Tanol Türkoğlu

Teknoloji insan zekasını geriletiyor mu? Bilimsel bir araştırmaya göre 1970’lerden beri insan zekâsı (IQ) her yıl düzenli olarak gerilemekte. Öncelikle bu tür denek bazlı araştırmalara artık ne kadar “bilimsel” denilebilir; onu tartışmalı. Eskiden milyonlarca, milyarlarca kişiye ulaşmak söz konusu değildi. O nedenle yeterli miktarda(?) denekle yapılan araştırmaların sonuçları tüm dünya için geçerl...

Thomas Kuhn’un ifadesiyle “paradigma tutulmasına” kapıldığı için dijitalleşmeden olumsuz yönde etkilenen sektörlerin başında global müzik endüstrisi gelmekte malum. Bu “paradigma sıçraması”nın (paradigm shift) etkisini küçümseyen sektör en büyük darbeyi efsanevi Napster uygulamasının ortaya çıkmasıyla aldı. Son 40 yılın global ciro rakamlarına bakıldığında Napster’ın çıktığı 1999’da global cironun...

Siber saldırıların vereceği zarar 2021’de yıllık altı trilyon dolar olacak. 2015’teki 3 trilyonluk gerçekleşen değerle kıyaslandığında iki misli yani. Öte yandan bu tür saldırılara karşı alınan dijital savunma önlemleri için yapılan teknolojik yatırımların da yüz milyon dolardan (2017) bir trilyon dolara (2021) çıkması bekleniyor. Bu endişe yaratıcı dijital saldırılar ne bilim kurgu ne de gelecekl...

Pandemi nedeniyle herkes “kendi meşrebine” göre durumdan vazife çıkardı. Almanya’da kansere çözüm bulmak üzere çalışan iki bilim insanı, televizyonda Wuhan haberlerini görünce çalışmalarının yönünü değiştirmeye (iyi ki) karar verdi. Sonuç? Biontech aşısı! Benzer şekilde başka meşrepten olanlar da Bill Gates-5G-Çip gibi olguları birer beton sütun yaparak komplo binası inşa etmeye başladı. Bilim ins...

Bireyin ilerlemesi, kendisini geliştirmesi bir zorlama mı? Yapay zeka insanın yerini aldıkça bu soru kafaları daha çok kurcalayacak gibi. Örneğin Homo Sapiens ve Homo Deus kitaplarıyla büyük sükse yapan Harari, bu yıllarda doğan bireylerin hayatları boyunca en az beş farklı mesleği deneyimlemek zorunda kalabileceğinin altını çiziyor. Çünkü yapay zeka geliştikçe, yaratıcı beceri gerektirmeyen işler...

Bu yılın başlarında Yeşilçam’ın dört büyüğünden olan bir sinema sanatçımızın “Herkes fazla özgür” yorumu ağır eleştiriler almıştı. Siyasi açıdan irdelendiğinde, eleştiri alması doğal gelebilir. Ancak aynı yorumu bir de sosyo-kültürel açıdan değerlendirmek gerekir. İstanbul’u ele alalım. İstanbul öyle narin, kırılgan bir şehir ki en ufak bir istisnai durum olduğunda şehirde hayat felce uğruyor. Örn...

Teknoloji, internet, sosyal medya sağolsun; dünya açık bir laboratuvara dönüştü. İşin ilginci bunu ilk fark etmesi gereken sosyal bilimcilerin konudan bihâber oluşu. Medya ya da ekonomi ile ilgilenenler bile sosyal bilimcilerden daha atik çıktı. Konuyu kendi açılarından irdeliyorlar. Şimdi sosyal bilimleri dönüştürecek, belki de onların “bilimler alemindeki statüsü”nü güçlendirecek yeni bir teknol...