Tevfik Uyar

Ya ‘orda’ yoksan?

Geçtiğimiz haftalarda ODTÜ Astrobiyoloji Konferası'nda "Bilimkurguda Dünya Dışı Yaşam" konulu bir konuşma yaptım. O günden beridir içimi kemiren, ciddi ciddi aklımı kurcalayan bir soru var.  Tam olarak bana yaşattığı duyguyu şair Cemal Safi daha iyi ifade ediyor: "İçim ürperiyor... Ya evde yoksan?" Yokluğu beni böylesine korkutan, mutluluğumu bir gün varlığını öğrenmeye bağladığım, umudumu yitirme...

Mikroplastikler yeni baş belamız olabilirler

Adından da anlaşılacağı üzere, mikroplastikler küçük boyuttaki plastik parçalarına deniyor. Sınıflandırma üzerine mutabakata varılmamış olsa da şimdilik 'mikro' denmesi için koşul, boyutlarının 5 mm çapından küçük olması. Tehdit yaratma nedenleriyse, içtiğimiz sudan yediğimiz balıklara kadar hemen her şeyde giderek miktarlarının artması ve bunları tüketen canlıların beden ve dokularına nüfuz edebi...

Tamam, işleri kapıyor robotlar, peki ya sonrası?

Robotların iş dünyasına dâhil olmasının akla gelen ilk yan etkisi iş gücünün el değiştirmesi… Bu doğru. Elbette çok daha ağır koşullarda, yorulmadan ve şikâyet etmeden çalışabilecek, yaratıcı zekâ gerektirmeyen işlerde insandan çok daha hızlı ve verimli bir şekilde görev yapabilecek “rakipler” olarak görülebilirler. Ancak sonrası daha vahim olabilir… Mesela, Nick Bostrom’un süper zekâ ve olası teh...

Anti-sosyal medya

Sosyal medyanın çağımızın yeni iletişim yolu olduğunu ayrıntısıyla anlatmaya gerek yok. En azından artık pek çok kişinin neredeyse tek haber alma kaynağı olduğunu söylemek de yanlış olmaz. Ağ toplumu'nun adeta dijitalize olarak vücut bulmuş hali; öyle ki bu dijital ağ, giderek gerçek ilişkilerin yerini alıyor, kendine has dünyasını yaratıyor. Bu konuyu daha evvel gerçek sanallık adlı yazımda irdel...

Doğa intikam alır mı?

Bugün İstanbul büyük bir felaketle karşı karşıya kaldı. Bu tür felaketlerden sonra "doğa intikam aldı" şeklinde bir söyleme başvuruluyor. Bu söylem anlatımı güçlendirmek için başvurulan bir kişileştirme olarak yanlış değil elbette. Ancak doğayı böyle bir bilinçle ve niyetle yüklemek sorumluluklar konusunda bazı noktaları gözden kaçırmamıza neden oluyor. Aşağıda elimden geldiğince basit bir şekilde...

Uzaylı iddialarına kuşkucu bakış

Bir sözdebilim olan Ufoloji, kelime anlamıyla “UFO bilimi” demek… Bu alanla uğraşanlar da ufolog olarak tanıtıyor kendini. Sonunda “loji” olduğu için bilimsel veya yöntemli bir çalışma alanı havası yaratsa da öyle değil. Kelime anlamına bakarak beklediğimiz şey, bu insanların “tanımlanamayan uçan cisimler” konusunda uzman olmaları. Oysa böyle bir şey değil de, daha çok anneannemin antika gümüşlüğü...

Bilim tarihimizde bir kuyrukluyıldız

"O bir kuyrukluyıldızdı, hepimize değdi geçti" - Cahit Arf *** Tarihler 11 Kasım 1967'yi göstermektedir. Az önce TÜBİTAK (O zamanki adıyla T.B.T.A.K) bilim ödüllerinin kimlere verildiği açıklanmıştır. Ödül sahiplerinden bir konuşma yapması beklenmektedir. İlk gelen, katı hâl fiziği alanındaki çalışmalarıyla ödüle layık görülen, Türkiye'ye henüz bir kaç ay önce dönmüş bir fizikçidir. Bir kaç yıl ön...

Kültür ne tuhaf, pikseller filan…

Ünlü kültür kuramcısı Raymond Williams’a göre “kültür” kelimesi İngilizce’deki en karmaşık 2-3 kelimeden birisi ve 164 farklı tanıma sahip (1). Belki de Williams bu cümleyi sarf ettikten sonra yenileriyle birlikte 200'e dayanmıştır. Aslına bakarsanız ben de bir kültür tanımı yapsam çok eğlenebilirim (yazı sonuna doğru yapacağım da). Kültür kelimesinin kökeni tarıma dayanır. Bildiğiniz kültür manta...

Risk budur!

Bir önceki yazımda "Risk nedir?" diye sormuş, riskin bir tanımını yapmış, onu nasıl algıladığımıza da değinmiştim. Bu yazıyı okumadan evvel mutlaka ilk yazıyı okumanızı tavsiye ederim; zira bu bir devam yazısıdır. Öncelikle, bir riski gerçekten ölçmek mümkün müdür? Bir kaç yaklaşıma yer vereyim; ki ortak özelliklerini de görmüş olalım: Teknik risk yaklaşımına göre, eğer elde yeteri kadar veri vars...