Bilimden sanata geniş bir yelpazede yaratıcılığın ve dehanın simgesi olan Leonardo da Vinci (1452-1519) bir bilim insanı olduğu kadar bir sanatçı ve mühendisti de. Rönesans insanı Leonardo'nun ölümünün üzerinden tam 500 yıl geçti. Ancak dehası zamana meydan okumaya, bizi şaşırtmaya ve günümüz dünyasını şekillendirmeye devam ediyor. Hakkında yazılar, denemeler, incelemeler yazılıyor ve toplantılar yapılıyor 500. yıldönümünde. Bu yazıların bir kısmından Batuhan Sarıcan, Leonardo'nun fikirlerinin, sanattan bilime birçok alanı nasıl etkilediğini derledi... Ülkemizde Leonardo’yu anacak bir bilim – sanat kurumu yok, her halde herkesin işi gücü başından aşkın! Biz bu görevi üstlenelim..
Üstelik Leonardo bizimle de birinci derecede ilgili. Leonardo’nun Sultan II. Beyazıd’a yazdığı mektupta bu büyük bilgin İstanbul için 4 büyük yapıt öneriyordu. Bundan en bilineni Haliç üzerine yapılacak köprünün tasarımıydı. Diğerleri yazıda... Ünlü bilim tarihçimiz Adnan Adıvar, 1954 yılında bu mektupla ilgili iki yazı kaleme aldı. İlkinde “Böyle bir mektup var mı?” spekülasyonlarını inceledi. İkincisinde ise mektubun içeriğini yazdı. Keyifle okuyacağınızı umuyoruz.
“Yaşlılar birleşin!”
Cinsiyetçilik ve ırkçılık yetmezmiş gibi bir de başımıza “ageism” denilen yaş ayrımcılığı çıktı. Toplum genelinde yaşlılar dışlanıyor. Yaşı nedeniyle yaşlıları bağımlı, güçsüz, anlama güçlüğü çeken, genç nesillerin üzerinde büyük bir yük oluşturan bir kitle olarak görmek büyük haksızlık. Bu tavırlar yaşlı insanların arzuladıkları gibi yaşamalarını engelliyor ve topluma yararlı olma potansiyellerini ellerinden alıyor. Peki yaşlılar güzel bir yaşam için ne yapmalı? Öncelikle pozitif düşünmeli… Reyhan Oksay derledi.
Her gün yeni bir buluşla yaşantımız daha sağlıklı ve daha konforlu hale geliyor. Yaralandığınız zaman artık geleneksel yara bantları tarihe karışacak. Embriyolardan esinlenerek geliştirilen süper yara bandı, cildin sıcaklığına göre kendini ayarlayabiliyor ve yaraların daha hızlı bir şekilde iyileşmesine sağlıyor. Yeter ki klinik deneylerden alnının akıyla çıksın… 3D yazıcıdan kalp odacığı, fazla kiloya karşı en etkili 5 spor ve daha fazlası Nilgün Özbaşaran Dede’nin hazırladığı Araştırma Gündemi’nde.
Bir ölümün düşündürdükleri…
Hacer Gülşen bizim kasımpatı olarak bildiğimiz krizantem çiçeğinin bu ismi nasıl aldığı ile ilgili çeşitli literatürdeki ilginç öykülere yer veriyor. İkisi de umutsuz bir aşk üzerine. Bizim edebiyatımızda da başta Tevfik Fikret de olmak üzere pek çok sanatçı bu güzel çiçeği es geçmemiş...
Mustafa Çetiner geçenlerde aramızdan ayrılan Cüneyt Cebenoyan üzerinden her ölümün ardında bıraktığı boşluğu, hüznü ve çaresizliği yazmış. Hepimizin yaşamak zorunda kaldığı, ama her insanda farklı duygular yaratan kayıplar ne yazık ki yaşamın kaçınılmaz gerçeği.
Tanol Türkoğlu, Çin’de yapay zekâ çalışmalarına bir göz atıyor ve bu ülkenin 2030 yılında dünyanın bir numaralı yapay zekâ inovasyon merkezi olmayı hedeflediğini söylüyor. Çin bu hedefe yönelik dört koldan çalışıyor. Ya biz bu konuda ne yapıyoruz? Ekrem İmamoğlu’nun alışveriş fotoğraflarına ileri düzey YZ uygulamalarıyla müdahale, toplumsal bir algı oluşturmaya çabalıyoruz.
Parçaların toplamı bütünden fazla
Prof. Dr. Türker Kılıç’ın Dünya Bilim ve Sanat Akademisi’nde yaptığı “Beyin Araştırmaları Penceresinden Yaşam: Bağlantısallık ve Karmaşıklığa Dair Bilimsel, sosyal ve Kültürel Çıkarımlar” başlıklı konuşmasının üçüncü kısmı bu sayımızda yer alıyor. Kılıç, parçaların toplamının bütünden fazla ve büyük bir düzene sahip olduğunu belirtiyor.
Sağlıklı beslenmenin ilk koşulu yiyeceklerimizi evde hazırlamak. Ne yazık ki günün koşulları buna pek el vermiyor. Evde hızlı ve sağlıklı yemek pişirmenin de bazı kuralları var. Neymiş onlar? Sağlıklı beslenmek isteyen herkes okumalı.
Yaratıcılık günümüz insanına özgü bir yetenek değil. Yeni bulgular, deha pırıltılarının çok daha eskilere dayandığına işaret ediyor. İnsanların yeni buluşlar yapma yetisi yüz binlerce yıllık bir sürecin ürünü. İnsansılar suda aşınan yassı taşları yontarak aletler yapmaya başlaması yaratıcığımızın ilk göstergeleri. Güzel bir yazı sunuyoruz sizlere bu konuda..
Öğretim Gör. Dr. Günseli Gümüşsel, Cumhuriyet basınında hilafetin kaldırılmasının nasıl yankı bulduğunu ve bu eleştirilere hükümetin nasıl karşılık verdiğini anlatıyor. İstanbul ve Ankara basınının maruz kaldığı Takrir-i Sükûn Kanunu’nun basın özgürlüğünü nasıl etkilediğine dikkat çekiliyor.
Batıl inançlar nasıl yayılır? Evrimsel bir yaklaşımla bu akıl dışı inançların toplumlarda nasıl kabul gördüğünü merak edenler okusun.
Atların soyu tükeniyor mu? Uygarlıkla birlikte atların yük taşıma ve ulaşım alanlarındaki rolü gittikçe azalıyor. Şimdilik yalnızca birkaç at soyu tükenmenin eşiğinde. Ama uygarlığın atları bitirmesine izin vermeyelim.
Şüphesiz hepsi bu kadar değil, bulmaca, grafik bilgi, fotoğraf ve bedenimizle ilgili bilgilerin yer aldığı köşemiz, ilginç sorular ve daha pek çok güncel haberlerle size güzel bir dergi daha hazırlamaya çok özen gösterdik.
Sağlıklı ve güzel kalın, bilimde kalın, HBT’yi tavsiye edin.
Sevgi ve dostlukla…
