus, planus-phallus-micrococcus sırasında Arslan'ın eserlerini gören Jean Dubuffet, ressam ile yazışmaya başladı ve bir eserini satın aldı. 1967'de, Ankara ve İstanbul'da açılan iki sergi için Türkiye'ye döndü. Basında yer alan, eserlerinin "cinsellikle ilgili ve iğrenç imajlar" içerdiğini öne süren yazıların ardından, Ankara'da sergilenen resimleri müstehcen oldukları gerekçesiyle savcılık tarafından toplatıldı. Davası 8 ay sürdü.

Nietzsche ve Marx

1960-67 yılları arasında Nietzsche etkisinde kalan Arslan, 1969 sonrasında Marx etkisine girdi ve on dört artürlük Yabancılaşmalar dizisini Marx'ın el yazmalarından hareketle çizdi. Das Kapital'i resimlemeye karar verdi ve 1969-75 yılları arasında Kapital dizisine ait 30 artür üretti. 1975'te Fransa'da Maloine yayınevi tarafından kitap olarak basılan bu serinin ardından, 1975-79 yılları arasında Kapital'in Güncelleştirilmesi Denemesi isimli seriyi tamamladı.

1980'de, tarih öncesi çağlardan güncel döneme kadar, kendi üzerinde etkisi olan her şeyi resmettiği Etkiler dizisine başladı. 126 artürlük bu seri 1984'te tamamlandı. 1981'de, Sedat Simavi Görsel Sanatlar Ödülü'nü, heykeltıraş İlhan Koman ile paylaştı. 1982'de ise, Fransa'da verilen Humour Noir Grandville kara mizah ödülünü aldı. 1984-86 yılları arasında, kendi hayatından hareketle çizdiği Autoarture serisini çizdi. 1986'da Etkiler dizisi Fransa'da kitap olarak yayımlandı.

1986-2000 arasında İnsan dizisine başladı. İnsana dair en çok sinir hastalıkları ilgisini çekti ve şizofren resimleri çizdi. 2000 yılından sonra tekrar okumalarına döndü ve Yeni Etkiler dönemi başladı.

Etkilendiği yazarlar, besteciler, romanlar, anılar, incelemeler, felsefe kitaplarını kendi süzgecinden geçirip resmeden Arslan'ın sanat hayatı belli başlı dönemlere ayrılmıştır.