Yiyeceğe ve tabakta nasıl sunulduğuna bakmak, yemeğin kokusunun tadını çıkarmak için zaman ayırmak, servis edilen yemeğin sesini dinlemek, çatal veya kaşığı aldığımızda ağırlığını hissetmek ve her lokmayı tatmak…Size neler kazandırır öğrenmek ister misiniz?
Farkındalık temelli yeme (mindful eating), insanları tüm duyuları kullanarak yemeğin tadını çıkarmaya odaklanmaya teşvik eden bir uygulamadır. Genellikle yemeklerin hızlı tüketildiği "dikkatsiz yeme"nin aksine, farkındalık temelli yemenin bazı temel ilkeleri vardır.
Dikkatin gerçekten yemek üzerinde olduğu bu durumda, yiyeceğe ve tabakta nasıl sunulduğuna bakmak, yemeğin kokusunun tadını çıkarmak için zaman ayırmak, servis edilen yemeğin sesini dinlemek, çatal veya kaşığı aldığımızda ağırlığını hissetmek ve her lokmayı tatmak yemeğe odaklanmayı sağlar.
Dikkatli yemenin sindirim sağlığı ve kilo kaybı dahil olmak üzere potansiyel faydaları iddia ediyor. Her lokmanın tadına varmanın sağlık üzerinde olumlu bir etkisi olabilir mi? Yoksa odaklanarak yemek, hiçbir bilimsel temeli olmayan başka bir moda mı?
Dikkatli yemenin temel amaçları arasında aşırı yemeyi, çok hızlı yemeyi ve zor veya istenmeyen durumlarda iyi hissetmek için yemek yemeyi azaltmak bulunuyor.
Yavaşlamayı ve yiyeceklere odaklanmayı, rahat, stressiz bir ortamda yemeyi gerektiren bu uygulamanın stres ve kaygı duygularını aşırı yemeye veya aşırı kısıtlamaya başvurmadan yönetmeye yardımcı olabileceği belirtiliyor.
Yeme davranışlarımızın kökleri bebeklik ve çocukluk deneyimlerimize kadar uzanır. Bu nedenle dikkatli yeme pratiği genellikle yaşamımız boyu sürmüş beslenme alışkanlıklarından vazgeçmeyi içerir.
Nutrition Research Review’de yayınlanan 2017 tarihli bir incelemeye göre, dikkatli yeme ve diğer farkındalık temelli yaklaşımlar, aşırı yeme, duygusal nedenlerle yeme ve dışsal ipuçlarına (yemek kokuları, yiyecek reklamları veya diğer insanları gözlemleme gibi) tepki olarak aşırı yeme konusunda özellikle yardımcı olabilir. Bu davranışların tümü, duygu düzenleme ve dürtü kontrolü ile ilgili sorunlara dayanır ve dikkatli yemenin bu iki sorunu da ortadan kaldırmaya yardımcı olabileceği belirtiliyor.
Bununla birlikte, farkındalık temelli yemenin başarısı zamana bağlı olabilir. Appetite dergisinde yayınlanan 2021 meta-analizinin sonuçları, aşırı yeme davranışlarını önemli ölçüde azaltmak için dikkatli yemenin 24 hafta veya daha uzun sürmesi gerektiğine işaret ediyor.
