Yeni araç Curiosity 2.0, bir öncekiyle çok benzer özellikler taşıyor. Farklı olarak eski yaşamın izlerini sürmesi ve gelecekte insan görevi için hazırlık yapması bekleniyor.
Mars 2020 görevinin bir parçası olan yeni nesil araç, dört yılı aşkın süredir Gale Krateri kayalıklarında ve Sharp Dağı yamaçlarında keşif görevini sürdüren mevcut araç Curiosity’nin oldukça benzeri olacak.
2020 yılının yaz aylarında yola çıkması ve 2021 yılı Şubat ayında Kızıl Gezegen’e iniş yapması planlanan Curiosity 2.0'ın görevleri ise geçmiş mikrobiyal yaşamın izlerini aramak, örnek taş parçaları toplamak ve saklamak, gelecekteki insan görevi için Mars'ın doğal kaynaklarını araştırmak.
Yeni aracın tasarım ve donanımının bir öncekine benzerliği sayesinde Mars’a inerken riskler azaltılmış olacak, geliştirme süreci hızlanacak ve maliyeti düşecek. Örneğin, atmosfere giriş, alçalma ve iniş sırasında Curiosity, “skycrane” manevrası ile çok dar bir alanda otonom olarak iniş yapabilmişti. Yeni nesil araç daha hassas iniş yapabilmek için riskli arazileri tespit etmek ve tehlikeleri önlemek üzere elde ettiği görüntüleri analiz edebilecek. Bu sayede daha önce güvensiz olduğu için gözden çıkarılan alanlar yeniden değerlendirilerek iniş sağlanabilecek. Dünya’ya getireceği taş örneklerinin içerdiği kimyasallar incelenerek ileride Mars’a gidecek olan astronotlar için risk oluşturup olmadığı anlaşılabilecek. Gelişmiş sensörler hava durumunu ve atmosferik toz koşullarını değerlendirecek ve aracın altında yer alan bir yeraltı radarı Mars’ın jeolojik yapısını araştırabilecek.
Atmosfere giriş, alçalma ve iniş sırasında kamera ve mikrofon ile görüntü ve ses kaydı alınması da planlanıyor. Mikrofon daha önce 2008 Phoenix’in görevine dâhil edilmiş ama teknik bir sorun nedeniyle kullanılamamıştı. Mars’ta ise ilk kez kullanılacak. Mars 2020 Projesi Müdür Yardımcısı Matt Wallace, "Kamuoyu için müthiş bir fırsat, çünkü ilk kez Mars’a ait sesler duyulacak” dedi.
Mars 2020 için yapılan aygıtlar arasından MOXIE, en özgün olanı. Er ay da geç Mars’a ayak bastığımızda, gezegendeki doğal kaynakları mümkün olduğunca kullanmamız gerekecek: su kaynakları bulmak ve oksijeni ayrıştırmak için atmosferdeki gazları işlemek gibi. Dünya atmosferinde %21 oksijen bulunuyor. Mars’ın ince atmosferinde ise oksijen oranı %0,15 civarında. Bu da ciddi bir sorun, çünkü nefes almak için ya da yakıt için oksijene ihtiyacımız var.
Bildiğimiz kadarıyla Mars’ın atmosferi %96 oranında karbondioksit içeriyor. Bu oran Dünya için çok yüksek, çünkü bu güçlü sera gazı anlamına geliyor. Fakat Mars’a gidecek astronotlar için karbondioksit kritik bir kaynak olacak. MOXIE ise burada devreye giriyor. Aygıt, CO2’yi emecek, elektrokimyasal bir işlemden geçirerek karbon monoksit (CO) ve moleküler oksijen (O2) olarak ayrıştıracak. Elde edilen oksijenin saflık derecesi analiz edildikten sonra atmosfere geri salınacak.
Eğer, MOXIE “Yerinde Kaynak Kullanımı (ISRU)” işlemini başarırsa, ileride Mars’ın yüzeyinde ayak izleri görmek için büyük bir adım atılmış olacak.
Bugün Mars yüzeyinde araştırma yapan iki NASA aracı ve 2018 için planlanan Avrupalı ExoMars aracımız olsa bile, Curiosity benzeri yeni nesil aracın dört yıllık bir zaman dilimi içinde örnek toplaması, geçmiş yaşam izleri araması, Mars’ın sesini dinlemesi ve atmosferinden oksijen elde etmesini görmek için sabırsızlanıyoruz.
Çeviri: Seyit Zor
Kaynak: http://www.seeker.com/curiosity-20-this-is-nasas-next-mars-rover-1925519598.html
Görseller: NASA/JPL-Caltech
