Yerküre
Bundan 35 milyon yıl kadar önce Avrupa ve Asya arasında üçüncü bir kıta yer alıyordu. Fosil buluntularından anlaşıldığı gibi bu kara parçası kendine özgü, egzotik bir yaşam dünyası barındırıyordu. Bir buz devri sırasında deniz seviyesi düşünce Asya’dan Avrupa’ya kara köprüleri oluştu ve hayvanlar dünyası birbirine karıştı. Balkanadolu’nun kalıntıları Avrupa ve Önasya ile kaynaşarak günümüzdeki Bal...
Ekinoks, yılda iki kez güneş ışınlarının Dünya üzerinde Ekvator’a dik olarak geldiği günleri ifade eder. Bu günlerde gece ve gündüzün süresi birbirine eşitlenir. İşte ekinoks ile ilgili ilginç bilgiler: 1- Güney’de ve Kuzey’de işler farklıdır Bizim gibi Kuzey Yarıküre’de yer alan ülkeler için 20 Mart Bahar ekinoksudur. Oysa Güney Yarıküre’dekiler için durum farklıdır, tam tersidir. Biz ilkbahar ay...
Başlangıçta dünyamız olasılıkla ince bir okyanus kabuğuna sahip bir su gezeniydi. Ancak bir süre sonra yer kabuğu bazı yerlerde kalınlaştı ve giderek granit halini aldı ve ilk kıtasal kabuk kısımları oluştu. Ve daha sonra ise okyanustan ilk kara kütleleri yükseldi. Bununla birlikte tüm bunların ne zaman geliştiği tartışmalıdır. Mesela eski kayaçların izotop verileri, jeokimyasal madde dolaşımların...
Dünyamız 24 saatte bir kendi etrafında döner. Teorik olarak bir gün 86.400 saniye sürse de dünyamızın rotasyon temposu hafif değişkendir. Dönüş temposu yıl içinde gelgit kuvvetlerine, buzlardaki erimeye ve yerçekimindeki diğer değişimlere bağlı olarak değişir. Fakat deprem gibi kısa süreli olaylar veya belli başlı hava koşulları da dünyamızın rotasyonunu etkileyebilirler. Dünyamızın rotasyonu bu y...
İskandinav fiyortları buzulların biçimlendirici kuvveti için tipik kanıtlar. Son buz devrinde buzun kütlesi derinlere kayarak, yer altında U biçimli vadiler oluşturmuş. Buz geri çekildiğinde ise eriyen buzul, okyanusu derindeki vadilere itmiş ve böylece fiyortlar oluşmuş. Grönland veya Antarktika’da bu süreç hala sürmekte. Buralardaki fiyort vadileri hala buzulla dolu. Fakat fiyortlar günümüzde ne...
Dünyamızda günler yavaş yavaş uzuyor. Zamansızlıktan yakınanlar için kısa bir süre önce PNAS dergisinde yayımlanan bu araştırma iyi bir haber olabilirdi. Fakat ne yazık ki biz bu değişimi fark edemiyoruz bile. Çünkü bu süreç o kadar yavaş ki ancak jeolojik zaman çizelgelerinde takip edilebiliyor. Bu kadar eski geçmişteki koşulların rekonstrüksiyonu mümkün olsa da yine de bazı komplikasyonlar söz k...
Levha tektoniği sayesinde dünyamızın yüzü sürekli değişiyor. Yeni denizler ortaya çıkıyor, kıtalar çarpışıyor veya parçalanıyor ve parçalar levha sınırlarında yutuluyor. Kıtaların kayması sırasında bazı eski kara kütleleri okyanus sularının altında kaldılar – tektonik Atlantik olarak. Bu tür suya gömülen mikro kıtalar Güney Avrupa’daki “Greater Adria” ve günümüzde sadece Yeni Zelanda kısmı deniz s...
Deprem gerçeği ile yaşamak zorunda olduğumuz kadar binaların depreme uygun şekilde inşa edilmesi ve güçlendirilmesi de zaruri. Peki ama ne yapmalı? Önümüzde çok güzel bir örnek var: Japonya! Yazı, umarız ki ülkemizdeki karar alıcılar üzerinde etkili olur. 7,2 büyüklüğündeki Büyük Hanşin Depremi, 17 Ocak 1995’te Japonya’nın batısındaki yoğun nüfuslu Kansai Bölgesi’ndeki Kobe kentini vurmuştu. Sarsı...
Etrafımızdaki doğal çevre, tüm yapılarıyla hep aynı yerde duruyor gibi. Fakat lazerle gerçekleştirilen araştırmalar en istikrarlı arazinin bile kaydığını gösterdi. Dağlar çok sağlam doğal yapılar olabilirler ama uzun zaman dilimleri için arazi yapıları adeta sıvı akıntılar gibi hareket ediyorlar. Bilim insanları kısa bir süre öncesine kadar dünyadaki arazilerin değişiminden, toprağı kazıyan hayva...