Y
Avrupa Zaman Makinesi yapacak
“Dijital belleği nasıl koruyacağız? Nerede, nasıl saklayacağız?” diye dertlenen bilimcileri bu sayfada son haftalarda anlatırken, şu haber çıkageldi: Facebook’tan önceki sosyal medya platformu MySpace’in 2003-2015 arasına ait bütün arşivi bir teknik hata sonucu silinmiş. 50 milyondan fazla mp3 müzik dosyası, milyonlarca fotoğraf, videolar... MySpace, 2005-09 arasında dünyanın en büyük sosyal payla...
Şehit tepeleri ve barış anıtları
Cumhuriyet’imizin 93. yaşını* nasıl kutlayacağımı tasarlarken, "Şehitler Tepesi boş kalmasın" dileği kulaklarımda; unutma beni diyor. İnsan, ölümlü bir varlık olarak gelip geçer bu dünyadan. Ülkesi ve ülküsü için canını feda eden kahramanlar ise şehitler katında saygı ve şükranla anılır, adı bilinmeyen meçhul asker için törenler düzenlenir. Resmi konukların şehitlikleri ziyaret etmesi beklenir. Şe...
Gülmek iyidir
Son yıllarda ülke olarak gülümsemeyi unuttuk. Hatta çoğu kişi için gülümsemenin avanaklıkla bir ilişkisi olduğu bile söylenebilir. Nasıl olmasın, ülkemizde onca yaşanandan sonra... Oysa bilim insanları gülümsemenin, gülmenin insan biyolojisi üzerinde olumlu bir rolü olduğunu iddia ediyor. Mesela kuvvetli bir kahkaha endorfin salgımızı yükseltiyor, stres hormonu olarak bilinen kortizon ve adrenalin...
Üniversitelere karne ne değiştirir?
“Ne olacak bu atanmış rektörlerin hali? Pek çoğu tartışmalı uygulamalarıyla kamu oyunda ve bizzat üniversitelerinin içinde tepki çeken rektörlerin yönetimi, üniversiteleri bilim kurumları olmaktan çıkarıyor” derken, YÖK’ten önemli bir karar geldi: Her yıl üniversitelerin durumları izlenecek ve yıl sonlarında notları açıklanacak. Yekta Saraç, YÖK Başkanı, yaptığımız bir sohbette artık üniversiteler...
Hiçbir kavram bağlamından öte anlam ve işlev taşıyamaz…
Doğrusal düşüncenin yanlış varsayımlarını içerecek biçimde /bilim/teknoloji → yenilik → refah/ denklemini kurabiliyoruz. Böylece yaşamı özellikle toplumsal boyutuyla yalın bir denklemin içine sığdırmaya çalışıyoruz. Bunda bütün düşünce dilimizi pazar ve iş dünyası kavramlarıyla doldurmamızın etkisi olsa gerek. Kavramların ortaya çıkışı toplumların düşünsel gelişim süreçleri içinde oluyor. Tartışıl...
Anadolu’yu sanayileştirmek
Anadolu’nun bazı bölgelerinde hatırı sayılı bir sanayi atılımı var. Büyük fabrikalar açıldı. Fakat Türkiye’nin yerleşme yapısı, büyük kentlere, özellikle İstanbul’a akarak, kökten değiştikten sonra bunlarla Anadolu sanayileşmiş olmuyor. Bizim sanayi sektörümüz dünyanın teknolojik gelişmesinin birincil üretim alanlarında atılım yapamadı. Montaj, tekstil, ev araçları, inşaat, sıradan ilaç ve ambalaj...
Bilimdeki ‘cam tavan’
Hemen her alanda olduğu gibi bilimde de, akademik dünyada da kadın olmak kolay değil. Tarihte çığır açan buluşlar yapsalar bile çalışmaları erkek meslektaşlarına mal edilen, keşifleri erkeklerin gölgesinde kalan onlarca bilim kadını var. Günümüzde bilim kadınlarına karşı önyargılar hayli azalmış olsa da tamamen ortadan kalmış değil. Cinsiyet, etnik köken, din gibi çeşitli ayrımcı faktörler nedeni...
İyi robot, kötü robot
İzleme fırsatını bulduğum bir bilim kurgu filmi (Ex Machina) Turing Testi ile ilgiliydi. Zekâ sahibi makine, bir robottu ve sorgulayıcısı ile bir camın arkasından ancak görsel ve işitsel engel olmadan iletişim kuruyordu. Üstüne üstlük sorgulayıcı genç bir erkek, robot ise kadın idi. Robotun verdiği cevaplardan onun bir “makine” olduğunu ayırt etmek olası değildi. Ancak sorun bununla bitmiyordu. Ün...
Kansere yenilmemek: Bir gün insanlık kazanacak
Mustafa Çetiner gibi uzmanların yazdığı bu mecrada kanser hakkında bana söz düşmez elbet, ama yine de mühendis bakışıyla anlayabildiklerimi kendim gibi tıptan anlamayan, ama bilgisayarcılıktan biraz anlayan okuyuculara yönelik olarak, kısa paragraflar halinde toparlamayı bir deneyeceğim. DNA bir tür bilgisayar programları kütüphanesi. İçindeki programlara "gen" diyoruz. Bu programlar adları A, T, ...