Zihinler, makineler ve yaşamın anlamı

Editör ne diyor?

Bu sayımızın kapağında çağımızın en sarsıcı sorularından birine dönüyoruz:

“Antidepresan Çağı: Mutluluk Reçeteye Sığar mı?” Ruh sağlığı sorunları küresel ölçekte artıyor. Her on kişiden biri antidepresan kullanıyor. Ancak uzmanlar uyarıyor: Bu ilaçlar hayat kurtarıcı olabilir, ama çözümün tamamı değil. Modern yaşamın yalnızlığı, rekabet baskısı, ekonomik krizler ve sosyal medya kültürü, depresyonun zeminini derinleştiriyor. Bilim ise yeni bir denge arayışında: Biyolojiden çok daha fazlasını anlamamız gerektiğini hatırlatıyor.

Teknoloji cephesinde de dönüşüm hız kesmiyor. “Robotlar artık her yerde…” yazısında Bayram Ali Eşiyok, Sanayi 5.0 çağında emeğin geleceğini tartışıyor. Yapay zekâ destekli üretim sistemleri yalnızca fabrikaları değil, beyaz yakalı ofisleri de dönüştürüyor. Robotlar iş gücünü yeniden şekillendirirken, “insan emeğinin değeri” sorusu yeniden gündeme geliyor.


Özür dilemeli

Bilim ve düşünce ustalarımız bu sayıda da bizlerle. Doğan Kuban, tarihin ve vicdanın terazisini hatırlatan bu eski yazısında “Avrupalılar bütün dünyadan özür dilemeli” diyor.

Müfit Akyos, 1990’lardan bu yana süren “yenilikle kalkınma” çabasını sorguluyor: Devasa teşviklere rağmen neden sıçrama olmadı?

Tanol Türkoğlu ise Amazon’un bulut sisteminde yaşanan devasa kesintiden yola çıkarak dijital çağın kırılganlığını anlatıyor: “Bulut çöktüğünde dünya bir anda hayalet bir şehre dönüşebilir.”

Enerji dosyamızda çarpıcı bir veri var: Dünyanın en büyük 250 petrol şirketi, küresel yenilenebilir enerji kapasitesinin sadece %1,5’ine sahip.
Sözde “yeşil dönüşüm” ile gerçek yatırım eğilimleri arasındaki uçurum, iklim kriziyle mücadelede yeni bir yüzleşmeyi zorunlu kılıyor.

Sağlık sayfalarımızda, yaşa bağlı görme kaybını geri kazanmayı mümkün kılan bir implanttan söz ediyoruz: Gözün arkasına yerleştirilen bu cihaz, görme yetisini kaybeden kişilere yeniden okuma şansı sunuyor.

Türker Kılıç: Yaşam nedir sorusu

İstinye Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden Prof. Dr. Türker Kılıç, “Yaşam Nedir?” sorusuna Schrödinger’den bu yana süren felsefi ve bilimsel bir bakışla yanıt arıyor: Bilinç, madde ve anlam arasındaki sınırlar yeniden çiziliyor.

İstanbul Kültür Üniversitesi’nden Prof. Dr. Müge Çetiner, ekonomik dalgalanmalar çağında işletme okuryazarlığının neden her birey için kritik hale geldiğini anlatıyor.

Nilgün Özbaşaran Dede’nin Araştırma Gündemi sayfalarında, yeni buz hali “Ice XXI”den karıncaların salgın stratejilerine kadar bilimin sınırlarını zorlayan keşifler yer alıyor.
Bilim ve Beslenme bölümünde yeşil çayın yağ yakıcı etkileri, kabak çekirdeğinin enerji verici özellikleri; Hayvanlar Dünyası’nda ise böceklerin “kamuflaj mı, uyarı rengi mi?” ikilemi tartışılıyor.

Grafik Bilgi sayfasında 2025 Küresel Servet Raporu’nun çarpıcı bulgusu var: Milyonerler artık dünyanın kişisel servetinin yarısına sahip.

Ve tabii “Meraklı Çocuk” köşesinde Mercan Bursalı, beynin görme mucizesini anlatıyor: Gözlerimiz her şeyi ters görürken, beyin nasıl düzeltir?

Bilimle düşünmek, sorgulamak, üretmek… HBT’nin varlık nedeni bu.
Bu sayımızda da bireysel deneyimlerden toplumsal meselelere, teknolojiden felsefeye uzanan bir çizgide, bilimin ışığını günlük yaşamın merkezine taşıyoruz. Çünkü bilgi yalnızca geleceği anlamak için değil, daha insanca bir gelecek kurmak için gerekli.

Sevgiyle ve saygıyla,

Özlem Yüzak

***

Bir abonelik, bir genç, bir umut!

Laik, demokratik, çağdaş bir Türkiye’nin temelleri; eleştirel düşünen, bilimsel akılla donanmış gençlerin omuzlarında yükselir. Bugün bu gençlere bilgiye, bilime, dünyaya açılan bir pencere armağan edebilirsiniz.

Çağdaş Yaşamı Destekleme Derneği (ÇYDD) bursiyerleri, Türkiye’nin dört bir yanından gelen, eğitimle geleceğini kurmaya çalışan gençlerdir. Onlara Herkese Bilim Teknoloji dijital dergi aboneliği hediye ederek, hem eğitim yolculuklarına katkı sağlayabilir hem de bilimle aydınlanan bir gelecek için bir adım atabilirsiniz. Hedef geçen yıl olduğu gibi bu yıl da 100 genç.

Kampanya kapsamında 1 yıllık dijital abonelik bedeli özel olarak 1.500 TL’ye indirildi.

Destek olmak için info@herkesebilimteknoloji.com adresine “Çağdaş gençlere dijital abonelik desteği” açıklamasıyla mesaj atmanız ve kaç öğrenciyi desteklemek istediğinizi belirtmeniz yeterli.

Bir abonelik, bir genç, bir umut.

Hesap bilgileri:

IBAN: TR97 0006 7010 0000 0046 9424 72
HBT Yayıncılık Tic. Ltd. Şti.