İlk primatlar soğuk iklimlerde evrimleşmiş

Öne Çıkanlar Yaşam Bilimleri
İlk primatlar soğuk iklimlerde evrimleşmiş

Yeni bir araştırma, ilk primatların uzun süredir doğum yeri olduğuna inanılan tropikal ormanlarda değil, soğuk iklimlerde evrimleştiğini gösteriyor.

Maymunların, kuyruksuz maymunların ve insanların bu ataları, sıcak ve yemyeşil ormanlar yerine, muhtemelen günümüz Kuzey Amerika'sında dondurucu kışlar ve sıcak yazlar olan mevsimsel ortamlara uyum sağlamışlardı. PNAS dergisinde yayımlanan sonuçlar, evrimsel biyolojide uzun süredir var olan bir teoriye meydan okuyor. Bilim insanları, onlarca yıldır primatların tropikal bölgelerde ortaya çıktığını varsayıyordu, ancak yeni kanıtlar, kökenlerinin yaklaşık 66 milyon yıl önce çok daha sert ve soğuk koşullarda yattığını gösteriyor.

Reading Üniversitesi'ndeki araştırmacılar, fosil kayıtlarını gelişmiş istatistiksel modellerle birleştirerek, antik yaşam alanlarını yeniden yapılandırdıktan sonra bu sonuca ulaşmışlar.. Dr. Jorge Avaria-Llautureo, primatların tropikal iklimlerde ortaya çıktığı fikrinin yıllardır tartışılmadığını, ancak araştırmalarının farklı bir hikaye sunduğunu söyledi. Bu hayvanların ormanlarda evrimleşmek yerine, aşırı hava değişimlerinin yaşandığı soğuk kuzey bölgelerine adapte olmuş olabileceğini söylüyor. Avaria-Llautureo, antik türlerin değişen ortamlara nasıl tepki verdiğini anlamanın, modern primatların ve hatta insanların günümüzün hızla değişen iklimiyle nasıl başa çıkabileceği konusunda değerli bilgiler sağlayabileceğini de sözlerine ekliyor. Çalışma ayrıca, farklı yaşam alanları arasında hareket etmenin primatların hayatta kalması ve evriminde kritik bir rol oynadığını da vurguluyor.


Yerel iklimleri istikrarsızlaştığında uzaklara seyahat edebilen primatların hayatta kalma ve yeni türlere dönüşen yavrular üretme şansı daha yüksekti. Araştırma, tamamen yeni ve istikrarlı ortamlara taşınan bireylerin ortalama yaklaşık 561 kilometre (349 mil) göç ettiğini gösteriyor. Buna karşılık, istikrarsız ancak tanıdık bölgelerde kalan primatlar yalnızca yaklaşık 137 kilometre (85 mil) hareket etmiş. Ekibin ortaya attığı bir diğer şaşırtıcı teori ise ilk primatların, modern ayılara benzer şekilde, kış uykusuna yatarak aşırı kışlardan sağ çıkmış olabileceklerini öne sürüyor. Bazı canlı türleri bugün hala bu taktiği kullanıyor. Örneğin, Madagaskar'daki cüce lemurlar, soğuk aylarda toprağı kazarak derin bir uykuya dalarlar; ısınmak ve enerji tasarrufu yapmak için köklerin ve yaprak katmanlarının altına sığınırlar. Çalışma, ilk primatların evrimsel yolculuklarının çok daha ileri bir aşamasına kadar tropikal yağmur ormanlarına girmedikleri sonucuna varıyor. Adım adım ilerlediler: Soğuk bölgelerden daha ılıman bölgelere, ardından kurak alanlara ve en sonunda şu anda birçoğunun yaşadığı sıcak ve nemli ormanlara. Genellikle ani sıcaklık veya yağış değişimlerinden kaynaklanan bu değişimler, primatları uyum sağlamaya veya yer değiştirmeye zorlayarak yeni türlerin gelişmesine yardımcı oldu. Çalışma, ilk primatların soğuk iklimlerde evrimleştiğini göstererek, insan ve hayvan evriminin hikayesinde önemli bir bölümü yeniden yazıyor.

Kaynak: https://www.pnas.org/doi/10.1073/pnas.2423833122