uygarlık
İletişim devrimi ve depremi
Einstein’ın görelilik kuramını öğrendiğimiz ve atom ve enerji alanında fizikçilerin büyük buluşlarını duyduğumuz zaman insan düşüncesinin ve modern fiziğin başarıları karşısında büyük mutluluk duymuş, onların yaratıcılığını göklere çıkarmıştık. Fizikçilerin ne söylediğini hiç anlamayan cahil milyarlar bu bilgilerin dışında yaşıyorlardı. Fakat İkinci Dünya Savaşı yangını yayıldığı zaman Amerika’da ...
Yılmaz Zenger'in 1 Haziran 2018 tarihli 114. sayımızda yayınlanan yazısını sizlerle paylaşıyoruz: Antropolojik söylemler, bilimsellik adına, arkaik toplumların devletten ve yazıdan yoksun olmasını tarihten yoksunluk saymışlardır. Üretim fazlası oluşturmayıp yaşamaları için yeterli miktarı üretmekle yetinmelerini, artı değer üretip piyasaya sürmemelerini üretme gücünden yoksunluğa bağlarlar. Oysa i...
Yapay Zekâ sorunu
Başarısını zekâsına değil de düzenli çalışmasına bağlayan Aziz Sancar'ın gündeme getirdiği Zekâ-IQ ilişkisi yeterince tartışılmadan unutuldu gitti. Cem Say’ın “Yapay Zekâ derin düşünebiliyor mu?” başlıklı denemesi konuyu tazeledi. HBT 1 Temmuz sayısındaki açıklamasını ilgiyle okudum. Gelişmeleri öğrendim yazarı kutluyorum. Eski moda bir yapay zekâ meraklısı olarak bazı işleri bizden daha çabuk yap...
Bereketli Hilal kuruyor, bölge yeni büyük göçlere gebe Bilimsel araştırmalar, Avrupalı cihatçıların ve Suriye Baharı’nın gerçek nedeni üzerine yeni söylemler ve düşünceler ileri sürüyor. Kuraklık bölgeyi yanmaz hale getirebilir. Uygarlıklara beşiklik eden ve insanlığın gelişmesine katkıda bulunan Bereketli Hilal iklimsel değişikliklere bağlı olarak yakın gelecekte yerini çorak topraklara bırakaca...
Evet, uygarlık ve çağdaşlık konularını biraz daha derinleştiriyor ve fotoğrafı netleştiriyor Doğan Kuban. Çağdaşlığı ve uygarlığı nasıl tarif edeceğiz: "Dünya bir kapalı hayvanat bahçesi değil, açık bir insan müzesidir. Bu müzenin insanları, ehli hayvanlar gibi, çağdaş insanlarla birlikte yaşarlar. Çağdaş toplum denen, aslında bu akıl almaz çeşitliliğin yarattığı karmaşadır." Şimdi gelin bu müzede...
Kan!
Kan, birçok kültürde yüzyıllar boyunca hiçbir bilimsel anlamı olmayan sihirli, esrarengiz ve yaşam için vazgeçilmez bir “hayat suyu” olarak kaldı. Daha da ötesi soyluluk, kültür, din gibi kavramlarla ilişkilendirildi. “Kan bağı”, “damarlardaki asil kan” benzeri nitelemeler ile insanlar, insan toplulukları ve ırklar yüceltildi. “Kanı bozuk” lafı uzun yıllar başkalarını küçümsemek, aşağılamak için k...
Önce bir bilim insanımızın, 5 lise ve 5 üniversite öğrencisine 1 yıllık HBT dijital abonelik bursu vereceğini duyuralım. Burs için popüler bilim yayıncılığı alanında topluma katkıda bulunmuş bir isim aradık ve 1925-1927 yılları arasında Tabiat Âlemi dergisini kuran ve 14 sayı boyunca yaşatan Salih Murat Uzdilek adında karar kıldık. Parlak ve çok yönlü bir bilim insanı, toplumu bilinçlendirmeye gön...
Bugün 19 Mayıs Gençlik ve Spor Bayramı. Bu vesileyle biz gençliğe biraz toplumsal ve sorunlarla ilişkileri açısından bakalım dedik. “Y” kuşağı olarak adlandırılan bugünkü gençlik yarın dünyada ve Türkiye’de toplumun çeşitli alanlarında yönetici konuma yükselecek… Temel mesele şu: Dünyanın ve Türkiye’nin içinde bulunduğu dağ gibi sorunların üstesinden gelebilecek mi, bu sorunların altında ezilip, b...
Fetihler ve Fatihler üzerine
"Türkler, Orta Asya, İran ve Küçük Asya ile Bizans’ tan gelen Yunan ve Roma uygarlıklarının sentezini yaptı." Ekrem Akurgal (Cumhuriyet, 6 Haziran 1988). Nisan ve Mayıs 2016 boyunca yaşadığımız yasaklar ve kutlamalar bir dizi anımın tazelenmesine yol açtı. Çocukluğumda her gün Abbasağa Ermeni Kilisesi’nin çan sesini duyardık… Sabahattin Eyüboğlu 1967’de şöyle yazmıştı: "Bu ülke bizim olduğu içi...