Tanol Türkoğlu
Günümüzde: “Yaşlılara yer yok” idi. Gelecekte: “Cahillere yer yok!”
Pandemi nedeniyle herkes “kendi meşrebine” göre durumdan vazife çıkardı. Almanya’da kansere çözüm bulmak üzere çalışan iki bilim insanı, televizyonda Wuhan haberlerini görünce çalışmalarının yönünü değiştirmeye (iyi ki) karar verdi. Sonuç? Biontech aşısı! Benzer şekilde başka meşrepten olanlar da Bill Gates-5G-Çip gibi olguları birer beton sütun yaparak komplo binası inşa etmeye başladı. Bilim ins...
Dijital kast sistemi
Bireyin ilerlemesi, kendisini geliştirmesi bir zorlama mı? Yapay zeka insanın yerini aldıkça bu soru kafaları daha çok kurcalayacak gibi. Örneğin Homo Sapiens ve Homo Deus kitaplarıyla büyük sükse yapan Harari, bu yıllarda doğan bireylerin hayatları boyunca en az beş farklı mesleği deneyimlemek zorunda kalabileceğinin altını çiziyor. Çünkü yapay zeka geliştikçe, yaratıcı beceri gerektirmeyen işler...
Özgür müyüz, cahil mi?
Bu yılın başlarında Yeşilçam’ın dört büyüğünden olan bir sinema sanatçımızın “Herkes fazla özgür” yorumu ağır eleştiriler almıştı. Siyasi açıdan irdelendiğinde, eleştiri alması doğal gelebilir. Ancak aynı yorumu bir de sosyo-kültürel açıdan değerlendirmek gerekir. İstanbul’u ele alalım. İstanbul öyle narin, kırılgan bir şehir ki en ufak bir istisnai durum olduğunda şehirde hayat felce uğruyor. Örn...
Veri ikizi
Bu kavramın işaret ettiği olgu yeni değil. Arzu eden izini Nasreddin Hoca’ya kadar sürebilir. Malum hoca ağaçtan (başka yorumlara göre eşekten, damdan vs) düşünce etrafına toplanan insanlar çeşitli yorumlarda bulunur. Hoca en sonunda sinirlenir ve “Bana ağaçtan düşmüş bir adam getirin” der. Hocayı pek kaale almayıp daha suratsız kelimeler kullanmak gerekirse olgu geçmişten ders almakla ilgilidir. ...
Dijital sosyal bilimler
Teknoloji, internet, sosyal medya sağolsun; dünya açık bir laboratuvara dönüştü. İşin ilginci bunu ilk fark etmesi gereken sosyal bilimcilerin konudan bihâber oluşu. Medya ya da ekonomi ile ilgilenenler bile sosyal bilimcilerden daha atik çıktı. Konuyu kendi açılarından irdeliyorlar. Şimdi sosyal bilimleri dönüştürecek, belki de onların “bilimler alemindeki statüsü”nü güçlendirecek yeni bir teknol...
İyi olgular, kötü adamlar
Ekonomi zorladıkça dünyanın neredeyse tamamı için düşünülmesi gereken “gelecek” bir kaç gün sonrasının ötesine geçemez hale geliyor. Peki dünyanın en zenginleri için? Onlar gelecek denildiğinde acaba ne düşünüyor? Geçtiğimiz günlerde Douglas Rushkoff’un internette de yayınlanan bir makalesi konuya biraz ışık tutuyor. Dolar milyarderleri Rushkoff’u geleceğin teknolojileri hakkında konuşma yapmak iç...
Dijital mucize (?)
Dijital belleğe “büyük veri” ifadesiyle giren kavram kısa zamanda popüler “veri diktatörlüğü”ne dönüştü. Sadece kavramsal olarak değil. İşin teknik detaylarına ulus devletlerden daha çok hakim olan global teknoloji şirketleri kendi veri diktatörlüklerini kurmaya başladı bile. Çin’le üretimde, Wall-Mart’la fiyatlamada rekabet edilemeyeceğini öğrenmiş olanların yanında şimdi de Google veya Facebook ...
Vizyoner bakan
Geçtiğimiz günlerde bir bakan konuşmasında şu kavramlara değindi. Veri, enformasyon, bilgi, bilgelik, yapay zeka, büyük veri, blockchain! Nişantaşı’nda bir anket yapılsa belki de en popüler cevap, bu kişinin Kanada hükümetinden bir bakan olduğu yönünde çıkardı. Oysa bu bakan yeni kurulan TC Hükümeti’nin Milli Eğitim Bakanı; Prof.Dr. Ziya Selçuk! Öncelikle bir kaç cümlede veri-enformasyon ve bilgi ...
Global kahvehane
Gerçek-ötesi, doğru-ötesi (post-truth) kavramı ile faşizm arasında bir irtibat kurulabilir mi? Nesnel gerçekliğin öznel bakış açısı altında erimesi kişileri de toplumları da giderek daha faşizan yaklaşımlar sergilemeye itebiliyor. Peki bu eğilim nereden kaynaklanıyor? Bireyler (ve toplumlar) neden bu yolu tercih ediyor? Kök sebebe ulaşmak resmi daha iyi okumayı sağlayacaktır. Bu türden bir tavır a...