Özlem Kayım Yıldız
Özgür irade ve nörobilim
Bizler sahip olduğumuz birçok seçenek arasından seçim yaptığımızı ve özgür iradeye sahip olduğumuzu düşünürüz. Bu bir yanılsama mıdır yoksa katı nöral determinizm, eylemlerimizden sorumlu olmamıza yetecek bir alan bırakmış mıdır? Özgür irade kavramının tanımlanması güçtür; başka türlü davranabilme ve seçimlerini kontrol edebilme yetilerine sahip olmayı içerir. Birtakım nöropsikiyatrik ilaçlar ya d...
COVID-19 ile mücadelede hayatlarını kaybeden tüm sağlık çalışanlarının anısına…
Ülkemizde ilk COVID-19 vakasının saptandığının resmi olarak açıklandığı 11 Mart 2020 tarihinden bugüne dek 335 sağlık çalışanını COVID-19 nedeniyle kaybettik (www.siyahkurdele.com, 8 Ocak 2021 itibariyle). Kaç sağlık çalışanının SARS-CoV-2 ile enfekte olduğu net olarak bilinmemekle birlikte, bu sayının en az 150.000 olduğu bildirildi. Türkiye’de 2019 yılı itibariyle 1 milyon 33 bin sağlık çalışanı...
Pandemi ve fazladan ölümler
Fazladan ölümler, belirli bir coğrafi bölgede, belirlenmiş bir zaman içerisinde gelişen, geçen yıl veya geçen yılların ortalamasına göre beklenen değerin üzerinde olan tüm ölümleri ifade eder. Pandemi süresince gerçekleşen fazladan ölümler, hem doğrudan COVID-19’a bağlı ölümleri hem de dolaylı olarak (sağlık sistemi kapasitelerinin aşılması, hastane başvurularının azalması gibi) artan ölümleri kap...
Pandemi, politikacılar ve bilime güven
Halk sağlığını hiçbir zaman politik uygulamalardan bağımsız düşünmemek gerekmekle birlikte, COVID-19 pandemisi, hükümetlerin aldıkları önlemlerin, sınırlı süre içerisinde virüsün yayılımı ve ilişkili ölümler üzerine etkisini açık bir biçimde göstermesi nedeniyle, politika belirleyicilerin sağlık üzerine etkilerinin çok daha gözle görünür hale gelmesine neden oldu. Mücadele sürecini bilimsel ve şef...
Neuralink ve nöroetik
SpaceX, Tesla, Hyperloop ve başka birçok ufuk açıcı girişimden sonra Neuralink ile karşımıza çıkan Elon Musk, kendi ifadesi ile ‘’insanı yapay zekâ ile birleştirmeye’’ hazırlanıyor. Neuralink bir beyin-bilgisayar arayüzü projesi, bir çeşit nörobiyonik uygulaması. 1960’larda görme engelli kişilerin beyinlerindeki görsel korteksin uyarılması ile başlayan ‘’nörobiyonik’’ bilimi, bozulmuş olan sinirse...
Sürü bağışıklığı nedir ve mümkün mü?
Mart 2020’den bu yana birçok kez duyduğumuz bir terim var: ‘’sürü bağışıklığı’’. Terim seyrek olarak açıkça dillendirilse ve epidemiyologlar bulaşmanın sonlanması için gerekli toplumsal bağışıklık düzeyine çok uzak olduğumuzu ve bu düzeye hastalığı geçirerek ulaşamayacağımızı ifade etse de, kimileri, inkâr edilen bir sürü bağışıklığı politikasının yürütülmekte olduğunu iddia ediyor. Peki, sürü bağ...
Sağlık çalışanları özel korunmalı, 3.000’i aşkın kayıp var
Sağlık sistemlerinin merkezini sağlık çalışanları oluşturur. Pandemiyle mücadele sürecinde sağlık hizmetlerinin eksiksiz sunulabilmesi yeterli sayıda kalifiye sağlık çalışanı ile mümkündür. Bu dönemde sağlık çalışanları, COVID-19 hastalarına ek olarak, başka akut sağlık sorunları ve rutin bakım gereksinimi olan hastalarla da ilgilenmek durumunda. Enfeksiyonun sağlık çalışanları arasında hızla yayı...
Sağlıkta cinsiyetçilik
Toplumun bir mikrokozmosu olarak değerlendirilebilecek olan sağlık uygulamaları alanı, ne yazık ki toplumun baskın önyargılarını da bünyesinde barındırır. Sağlık uygulamalarında kadın hastaların konumu, belirlenmiş toplumsal konumlarının uzantısı olarak düşünülebilir. Bu konum, ‘tıbbi cinsiyetçilik’ halini alarak, test edilmemiş cinsiyetçi kabuller, inançlar ve stereotipilere dayalı olarak, hastal...
COVID-19 ile ilişkili nörolojik tablolar
Esas olarak bir solunum yolu hastalığı olan ve genellikle ateş, kuru öksürük ve nefes darlığı ile seyreden COVID-19’un vücutta birçok sistemi etkilediğine ilişkin bilgilerimiz gün geçtikçe artıyor. Salgın süresince yayımlanan birçok bilimsel makalede, beyin ve omurilikten oluşan merkezi sinir sistemi ve sinirler ve kaslardan oluşan periferik sinir sisteminin de hastalıktan etkilendiği ve değişken ...
- 1
- 2