Dijital yılana sarılmak

Tanol Türkoğlu
Dijital yılana sarılmak

Hırsız suçlu elbette ama son Twitter örneği bize ortalama bir insanın ne kadar açgözlü olabileceğini göstermesi açısından da düşündürücü. Demek ki günümüzde pek çok insanın emek harcamadan bir koyup iki almanın yolunu bulduğu anda gözü dönüyor. Olay geçtiğimiz hafta içinde yaşandı. Dünyaca ünlü bazı kişilerin resmi Twitter hesaplarından şuna benzer mesajlar yayınlanmaya başladı: Artık biraz da insanlarla paylaşmaya karar verdim. Gelecek bir saat içinde bana bir bitcoin gönderene ben iki bitcoin göndereceğim.

İnandırıcı olsun diye zaman sınırı da belirtilmiş. Bill Gates bir saat diyorsa Elon Musk otuz dakika yazmış. Güya! Sonuç? Altına hücum! Bir kaç saat içinde bir kaç yüz bin dolarlık bitcoin, iki misli kazanma ümidiyle belirtilen bitcoin hesaplarına gönderilmiş! Gidiş o gidiş.

Olayın arkasında öncelikle şifre kaptırma gibisinden basit haklama durumu olduğu düşünüldü. Ancak detaylı araştırma sonucunda ortaya Twitter’ın yönetim ekranlarına erişerek, sanki o kişiler mesaj gönderiyormuş gibi yapıldığı tespit edildi. Bunu yapabilecek iki temel kaynak var. Mevcut (ya da eski) bir çalışan. Ya da bilgisayar korsanlığının özel bir alanı olan sosyal mühendislik ile oltaya düşürülen bir çalışan.


Mağdur edilen hesapların başında Bill Gates, Elon Musk, Warrn Buffett gibi dünyaca ünlü (ve Karun kadar zengin) kişiler geliyor. Twitter’ın sonraki saatlerde yaptığı incelemeler ve bunumla ilgili paylaşımları gösteriyor ki korsanlar bu hesapların şifrelerini ele geçirmeden, bu hesaplardan mesaj göndermeyi başarmış! Demek ki iç sistemlerde böyle bir imkan var! Net varlığı yedi milyar dolara yaklaşan Twitter’ın başkanı Jack Dorsey isterse, örneğin, Trump’ın ağzından (hesabından) bir Twitter mesajı yayınlayabilir. Ondan sonra ayıkla pirincin taşını!

Buna benzer bir başka senaryo da düşünülebilir. Trump yarın başkanlığı beklenmedik bir şekilde kaybettiğinde, başkan olduğum süre boyunca şu şu mesajları ben yazmadım, Twitter insanları benim adıma yazmışlar diyerek mağduru da oynayabilir! Bu çözümün acilen ülkemizde de değerlendirileceğini beklemek saflık olmaz! Tabii batının diliyle “barbar”ca bir tutum sergileyerek topyekun kapatmazsak!

İnsanların bu tür mesajlara kanarak ellerindekini kaybetmesinin gerisinde yatan psikoloji nedir? Neden dünya-aleme borcu olduğu halde üçkağıtçı-dalaverecilerin ağına düşüp daha da çok kaybeder? Bu (dijital) açlık nereden geliyor? Belki de işin püf noktası “tembellik” ile ilgilidir. İnsan belki de gereksinimlerini karşılayacak düzeyin altında çalıştığından (yani tembel olduğundan) çevresine borçlanmaya başlıyor. Borcunu ödemek için önünde iki yolu oluyor: Ya çalışacak ya da tembellik yaparken borcu kapatacak. Çalışmanın iyi bir çözüm olmadığı ortada, çünkü zaten çalışmak olsaydı borca batmazdı. Düz tembellik yapmak da borcu kapatmaz. Geriye “yılana sarılmak” kalıyor.

Hatta o denli tembel ve yılanperver insanlar olabiliyor ki düzenbaza kaptıracağı parayı bile çevresinden topluyor. Yani mağduriyeti bile satın alıyor. Son Twitter numarasından dolayı para kaptıranların bu iki gruptan hangisine girdiğini ise bilemeyeceğiz? Dijital harisler mi ebedi tembeller mi?

Tanol Türkoğlu / [email protected]

*Bu yazı, HBT Dergi 226. sayıda yayınlanmıştır.


Tanol Türkoglu