Edip Emil Öymen
Venedik’i bir metre yükseltmek
Kış geldi mi Venedik’i deniz basar. Zaten denizle iç içe yaşayan, caddeleri “deniz” olan bu örneksiz şehirde, deniz kabarınca kolayca meydanlara, sokaklara yayılır. Turistler için eğlence ve macera, ama iş yerleri, oteller, lokantalar, müzeler için kâbus. Venedik’i deniz basması yeterince büyük bir sorun, ama bir sorun daha var: Şehir, her yıl az biraz daha çöküyor. Bataklık gibi, sığ bir denize k...
Yapay zekâ, hiyeroglif okuyacak
Google ile video oyun yapımcısı Ubisoft ve Avustralya/Macquarie Üniversitesi ortaklığında başlatılan Hiyeroglif Girişimi (Hieroglyphics Initiative), Antik Mısır’ın yazıtlarını yapay zekâya “öğretmeye” başladı. Amaç, kısa bir sürede yapay zekânın, hiyeroglifleri kendi başına okumasını sağlamak. Böylece, Antik Mısır uzmanları, hiyeroglif çözeceğim diye uğraşmak yerine konunun daha akademik kısımları...
Selfie, kozmetik yarattı
Amerikan Tıp Derneği’nin Plastik Yüz Cerrahisi Dergisi’nde yayınlanan bir makale, yepyeni bir sağlık sorununa işaret ediyor: Selfie (özçekim) sayısı arttıkça, çekilen görsele uygun plastik yüz cerrahisi yaptırmak isteyenlerin artışına... Şöyle: Selfie’sinin görseline fotoşop yapıp, sonra da cerraha gidip, “Böyle olmak istiyorum” diyorlar (doi:10.1001/jamafacial.2018.0486). Selfie, dijitalleşmenin ...
10 bin yıl çalışacak saat
Bir dağın içine, on bin yıl çalışacak bir saat inşa ediliyor. Adı: Uzun Şimdi Saati. ABD’de El Paso/Texas’a en az 200 km uzakta, yayladan 600 metre yüksekte Diablo Dağı’nın içine delinen bir kuyuda: 150 metre yüksek bir yapı olacak. Böylesine tuhaf ve pahalı (fatura şimdilik 42 milyon dolar) bir girişimin vizyonu; bize galaksiler, öte-güneşler, paralel evrenler kadar uzak. Ama dünyanın bir yerinde...
Kara tren turizmi diye bir şey
İngiltere’de Vintage adlı tren şirketi, kömürlü lokomotif, yenilenmiş “eski” vagonlar kullanarak ana hatta tarifeli sefer yapma izni aldı. Bize “Eee?” dedirten cümlenin “orada” anlamı var: Çünkü treni icat eden, halen kara tren meraklısı bu ülkede zaten “yan hat” nostaljik tren seferleri yıllardır faal. Tarih konulu filmlerdeki kara tren görüntüleri, halen turistik amaçlı işletilen bu yan hatlarda...
Sahte habere önlem mümkün mü?
Jenna Abrams, 2014-17 döneminde Twitter’da Amerikan aşırı sağının bayraktarlığını yapıyordu. Trump, başkanlığa adaylığını açıkladıktan sonra hemen onun “hayranı” oldu. Twitter’da 70 bin izleyiciye ulaştı. Hanım, Trump’ın görüşlerini destekleyen mesajlarıyla ünlendi. O kadar ki Washington Post, New York Times, İngiliz The Independent, Fransız 24TV bu hanımın tweet’lerinden alıntılı haberler yayınla...
Hep ama hep aynı soru: Eğitim nedir?
İsmi ne yazık ki unutulsa da en yetkin eğitimcimiz İsmail Hakkı Baltacıoğlu (1886 – 1978) daha 1912’de diyordu ki: “Bugün yaşamak azminde bulunan bir milletin, bir cemiyetin çocuklarının talim ve terbiyede yalnız bir maksadı olabilir, bu maksat onları hayata hazırlamaktır.” [Talim ve Terbiye’de İnkılap]. Asıl olan ‘Mektep için mektep’ değil, ‘Hayat için mekteptir’. “Gerçek maarif, gençleri hayat m...
Bilim makalesi kaç para?
İnternet devriminin en büyük yalanı: “Her şey internette zaten var.” Burada, “şey” denilen şey, veri/bilgi. Bu, çeyrek doğru. Çünkü eğer bunları internete yüklersen, gerçekten varlar. Ama internette “her şey” yok. Çünkü çok sayıda kurum/kuruluş, veri/bilgiyi oraya yüklemiyor. Örneğin, binlerce bilimsel derginin yayıncıları, yayınladıkları bilimsel makaleleri parayla sattıkları için bunları interne...
Homeros’u Facebook doğruladı
Dünya edebiyatının en eski destanlarından İlyada ve Odise’nin, yazarı Homeros’un M.Ö. 8. yüzyılda zihninde canlandırdığı bir kurmaca olmadığı, tam aksine, “büyük ölçüde” yaşanmış olayları anlattığı bilimsel olarak gösterildi. Oysa, Homeros’un gerçekten yaşayıp yaşamadığı 1870’lere kadar bile tartışma konusuydu. Belki de yaşadığı sanılan (Nasreddin Hoca gibi) biriydi? Buna rağmen destanları aksiyon...