Yazan: Nick Lane
317 sayfa, Nisan 2016
Yazar Lane, University College London’da evrimsel biyokimya araştırmalarını sürdürüyor. Koç Üniversitesi Yayınları’ndan çıkan ve Ebru Kılıç’ın Türkçeye kazandırdığı ve felsefi boyutlarıyla konuyu ele alan bu “biyoloji” kitabında yazar biyolojinin temel sorularına yanıt arıyor. Yazar, yaşamın evrilmesinde henüz sorunlu bazı noktaları irdelerken, “hücrelerin enerji sağlama biçimlerini yol gösterici olarak kullanıyor.”
Yayın tanıtımından:
“Gezegenimizdeki yaşamın tarihi hakkında epeyce şey bilsek de, biyolojinin en büyük sorularını henüz yanıtlayabilmiş değiliz. Yaşam tuhaf ve karmaşık bir süreç; ilk kez dört milyar yıl önce bir bakteri hücresi olarak ortaya çıktığı ve bu hücrenin, neredeyse bugün yaşayan bir insanın hücreleri kadar incelikli olduğu düşünülüyor.
“Hücrelerin yapısı ve milyonlarca yıl içindeki evrimi hakkında çok şey öğrendiysek de, genom çalışmalarıyla ortaya çıkarılanlar çok heyecan verici olsa da, cansızdan canlıya geçişin nasıl gerçekleştiğini hâlâ pek bilmiyoruz.
“O günden bugüne gelene dek yaşamın izlediği karmaşık yolun nasıl belirlendiğini, tuhaf görünen tercihlerin neden yapıldığını, başka türlü yapılsa neler olacağını da tam olarak bilmiyoruz.
“Yaşam Neden Var?” da biyolojinin temel sorularına yanıt arayan Nick Lane, yaşamın evrilişindeki anlaşılmaz noktalara bakarken, hücrelerin enerji sağlama biçimlerini bir yol gösterici olarak kullanıyor. Enerjiyle yaşam arasındaki ilişkinin başlangıca dek uzandığını öne sürdükten sonra, yalnızca yaşamın kökeni değil, sağlık ve ölüm üzerine de yeni fikirler geliştiriyor.
Yaşam Neden Var? Enerjiye ve yaşama yepyeni bir bakış açısı sunuyor.
İçindekiler konusunda biraz bilgi:
Girişte “Yaşam Neden Olduğu Gibidir?” Kitabın 7 bölüm başlıkları:
Yaşam Nedir? (Yaşamın İlk 2 Milyar Yılının Kısa Tarihi, Genler ve Doğal Ortamla İlgili Sorun, Biyolojinin Kalbindeki Kara Delik, Karmaşıklık Yolunda Kayıp Adımlar; Yanlış Soru)
Yaşamak Nedir? (Enerji, Entropi ve Yapı, Tuhaf, Dar Biyolojik Enerji Yelpazesi, Biyolojinin Başlıca Bilmecelerinden Biri, Yaşam Tümüyle Elektronlarla İlgilidir, Yaşam Protonlarla İlgilidir)
Yaşamın kökeni. Yaşamın kökeninde enerji. Bir Hücre Nasıl Yapılır, Akış Reaktörleri Olarak Hidrotermal Menfezler. Alkalin Olmanın Önemi Proton Gücü.
Hücrelerin ortaya çıkışı. LUCA’ya Uzanan Taşlı Yol; Zar Geçirgenliği Sorunu, Bakteriler ve Arkeler Neden Temelden Farklıdır?
Karmaşıklık, Karmaşık hücrelerin kökeni. Karmaşıklığın Kimerik Kökeni, Bakteriler Neden Bakteridir? Gen Başına Enerji. Ökaryotlar Nasıl Kaçmıştır? Mitokondriler, Karmaşıklığın Anahtarları.
Eşeyli üreme ve ölümün kökenleri. Genlerimizin Yapısındaki Sır, İntronlar ve Hücre Çekirdeğinin Kökeni, Eşeyli Üremenin Kökeni, İki Cinsiyet, Ölümsüz Germ Hattı, Ölümlü Beden
Güç ve Şan. Türlerin Kökeni Üzerine, Cinsiyet Kararlılığı ve Haldane Kuralı, Ölüm Eşiği, Yaşlanmayla İlgili Serbest Radikal Kuramı..
Son söz: derinliklerden
