Bilim ve teknolojide önemli gelişmelerle dolu bir yılı daha geride bıraktık. Ama geçen yıllar bu yıla ve yakın geleceğe çok önemli bilimsel gelişmeleri devretti. Büyük gelişmeler beklentisi içinde bilim dünyası. ‘Yeni yıl geleceğimize ve insanlığın gelişimine dair yeni umutlar vadediyor’ diyerek umutlu mu olmalıyız, yoksa siyasete bakınca karamsar mı? Ve bizi ne gibi atılımlar bekliyor? 2022’de hayatımızı etkilemesi beklenen bilim ve teknoloji gelişmelerine ilişkin özel bir dosya hazırladık.
Fiziğin sınırlarını zorlayacak büyük Hadron Çarpıştırıcısı.. Metaverse... Kripto ve NTF dünyası... Karbon nötr para birimleri.. Yeşil hidrojende atılım yılı... Yüksek voltajlı süper şebekeler... Kuantum bilgisayarlar.. Farklı enerji depoloma şekilleri... Ve diğerleri… Batuhan Sarıcan hazırladı.
2022’de uzay araştırmaları ve görevler - hedefler de artacak. Anlayacağımız, iyice kapı komşu olacağız uzay ile. Astroid saptırma denemesinden NASA’nın Psyche görevine kadar bir dizi olay bekliyoruz... Murat Altaş derledi.
Bedenimizi yapay zekaya mı teslim edeceğiz?
2022 yılında tıp, önceki dönemlerde başlatılan öngörücü, koruyucu, kişiselleştirilmiş ve katılımcı özelliklerini geliştirecek. Sağlık sistemleri ortalama hasta profilinden çok, tek tek her hastanın özel profiline odaklanacak. Yapay zekâ tıbbi kayıtları derinlemesine inceleyerek, tedavi planları tasarlayarak, tıbbi görüntülemeleri ve ilaç geliştirme süreçlerini hızlandırarak tıbbi bakımda devrim niteliğinde yenilikler yaratacak. Bu da Reyhan Oksay’ın çalışması.
Mustafa Çetiner’in yazısı Omikron varyantı ve Türkiye’deki durum üzerine. Omikron büyük bir dalga halinde geldi. Ama seyri henüz bilinmiyor. Şimdiye kadar bilinen özellikleri bilim dünyası bakın nasıl özetliyor? Bu arada iyi haber: Omikron akciğerlere saldıramıyor. Korana sayfamızda…
2022’de kuantum bilgisayar ve süper bilgisayarların adını daha fazla duyacağız. “Süperbilgisayar” terimi, çok yüksek hesaplama gücüne sahip bilgisayarları ifade etmek için kullanılıyor. Süperbilgisayarlar bilimde yeni kapılar açıyor. Peki Türkiye nerede? Lale Akarun yazdı.
Müfit Aksoy da aynı konuyu ‘Kuantum bilgisayarlar ne zaman?’ diyerek bir yazı serisine dönüştürüyor.
Tanol Türkoğlu Netflix’in izlenme rekorları kıran filmi ‘Yukarı Bakma’dan yola çıkarak Metaverse konusuna yine el attı. Bizi taa 1992 yılındaki Körfez Savaşına götürüyor ve ‘Metaverse (farklı anlamda) on yıllardır var! Bunu kanıtlamak için illa ki bir kuyruklu yıldızın gelmesi mi gerekiyor?’ diyor.
Hangi dünyada yaşıyoruz?
Dünya Tao Te Ching’deki bir öğüde uygun idare ediliyor: “İyi hükümdarlar halkın karnını doyurur, aklını boşaltırlar.” Ne var ki Lao Tzu’nun bu öğüdü 2500 yıl önce yazılmıştı. Doğan Kuban’ı okumayı sakın atlamayın deriz. Bizi Batı ile İslam arasındaki ilişkilerin tarihinde yine bir yolculuğa çıkartmış.
Prof. Dr. Atilla Erdemli Ortaçağlar başlıklı yazı serisini sürdürdü. ‘Bilmediğini bilir görünmekle, yapmadığını yapmış gibi davranmakla, olmadığını olmuş gibi göstermekle, ‘sözüm ona’ bilgiyle, görgüyle, insan aydın olmaz. Aydını olmayan ülkenin ufkunda güneş doğmaz. O ne yaparsa yapsın Ortaçağ İnsanıdır’ diyor.
Aile hekimlerinin performansa dayalı hizmet alması çeşitli hizmetlerin niceliğini arttırmakla birlikte, niteliğin de arttırılabilmesi için performans kriterlerinde değişikliğe gidilmeli, özlük haklarında iyileştirmeler sağlanmalı. Bahçeşehir Üniversitesi Tıp Fakültesi’den Fırat Kara yazdı.
Doğu’dan Batı’ya matematiğin ve bilimin ilerlemesini sağlayan evrensel bir deha: Harezmi, Fibonacci, Alberd ve Roger Bacon gibi önemli matematikçileri etkileyen ve “cebir” biliminin kurucu temellerini atan Harezmi’yi, ayrıca astronomi ve coğrafya alanındaki eserleriyle de tanıyoruz. Bilim tarihi sayfamızda.
Dünya ekonomisinin parasal değeri 94 trilyon dolar. Peki bu bir pasta olsaydı ekonomik büyüklüklerine göre hangi ülke ne kadar pay alırdı? Grafik Bilgi’de.
Ağaçların sonsuza dek yaşama potansiyeli var mı? Bazı ağaçlar, fırtına, kuraklık, yangın ve türlü felaketlerin üstesinden gelerek binlerce yılı deviriyor. Peki ama ölmelerine neden olan şey, dış faktörler mi yoksa yaşlılık mı? Bir araştırma, dış faktörlerin yıkıcılığı olmasa, ağaçların sonsuza dek yaşayabileceğini savunuyor.
Evrim’i bilmezsek, COVID- 19 varoluş sürecini anlayamayız
SARS-COV-2 varyasyonla farklılaşmasının nedeni, gen kopyalanması sırasında oluşan hatalardır. Bütün üreyen canlılarda üreme sırasında gen kopyalarken doğa hata yapıyor. Doğa hata yapmasaydı, yeryüzünde milyonlarca değişik tür bulunmaktadır… Oktay Kaynak’ın kaleminden.
Kültür Üniversitesi’nden Prof. Dr. Dursun Koçer ve Dr. Ayşegül Yelkenci’nin yazısı ise bilim merkezleri planetaryumlar ve eğitim üzerine.
Beyaz ekmeği hayatınızdan çıkartın. Yaşam kalitenizi bozuyor. Bilim ve Beslenme’de. Sevda Deniz Karali derledi.
Bilimde komik ve tuhaf olaylar da oluyor. 2021’de ilginç keşifler, teknolojide dönüm noktaları, tuhaf bilimsel başarılar pandemi dışında başka şeyler hakkında gevezelik etme şansı vererek soluk almamızı sağladı. Örneğin tuvalet eğitimi alan inekler ilginizi çektiyse, devamı geliyor..... Reyhan Oksay’dan..
Neden 10’a kadar sayarız?
Sayı saymak, insanın yaptığı bilimsel işlemler arasında belki de en eskilerinden biri. Meraklı Çocuk’ta.. Mercan Bursalı hazırladı.
Yoksa Cenovalılar Amerika’yı Kolomb’dan önce mi biliyorlardı? Parmak şıklatmanın gizi çözüldü. Amenhotep I’in tabutu dijital olarak incelendi. Bakın neler bulundu. Bağırsak florası, iklimle birlikte değişiyor... Araştırma Gündemi yine dopdolu. Nilgün Özbaşaran Dede hazırladı.
Neden acı çekeriz? Yas tutmanın kökenleri nereye kadar uzanır? Yazı dizimizde bu hafta. Rita Urgan derledi.
Anne orangutanlar yavruların öğrenme sürecine nasıl destek oluyor? Hayvanlar Dünyası’nda... Bulmacalar, ilginç sorular, haftanın fotoğrafı ve daha bir dizi içerikle her hafta HBT!
2022 yeni başladı derken baktık Ocak ayını ortalamışız bile. Bilim dünyası durmuyor. Tabii biz de.. Hepinize keyifli okumalar.. HBT’yi destekleyin lütfen.
Bilimde kalın, sevgiyle kalın..
10 yoksul okura dijital abonelik
HBT yayınlandığından beri, dahası taa CBT’den bu yana okurumuz olan bilim sevdalısı Mümin Ceyhan, bir mesaj gönderdi: “HBT satın almak isteyip te gücü yetmeyen 10 gence HBT’nin dijital aboneliğini desteklemek istiyorum. Selam ve sevgilerimle..”
10 genç bekliyoruz. İsim, soy isim, yaş, varsa okul, e-posta adresi ile [email protected] adresine başvurulması ricasıyla..
