Edip Emil Öymen

Ukrayna’nın “dijital kültür mirası” Batı’ya kaçırıldı

Ukrayna’ya Rusya saldırısının birinci yılı dolarken, Uygar Dünya bu felaketin 24/7 tanığı… Yanıp yıkılan üniversite ve kütüphane binalarını, tiyatroları, tarihi binaları, hatta mezarlıkları, kiliseleri, ülkenin kültür mirasına saldırıyı Ukrayna Kültür Bakanlığı tek tek saptıyor (https://rb.gy/rrdd7h). Sivil mimari ve konutlar ise gitti, gider… Bu savaş ortamında sessiz sedasız büyük bir başarı öyk...

Napolyon’un mobil kütüphanesi

Kendisine Fransa İmparatoru değil, “Fransızların İmparatoru” diyen Napolyon Bonapart’ın ölümünün 200’üncü yıldönümü bu yıl sadece Fransa’da değil, Şili’den Moskova’ya, Milano’dan Küba’ya kadar bir çok yerde anıldı, halen anılıyor. Bu kadar geniş bir coğrafya? Çünkü Napolyon bütün buraların (ve Osmanlı’nın da) kaderini etkilemişti. Nasılı, bir tarih makalesinin konusu. Bugünkü konumuz, Napolyon’un ...

Twitter’dan edebiyata katkı (3) – Okuma Kulüpleri

Bizde de üç-beş örneği varsa bile, kültürümüze henüz yabancı olan “kitap okuma kulübü” nedir? Bunun cevabı, Okuma Kültürünü Yaygınlaştırma Platformu/Türkiye Yayıncılar ve Yayın Dağıtımcıları Birliği Derneği ortaklığında (ve Avrupa Birliği desteğiyle) 2020’de yayınlanan “Okuma Kulüpleri” kitabında var: “Okuma Kulübü veya diğer adıyla Kitap Kulübü kişilerin düzenli olarak buluşup okudukları bir kita...

Twitter’dan, edebiyata katkı – Kitap 2.0

Dünyanın “yıldız” teknik üniversitelerinden MIT (Massachusetts Institute of Technology), önümüzdeki Ağustos ayında 176 sayfalık bir kitap yayınlayacak: “Açık Bilgi Kurumları” başlığıyla (Open Knowledge Institutions) bilginin üniversiteler tarafından toplumla nasıl paylaşılması gerektiğine odaklanan, “yeni nesil üniversite nasıl olmalı?” sorusuna cevap arayan. Fiyatı şimdiden belli: 25 Dolar. (http...

Twitter’dan, edebiyata katkı – 1

Sosyal paylaşım ağı Twitter, bilgi toplumu niteliği kazanmış ülkelerde sadece “laf yetiştirmek” veya haber/bilgi iletmek için değil, edebiyatta yaratıcı-yenilikçi biçimlerde de kullanılıyor. Gündelik sosyal mesajlaşma özelliği hep en önde görülen Twitter’ın, aslında arka planında “yeni tür edebiyat” için bir inovasyon ekosistemi hazır. Bunun farkına varanlar, Twitter’ın sağladığı iletişim biçimini...

Madam Bovary, twitter’da…

Fransız romancı Gustave Flaubert’in doğumunun 200’üncü yıldönümü, ülkesi başta olmak üzere Avrupa’nın kültür başkentlerinde anılıyor. Flaubert, ününü 1856’da 35 yaşındayken yayınladığı ilk romanı “Madame Bovary” ile kazanmıştı. Ardından, başka romanlar da yazdığı halde, o ilk romanı hep en önde geldi. “Madame Bovary, kendini içinde yaşadığı çevreden üstün gören, kocasıyla geçirdiği silik hayattan ...

Ekranda toz-topraksız arkeoloji?

Göbeklitepe’de ortaya çıkartılan “tapınak” hem gayet eski, hem de gayet ilginçti. Yerli yabancı popüler ve akademik yayınlara konu oldu. İnsanlık tarihinin ne kadar gerilere gittiğine ilişkin tartışmalara enerjik bir boyut kattı. Ama acaba “tek bir tapınak” üzerinden yapılan bu yorumlar, “20 tane daha ‘böyle’ tapınak orada bulunsa” nasıl olurdu? Varsayım için bile “uçuk” görünen bu sorunun arkasın...

Florence Nightingale: Hemşire VE istatistikçi

Modern hemşireliğin kurucusu Florence Nightingale doğumunun 200’üncü yıldönümünde anılıyor: Her 12 Mayıs, onun doğumgünü olarak Dünya Hemşirelik Günü’dür zaten. Dünya Sağlık Örgütü bu yılı Hemşirelik ve Ebelik Yılı ilan etti. Bu anmalar, küresel salgına rast geldi, Florence Nightingale’in adına daha da anlamlı oldu. Hemşireliği, olmazsa olmaz bir tıp mesleği haline getiren ilkeleri ilk kez Florenc...

44.8 milyar piksel = Bir Rembrandt

Başlıktaki rakamın anlamı: Hollandalı (17’inci yüzyılda Felemenkli) ressam Rembrandt’ın en en en ünlü tablosunu Koronazedeler ekranlarında en en en yakından görsünler diye tablonun fotoğrafı çekildi: Bu fotoğraf, en en en ayrıntıyı göstersin diye 3.63 metreye 4.37 metre tablo, dijital olarak 24 yatay ve 22 dikey bölgeye “ayrıldı.” Her bir bölgede piksellerin “arası” 20 mikrometre (0.02 milimetre) ...