Devasa boyutta ekonomik, sosyal ve çevresel sorunlarla boğuşuyor insanlık. Bunlara çözüm olacak temel gelişmelere ihtiyacımız var. Bilim dünyası hangi yenilik çalışmalarına öncelik vermeli ki insan sağlığı, mutluluğu ve çevre korunsun? İnsanlık acilen daha güvenli bir gelecek için daha çevreci pillerden, fotovoltaik boyalara, birden fazla hastalığa bağışıklık sağlayacak aşılardan Alzheimer hastalığının tedavisine, çok sayıda yeniliğe ihtiyaç duyuyor. Üstelik kaynakların bu yönlere kaydırılması, dünyada sosyal ve ekonomik eşitliğin sağlanması için gerekli altyapıyı da sağlayabilir. Konuyu kapağa taşıdık. Reyhan Oksay hazırladı.
İki ayak evriminde ezber bozan kanıtlar
Atalarımız büyük beyinlere sahip olup konuşmayı öğrenmeden, dahası ateşi bulmadan ve taştan araç gereçler yapmaya başlamadan çok önce iki ayak üzerinde yürümeye başladılar..
İki ayak üzerinde yürümek insan türünün yaşam alanlarını genişletti, beslenme düzenlerine çeşitlilik kazandırdı, doğum yapma ve çocukları yetiştirme biçimine yeni bir boyut getirdi. Bir insan, yaşamı boyunca ortalama 150 milyon adım atıyor. Her şeyi bu sayede yapıyor. İki ayak üzerinde durmak insan evriminin en önemli kazanımlarından biri. Fakat öyle birden ayağa kalkmadık; farklı insansı türler aynı dönemde birbirinden farklı biçimde dik yürüdüler. Fosilleşmiş ayak izleri üzerindeki yeni araştırmalar, iki ayak üzerinde yürümenin doğrusal değil, tam tersine çok daha karmaşık bir evrimsel süreci gerektirdiği yönündeki kanıtlara bir yenisini daha ekledi. Rita Urgan derledi; Oktay Kaynak da konuyu açarak görüşlerini yazdı.
“Teşekkür Ederim“
İlişkilerde tarafl arın kendilerine değer verildiğini duyumsamaları birlikteliğin verdiği hoşnutluğu arttırıyor ve gerginliğe yol açan unsurlara karşı koruyucu bir etki yaratıyor. Dergimizde.
Tanol Türkoğlu ‘Çare Tiktok’ başlıklı yazısında pazarlama konusundaki önemli çalışmalarıyla bilinen Prof. Dr. Yavuz Odabaşı’nın yeni çıkan kitabı “Postmodern Siyaset Pazarlaması”nın kapağındaki bu postmodern slogandan yola çıkarak gelenekten başlayarak Z kuşağına geliyor ve onu irdeliyor.
Doğan Kuban hoca ‘Kentlileşememiş insan ne demek?’ diye sormuş eski tarihli bir yazısında. “Kentlileşememiş insanlar münasebetsizler ordusunun neferleridir. Bunlar şehirlerde, herkesin hakkını yedikleri ve yaşamı zorlaştırdıkları için bir işgal ordusuna benzerler. Fakat yaptıklarının farkında olmaları için çok beklemek gerekmektedir. Çünkü çoğunluğu oluşturdukları gibi kararları da onlar veriyorlar. Bu da demokrasi denilen şeydir..” diyor.
Yapay zeka uygulamaları için gereken enerji miktarının çok yüksek olduğunu geçtiğimiz haftalarda Prof. Dr. Bilge Yıldız ile yaptığımız söyleşide diye getirmiştik. Dijital çağda konu hayli önemli. Müfit Akyos yapay zekanın enerji ihtiyacını daha da açıyor.
Grafik Bilgi’de de küresel enerji piyasasının bir yılda nasıl değiştiğini göreceksiniz.
Artık avukatım Yapay Zeka
Robotlar ve insanlar... İşler karışacak gibi görünüyor. Dünyanın ilk robot avukatı yakında ilk davasına girecek... Yapay zeka uygulamaları günlük yaşamın her alanına girerken yapay zekânın kullanım alanlarını düzenlemek ve belli durumlarda yasaklamak konusundaki hem çalışmalar hem de tartışmalar hayli artmış durumda. Avrupa Birliği, dünyanın ilk geniş standartlarını oluşturmaya hazırlanıyor. Bu arada robotlar insan işgücünü ne kadarını alacaklar bundan hangi alanlar etkilenecek? sorusunun da yanıtı bulacaksınız. Batuhan Sarıcan hazırladı.
Hukuk ve Bilim... Dr. Enver Kumbasar bir hukukçu. Yargıç. Kumbasar ayda bir artık bizlerle olacak ve hukuk ile bilim ilişkisini farklı yönlerden irdeleyecek.
Dijital dünya, eğitimi de şekillendiriyor haliyle, Kültür Koleji Fen Lisesi’nden Edebiyat öğretmeni Oğuz Yılmaz ‘öğrenme süreçleri yeniden kurgulanmalı’ diyor. Yılmaz arttırılmış gerçeklik kartları ve animasyon tekniği kullanarak oluşturulan dijital oyunlarla öğretilen edebiyat derslerinden örnekler verdi.
Ah şu alışkanlıklarımız!
Hayatımızda yapmak istediğimiz değişikliklerin önündeki en büyük engellerden biri de alışkanlıklarımız. Bilim insanlarına göre insanlar zamanlarının neredeyse yüzde 45’inde ne yaptıklarını düşünmeden aynı davranışı tekrarlıyorlar. Stresli veya yorgun olduklarında, yerleşik alışkanlıklarına geri dönüyorlar. Hal böyle olunca da koyduğumuz hedefl eri gerçekleştirmek ve yeni faydalı alışkanlıklar edinmek zorlaşıyor. Peki ne yapmalı?
Güncel Tıp’ta Mustafa Çetiner bu hafta lenfoma tarihinin görünmez kahramanı Samuel Wilks’i yazdı.
Emekli TÜBİTAK uzmanı Selçuk Taral’ın yazısı Türkiye’nin de 20 yıldır katıldığı Ufuk Avrupa programı üzerine. Taral ‘Ufuk Avrupa Programı bilimsel araştırmanın şampiyonlar ligi niteliğinde. Türkiye 2002 yılından beri programda. Ancak ne yazık ki proje katılımında hala çok düşük. Değerlendirmeye alınan her 1000 proje teklifinin sadece 7’sinde Türkiye var!’ diyor.
Canlılarda Yapay Hafıza Oluşturmak Mümkün mü? Bilim insanları günümüz yaşam bilimlerinde kullanılan bir teknolojiyi, “optogenetik” teknolojiyi kullanarak deney farelerinde bir dizi davranış deneyi gerçekleştirdiler ve çevresel uyaranın yokluğunda bile hafıza/öğrenmenin olası olduğunu gösterdiler. Bahçeşehir Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden Dr. Mehmet Ozansoy yazdı.
Ve daha pek çok şey
Tıpkı kuşlar gibi, dinozorlar da sandığımızdan zeki olabilir... Ekolojik marjinalleşme yüzlerce memeli türünü tehdit ediyor...Hayvanlar Dünyası’nda.
Bütün hayvanların göbek deliği var mıdır? Memelilerin olduğunu biliyoruz peki ya yumurtlayan hayvanların da çok çok minik bile olsa olduğunu? Meraklı Çocuk’ta Mercan Bursalı hazırladı.
Uygun miktarda su içmek yaşlanma sürecini yavaşlatıyor... sahte videoları tanıyan bir sistem geliştirildi... kan grubu felç riski üzerinde de etkili... Nilgün Özbaşaran Dede’nin hazırladığı Araştırma Gündemi’nde.
Dergimiz bu hafta yine dopdolu, Tayfun Akgül karikatürleri, Hakan Karabacak satranç köşesi, Ersin Tezcan bulmaca ile katkıda bulunmayı sürdürüyorlar ...
Bu arada youtube kanalımızda bilim haberliği yayınımız da başlamak üzere…
HBT’yi yaşatmak her durumda ayakta tutmak hepimizin görevi…
