Mustafa Çetiner

Bağışıklık sistemimiz ve hijyen teorisi – 1

Bağışıklık sistemi, detayları aydınlatıldıkça önemi artan bir sistem. Özellikle son yıllarda yapılan çalışmalar, bağışıklık sisteminin kanser ve diğer hastalıklar ile olan ilişkisini daha net ortaya koyuyor. Bağışıklık sisteminin temel işlevi; kendi koruduğu canlıya ait olan, organizma için yararlı işlev gören hücreleri tanımak, korumak ve kendine ait olmayan, zararlı işler yapan hücreleri ise yok...

Sağlıkta sorunun nedeni gidenler mi, gönderenler mi?

COVID-19 pandemisinin yorgun savaşçıları hekimler, uzun bir süredir çalışma koşullarından yakınıyorlar. Bu sütunun takipçileri konunun ne kadar ciddi olduğunu anlattığım yazımı anımsarlar. Gerçekten de ülkenin en eğitimli kesimlerinden olan sağlıkçıların çalışma koşulları, ücretlendirmeleri, özlük hakları, emeklilik, istifa ile ilişkili sorunları, tükenmişlikleri, uğradıkları şiddet konularında ço...

Kahvaltı tu kaka mı?

Kahvaltı kapitalist düzenin yarattığı bir öğündür. Bildiğimiz anlamda kahvaltının hayatımıza girmesi, 19. yüzyılda ve kapitalizmin gelişimi ile yaşıttır. İnsanların düzenli mesai yapmaya başladığı bu yüzyılda yemek saatlerinin düzensizliği ciddi kargaşa yaratıyor ve iş gücü kayıplarına neden oluyordu. Kahvaltı alışkanlığının olmadığı bu yıllarda işçilerin önemli kısmı güne aç başlıyor ve sabah 10....

Gerçek sonrası veya “post-truth”

Geçtiğimiz haftalarda yalan ve narsizm üzerine yazmıştım. Yalan söylemenin ne kadar sıradanlaştığından, eskiye ait en çok utanma duygusunu özlediğimden söz etmiştim. Aslında yalanın, yalancının yüceltildiği bu çağın bir ismi var, “gerçek sonrası” çağı. “Post-truth” çağı veya ismine ister “gerçek ötesi”, ister “post-olgusal” veya isterseniz “gerçek sonrası” deyin, tam bir pandemi gibi tüm dünyayı e...

Ayhan Çavdar Öğretmen ve Tayanç-Prasad Sendromu

Ayhan Çavdar Okçuoğlu öğretmen ile ilk karşılaşmam 1986 yılındaydı. Ankara Tıp Fakültesinde öğrenciydim ve pediatri stajındaydık. Ayhan Öğretmenin dersinin olduğu gün bölüm çalışanlarında, asistanlarda büyük bir telaş olduğunu hatırlıyorum. O zamanlar neden bu kadar büyük bir heyecan yaşandığını tam anlayamamış hatta anlam da verememiştim. Ders saati amfi deki yerlerimizi aldık, dersin ismi “Çinko...

Radyum (Waterbury) kızları…

HBO’nun 5 bölümlük yeni dizisi Çernobil nükleer tehlikeyi yine gündemimize getirmeyi başardı. Johan Renck’in yönetmenliğini üstlendiği, HBO’nun 5 bölümlük yeni mini dizisi, insanlığın bitmek bilmez hırsını ve zavallılığını da gözler önüne seriyordu. Dizinin abartılı olduğunu söyleyenler çıktı ancak Çernobil Nükleer santralinin olduğu Pripyat şehri, günümüzde 1986 yılında terk edildiği haliyle hale...

Bir güler misin, ağlar mısın hikayesi…

Tevfik Uyar’ı bilen bilir, bilmeyenler için onu üç kelimeyle özetlemek mümkün. Bilimin muzip çocuğu..! Tevfik Uyar bizim HBT’nin de yayın kurulu üyesidir, popüler bilim alanında yaptıkları ve yazdıklarıyla tanınan biridir. “Safsatalar” son kitabının adı, bakın orada ne diyor? “Herkesin kendini her konuda uzman sanması bir yana, mantığa uymayan, tutarlı bir yanı olmayan, doğru bilgiye hatta bilgiye...

Plasebonun hain kardeşi; nosebo…

Plasebo konusunda çok konuşuldu ama onun kötü kardeşi Nosebo daha az biliniyor. Nosebo ilk kez 1990’lı yıllarda popüler olmaya başladı ve son zamanlarda popülaritesi iyice arttı. Noseboyu tanımlamaktan çok bir örnek üzerinden açıklamak sanırım daha kolay anlaşılmasını sağlayacak. Şiddetli baş ağrısı olan birine kırmızı kapsüller içine nişastayı doldurup “bu çok etkili bir ağrı kesicidir” diye anla...

Yalan üzerine…

İnsan neden yalan söyler? Tüm dünyada büyük bir yalan yağmuru varken, ülkemizde bu yağmur sele dönüşmüşken, sıradanlaşmış, iyice kötüleşmiş, çirkinleşmişken yalan üzerine yazmadan olmaz. Kanımca patolojik anlamda yalan söylemenin ilk nedeni, yalan söylemenin yerel ve kültürel etkiyle büyük bir ayıp gibi görülmemesi ve insanların yalan söyleyerek emeksizce sonuç alabileceklerini hissetmeleri. Her i...