Tanol Türkoğlu

Dijital mucize (?)

Dijital belleğe “büyük veri” ifadesiyle giren kavram kısa zamanda popüler “veri diktatörlüğü”ne dönüştü. Sadece kavramsal olarak değil. İşin teknik detaylarına ulus devletlerden daha çok hakim olan global teknoloji şirketleri kendi veri diktatörlüklerini kurmaya başladı bile. Çin’le üretimde, Wall-Mart’la fiyatlamada rekabet edilemeyeceğini öğrenmiş olanların yanında şimdi de Google veya Facebook ...

Vizyoner bakan

Geçtiğimiz günlerde bir bakan konuşmasında şu kavramlara değindi. Veri, enformasyon, bilgi, bilgelik, yapay zeka, büyük veri, blockchain! Nişantaşı’nda bir anket yapılsa belki de en popüler cevap, bu kişinin Kanada hükümetinden bir bakan olduğu yönünde çıkardı. Oysa bu bakan yeni kurulan TC Hükümeti’nin Milli Eğitim Bakanı; Prof.Dr. Ziya Selçuk! Öncelikle bir kaç cümlede veri-enformasyon ve bilgi ...

Global kahvehane

Gerçek-ötesi, doğru-ötesi (post-truth) kavramı ile faşizm arasında bir irtibat kurulabilir mi? Nesnel gerçekliğin öznel bakış açısı altında erimesi kişileri de toplumları da giderek daha faşizan yaklaşımlar sergilemeye itebiliyor. Peki bu eğilim nereden kaynaklanıyor? Bireyler (ve toplumlar) neden bu yolu tercih ediyor? Kök sebebe ulaşmak resmi daha iyi okumayı sağlayacaktır. Bu türden bir tavır a...

Yıkıcı ilerleme

İleri teknolojilerin “yıkıcı” olduğu sürekli altı çizilen bir olgu. Bu tespiti iki boyutta genişletmek olası. Birincisi yıkıcı olanın sadece ileri teknoloji olmadığı. İkincisi ise yıkıcılık unsurunun sadece birey için değil aynı zamanda kültür için de söz konusu olabileceği. Yıkıcılığın izi (aşırı bir yorumla) “Tüfek çıktı, mertlik bozuldu” tespitine kadar sürülebilir. Tüfek ileri bir teknoloji mi...

İhtiyarlara yer yok!

Doğrusu internetin yararlı bir araç olduğunun giderek unutulması düşündürücü. Özellikle de onu gündelik hayatının sadece eğlence kısmına entegre edenler tarafından. Sanki fayda sağlayan imkânları her zaman oradaymış gibi. Oysa internet bireylerin hayatına gireli otuz sene bile olmadı. Pew Araştırma Merkezi’nin geçtiğimiz günlerde yayınladığı rapor bunu yeniden anımsatıyor. Ankete katılan ister pro...

Kendini inkar eden insan

Shannon’ın 1948’de gündeme getirdiği enformasyon teorisi “ilerleme” ile “gelenek” arasındaki bakış açısını anlamaya yardımcı olabilir. Buna göre içinde bilinmeyen bir bilgi kırıntısı olan girdi, ona alan için potansiyel bir enformasyona sahiptir. Aynı bilgi kırıntısının sürekli gelmesi ise (en azından aynı alıcı için) yeni enformasyon anlamına gelmez. Öte yandan devinimin içindeki potansiyel bilgi...

Neden (hâlâ) insan?

Yapay zekâ insanın varlık sebebini sorgulamak zorunda bırakabilir mi? YZ alanında alınmaya başlayan güncel sonuçlar bir yandan da bunu düşündürmeye başladı. Özellikle gerçekleşmiş veri üzerinde analiz yaparak sonuç üretmeyi gerektiren süreçlerde YZ’nin insan kapasitesine oranla bariz üstünlük kurması er ya da geç bu sorunun daha çok dile getirilmesini sağlayacak. Örneğin bir hastalığa teşhis–tanı ...

Post-truth güvence

Başkan adaylarını davet eden TV kanallarının orantısız güç kullanma zorunluluğu sosyal medyada alay konusu oldu. “Millet kıraathaneleri”ni açınca ne olacak diye soramayan gazeteciler, “Endüstri 4.0”, “kamuda tasarruf”, “daha çok fabrika”, “daha çok kreş” diyen adayları projesizlikle eleştirdi. İşin ilginci bu yanlı tutumun bir “norm” gibi değerlendirilmesi (arzusu, talebi, beklentisi). Oysa böyle ...

Dijital mahya

İftar vakti Süleymaniye’deki fasülyecilerin bir saatlik çalışması izleyen birisi süreç optimizasyonu, verimlilik, mikro düzeyde icat çıkarma potansiyeli vs. konularında iş dünyasını etkileyecek türden bir kitabı kolaylıkla kaleme alabilir ya da büyük ses getirecek yepyeni bir danışmanlık hizmeti yaratabilir. Yanyana sıralanmış uzayıp giden bu fasülyecilerin her biri ezan okunduğunda sipariş ettikl...