Saygın bilim dergisi Nature’ın 3 Kasım tarihli online sayısı, dört ayaklıların ekstremitelerinde yüzgeçten 5 parmağa geçişte önemli bir rol oynayan Hoxa 11 genindeki mutasyonun keşfini kapağına taşıdı.
Derginin kapağında mutasyona uğramış bir farenin stilize edilmiş el iskeletinin görüntüsü yer alıyor. Haberde ise yüzgeci parmağa dönüştüren Hoxa 11 geninin, bugünkü dört ayaklılarda 5 parmağı nasıl oluşturduğu açıklanıyor.
Şu anda yaşamakta olan dört ayaklıların -dört ayaklı kara omurgalıları- el ve ayaklarında 5 parmak bulunur. Eğer canlıda bu sayı mutasyon yoluyla değişirse genellikle doğal 5 parmakta azalma görülür. Pentadaktil denilen 5 parmaklı olma durumu her zaman genlerimizde kayıtlı değildi. Erken dört ayaklıların her bir ekstremitesinde 6, 7 ve hatta 8 parmağı olabiliyordu. Bu duruma da polidaktil deniyor. Polidaktilizm günümüzde çok nadir mutasyonlarda ortaya çıkar.
Pentadaktizm nasıl ortaya çıkmış olabilir? Marie Kmita ve meslektaşlarına göre beş parmaklı ekstremitelerin ortaya çıkması için birbirlerinden bağımsız olarak faaliyete geçen Hoxa 11 ve Hoxa 13 genlerin ifadelerinin eksiksiz olması gerekir. Bilim insanlarına göre Hoxa 11 geninin evrimi polidaktilizmden pentadaktilizme geçişi gerçekleştiriyor.
