Dünyada hiçbir karanlık alan kalmadı

Son Dakika Bilim
Dünyada hiçbir karanlık alan kalmadı

Dünya nüfusunun yüzde sekseninden fazlası şimdiden anormal derecede aydınlık gibi gecede yaşıyorlar. Nitekim yapay ışıklandırma ve aydınlatmalardan yayılan ışık karanlığı aydınlatıyor. Ölçümler dünya genelindeki ışık kirliliğinin git gide arttığını gösteriyor. Gecelerin aydınlanması sadece astronomik gökyüzü gözlemlerini zorlaştırmakla kalmayıp, insanların ve hayvanların iç saatini de bozuyor.

Son araştırmada ışık kirliliğinden sadece dünyadaki ışık kaynakları sorumlu değil, dünyanın yörüngesindeki uydular ve uzaydaki hurdalar da geceleri aydınlatıyor. Bunun nedeni şu: Bu yüksekliklerde dünyamızın gece tarafında kalan  uzay cisimlerine güneş ışığı vuruyor. Bu yüzden bu cisimler teleskop görüntülerinde parlak şeritler olarak görünürler. Bunların dışında güneş ışığının uydulara yansıması yüzünden ikincil ışın ortaya çıkıyor. 3400 uydu ve on binlerce büyük hurda parçası yüzünden yörüngede bu ikincil ışınlar da geceyi aydınlatmaya yetebilir.

Araştırmacılar yörüngedeki ışık kirliliğini ilk kez ayrıntılı bir şekilde incelediler. Yörüngede bulunan cisimlerin sayısı ve büyüklüğüne göre modellerinde, bir cisimden ortalama olarak ne keder güneş ışığının yansıdığı ve bunlardan ne kadarının ikincil ışın olarak dünyaya yöneldiğini hesapladılar. Halihazırda var olan uydular ve hurda parçaları bile geceyi metrekare başına ortalama olarak 16 – 20 mikrokandela kadar aydınlatıyor. Bu miktar yaklaşık olarak gecenin doğal aydınlığının yüzde onu kadar ve Ulusal Astronomi Birliği’nin  (IAU) 1979’da ışık kirliliği için kabul edilebilir kritik sınır olarak belirlenen değerin üzerinde yer alıyor. Uzmanlar yörüngesel ışık kirliliğinin çok daha fazla olabileceğini de düşünüyorlar. Çünkü hesaplamalar için sadece bilinen uydular ve hurda parçaları hesaba katıldı.


Yörüngedeki bütün cisimler henüz belirlenmediğinden sayının çok daha yüksek olabileceği tahmin ediliyor. Uydular ve uzay hurdaları neredeyse tüm gezegene yayıldıkları için dünyanın hiçbir yerinde gerçekten karanlık olan bir alan kalmamıştır diyor araştırmacılar. Planlandığı gibi gelecekte on binlerce mini uydu dünyamızın yakınında yörüngenin etrafında dönmeye başlayınca, sadece astronotlar değil dünyadaki birçok insan gece karanlığını kaybedebilirler. Araştırmacılar uydu işletmecilerinin bu soruna bir çözüm bulmalarını öneriyorlar.

Kaynak