Geçen yıl dünyada en çok ziyaret edilen müze, Louvre (Paris) olmuş: 10 milyon 200 bin. Bu rakam, bir yıl önceye göre yüzde 25 artmış. Gelenlerin 1.5 milyonu Amerikalı. Bir milyonu Çinli. 2.5 milyonu Fransız. Müzeye giriş parasız. Ama sergilere giriş paralı. Louvre, sergilerden 15 milyon Euro gelir sağlamış. Müze, Çarşamba ve Cuma geceleri 18.00-21.45 arasında da açık olacak. Ayrıca, her ayın ilk Cumartesi gecesi de açık ve bedava olacak. 5 Ocak Cumartesi gecesi 11 bin kişi müzeyi ziyaret etti. (Bu rakamlar bir fikir versin diye: UNWTO 2017 verisi: Fransa’ya giden turist sayısı 87 milyon. Dünyada birinci sırada. Biz, 37.6 milyonla 8’inci sıradayız. Turizm geliri açısında ise ilk 10’da değiliz.)
Sosyal medya yardımı
Louvre’un zaten pek ünlü olmasına rağmen “gençler” tarafından da merak edilerek gezilmesini sağlayan tanıtım stratejisinde YouTube influencer’ları rol oynuyor. Bunların en eğlencelisi, Charlie Danger adlı (gerçek adı bu!) bir genç hanım. Evet, olmadık bir Fransız ismi. Ama hanım gerçek. Arkeolog bir aileden geliyor. Kendisi de sanat tarihi ve arkeoloji okumuş. YouTube’da “Bu ayın haberleri” (Les Revues Du Monde) adlı bir arkeoloji, tarih, antropoloji programı var.
Öğrence/eğitlence (infotainment) şeklinde, sempatik programlarını takip edenler şimdilik 400 bin. Louvre, YouTube “gençliğini” odağına alacak komik bir projeyi bu hanımla gerçekleştirdi: “Nasıl mumya yapılır?” (On a recréé une momie au Louvre). https://bit.ly/1HHaGXJ) Temel hedef: Ziyaretçi sayısını nasıl artırırız? Gençlerin ilgisini nasıl çekeriz?
Milyonlar, Louvre’u izliyor
Sosyal medyaya yaslanan tanıtım stratejisiyle Louvre’un, bugün Facebook’ta 2 milyon 700 bin, Instagram’da 2 milyon 400 bin, Twitter’da 1 milyon 400 bin takipçisi var. Louvre’un toplam 15 sosyal medya hesabını 6.1 milyon kişi izliyor. YouTube’da Louvre’un yayınladığı video sayısı ise 337. Bu hesaba, 32 bin kişi abone.
Tanıtım için YouTube’da “etkili” (influencer) olan, bol takipçili 12 gençle uyguladığı proje ile Louvre, “hakkında” 24 video yayınladı. Şimdiye kadar bunları 3 milyon kişi tıkladı. Videolar, bürokratik laf ebelikleri değil, içerik ve sunum olarak özgün, infotainment özelliği zengin, müzeye/sergiye gelme merakı yaratan, sanat tarihine heves uyandıran videolardı. Louvre, eski eserlerin, arkeoloji ve tarihin “pekala” (!) eğlenceli olabileceğini, geçmişin bugüne ışık tuttuğunu gençlere anlatmayı hedefledi. Müzeye gelenlerin yarıdan çoğu 30 yaş altı, beşte biri ise 18 yaş altıydı!
Beyoncé etkisi büyük
Louvre için en mega tanıtımı ise Beyoncé ve eşi Jay-Z ('Apes**t' The Carters adlı video ile) yaptı geçen yaz. Müzede 6 dakikalık bir rap eşliğinde çektikleri videoyu dünya gördü. YouTube’da 150 milyon kez izlendi... Beyonce’nin, Louvre’u seçmesinin “anlamı” var: Hamileliğini, Rönesans’ın simge sanatçılarından Bottiçelli’nin bir tablosuna benzeten bir fotoğrafla açıklamıştı. Doğum yaptığını, yine aynı sanatçının Hz. Meryem ve Hz. İsa’yı tasvir eden tablosuna benzeterek yapmıştı. Bu iki tablo da Louvre’da.
Yakın zamanlarda Louvre’un ününden başkaları da yararlandı. Çevreciler, tabloların önünde yere yatarak ölü taklidi yaptılar. Total adlı petrol şirketinin Louvre’a sponsor olmasını böyle protesto ettiler.
Mona Lisa’lı reklam?
Mona Lisa, tablodaki tebessümünden vazgeçip, bir anda kendine gelip, “Off, sürekli gülümsemekten çenem ağrıdı” diyor. Hemen menajerine telefon ediyor. “Burada böyle sürekli sırıtamam.” Menajer, “Ama, senin tebessümün için oraya her gün 20 bin kişi geliyor.” Mona, kararlı: “1503’ten beri bu işi her gün yaptığımı bir düşünsene. Üstelik, tabloda yalnızım. Hani buna çare bulacaktın?” Menajer: “Seni başka bir tabloya transfer edemeyiz.” Mona: “Son Yemek’e katılsam? Onu da Leonardo yaptı nasıl olsa.” Menajer: “Ama o tablo sadece 13 kişilik. Bir de sen olamazsın. Üstelik, Milano’da.” Mona: “İyi de salak salak gülümsemesem?” Menajer: “Herkes onu görmeye geliyor. Sen bir mega star’sın.” Mona: “Çok çok sıkıldım. Grev yapacağım. Fransa’da her gün grev var nasıl olsa.” Menajer: “Bak, daha önce söylemedim ama, film artisti olacaksın. Leonardo Di Caprio, DaVinci Şifresi’nde oynayacak seninle.” Mona, buna pek seviniyor. “Tamam o halde, beklerim ben de” diyor. Menajer ise, Mona telefonu kapattı sanıp “Bu artistlere de her rolü yutturursun” derken Mona’nın yüz ifadesi şeytanlaşıyor. The End.
Leonardo 500 Sergisi
Fas asıllı Fransız grafik sanatçı Fouzia Kechkech’in bu yaratıcı reklam filmi, Fransız-Alman kültür-sanat Tv’si Arte’de yayınlandı. Louvre, en baş taç yıldız eseri Mona Lisa’nın bütün ününden yararlanıyor. Haklı da. Ve bu yıl, Leonardo’nun Fransa’da son 3 yılını geçirdikten sonra ölümünün 500’üncü yıldönümü dolayısıyla “en büyük” Leonardo Sergisi -elbette- Louvre’da 24 Ekim’de açılacak. İtalyan Leonardo’ya Fransızların “sahip çıkmasına” bozulan “milliyetçi” İtalyan Hükümeti, Louvre sergisi için 3 tabloyu göndermeyeceğini açıkladı. Nedeni basit: Tablolar, seyahate çıkamayacak kadar hassas. Bu, makul gerekçe aslında gerçeği yansıtmıyor: Milano’da 2015’te açılan büyük Leonardo Sergisi’ne Louvre’un Mona Lisa’yı göndermemesine bir misilleme... İtalyan Kültür Bakanlığı’nın üst düzey yetkilisi gerçeği saklamadı: “Leonardo İtalyan’dır. Sadece, Fransa’da öldü.”
Edip Emil Öymen
*Bu yazı 18.01.2019 tarihli Dünya gazetesinde yayınlandı.