Uluslararası bir bilim ekibi, yeni ilaç ve tedavilerin geliştirilmesi için genetik olarak SARS-CoV-2’ye dirençli insanları arıyor. Esas mesele bu kişileri bulmak....
Düşünün ki doğduğunuzda bu yana doğal olarak SARS-CoV-2’ye karşı dirençlisiniz. Hastalığa yakalanma ve başkalarına bulaştırma gibi bir kaygınız yok. Eğer bu süper güce sahipseniz bilim insanları kesinlikle sizi yeni ilaç araştırmalarına dahil etmek isteyeceklerdir.
Bu ay Natue Immunology dergisinde yer alan bir makaleye göre uluslararası bir bilim ekibi dünyanın dört bir yanında pandemiye yol açan virüse dirençli insanları bulmak için kolları sıvadı. Ekip, COVID’e karşı bu insanları koruyan genleri buldukları takdirde virüsü engelleyen ilaçları geliştirebileceklerini umut ediyor.
Ne var ki bu çalışmada başarı da garanti değil. Eğer SARS-CoV-2’ye karşı genetik bir direnç varsa bunun ancak bir avuç insanda bulunması beklenir. Sorun bu insanları bulmakta. Bu özelliklere sahip tek bir kişi bile bulunsa, bu çok büyük bir adım olarak değerlendirilecek.
Böyle bir insan, hasta biriyle aynı evi, aynı yatağı uzun süre paylaştığı halde pozitif çıkmayan ve virüse karşı bağışıklık geliştirmemiş bir kişi olabilir. Bu kişiler genellikle evli çiftler arasında bulunabilir. Bu çiftlere “uyumsuz çiftler” adı verilir.
Şimdiye dek bu kriterlere uyumlu 500 potansiyel aday bulunmuştu. Makalenin yayınlanmasından sonra 600 kişi daha bulundu. İlk baştaki katılımcı hedefi tutturulduğu için bilim insanları verileri analiz etmeye başladıklarını açıkladılar.
Ne var ki araştırmacıların ilk işi bu adayların gerçekten kriterlere uygun olup olmadıklarını araştırmak oldu. Pek çok insanın aşılanmış olduğu bu dönemde aranılan özelliklere sahip insan sayısı çok az.
Bilim insanları böyle bir kişiyi buldukları takdirde bu kişinin genomunu enfekte olan kişilerinki ile karşılaştıracaklar. Bulunan genler hücre ve hayvan modellerinde incelenecek ve dirençliliğe neden olan bağlantı bulunduğu takdirde eyleme geçilecek.
Rockefeller Üniversitesi’nden genetikçi ve makalenin yazarlarından Jean-Laurent Casanova ve ekibi daha önce şiddetli COVID vakalarına yatkınlığa yol açan nadir mutasyonları tespit etmişti. Şimdi bunun tam tersini yapacak; yatkınlığı değil direnci sağlayan mutasyonları arayacak.
