Dünyada son iki bin yılda yapılan 100 önemli buluş

Listede büyük çoğunluk Batılı ülkelerden, bunların dışında sadece 1 Hintli, 1 İranlı ve 1 Iraklı var, Osmanlı ve Türk, ne yazık ki hiç yok. Yani, Osmanlılar hiçbir bilimsel buluş yapmamış! Bu listedeki buluşları tüm dünya kullanıyor. Bazılarına göre bu listedeki aşı, penisilin, anestezi vs. zaten İslam dünyası biliyormuş ama yapmamışlar (!).

Önemli Buluşlar Tablosu: Buluş, Buluşu Yapan(lar), Tarih, Ülke

Bilim ve Matematik Temelleri 

1. Ondalık Sayı Sistemi (Hint-Arap Rakamları) Hintli Matematikçiler Yaklaşık 500 Yıl
2. Cebir  El-Harezmi Yaklaşık 820  İran
3. Optik İbn el-Heysem Yaklaşık 1021 Irak
4. Bilimsel Yöntem Roger Bacon 13. yüzyıl İngiltere
5. Güneş Merkezli Evren Modeli Nikolaus Kopernik 1543 Polonya
6. Gezegen Hareket Kanunları Johannes Kepler 1609–1619 Almanya
7. Teleskop Hans Lippershey / Galileo Galilei 1608–1609 Hollanda / İtalya
8. Mikroskop Zacharias Janssen Yaklaşık 1590 Hollanda
9. Hareket Kanunları ve Yerçekimi Isaac Newton 1687 İngiltere
10. Kalkülüs Newton ve Leibniz 1600'lerin sonu İngiltere / Almanya
11. Termodinamik Kanunları James Joule, Rudolf Clausius 1850’ler İngiltere / Almanya
12. Elektromanyetizma James Clerk Maxwell 1860’lar İskoçya
13. Periyodik Tablo Dmitri Mendeleyev 1869 Rusya
14. Evrim Teorisi Charles Darwin 1859 İngiltere
15. Mikrop TeorisiLouis Pasteur & Robert Koch 1850–1880’ler Fransa / Almanya
16. Özel Görelilik Albert Einstein 1905 Almanya
17. Genel Görelilik Albert Einstein 1915 Almanya
18. Kuantum Mekaniği Planck, Bohr, Schrödinger vb. 1900–1930 Almanya / Danimarka
19. DNA'nın Yapısının Keşfi Watson & Crick (Franklin, Wilkins) 1953 ABD / İngiltere
20. CRISPR Gen Düzenleme Emmanuelle Charpentier & Jennifer Doudna 2012 Fransa / ABD

Tıp ve biyoloji

1. Aşı (Çiçek Aşısı) Edward Jenner1796 İngiltere
2. Anestezi Crawford Long / William Morton 1846 ABD
3. Antiseptik Cerrahi Joseph Lister 1865 İngiltere
4. X-Işınları Wilhelm Röntgen 1895 Almanya
5. Penisilin (İlk antibiyotik) Alexander Fleming 1928 İskoçya
6. İnsülin Tedavisi Frederick Banting & Charles Best 1921 Kanada
7. Kan Grupları Karl Landsteiner 1901 Avusturya
8. Organ Nakli (Böbrek) Joseph Murray1954 ABD
9. Polio (Çocuk Felci) Aşısı Jonas Salk 1955 ABD
10. MR (Manyetik Rezonans) Paul Lauterbur & Peter Mansfield 1970'ler ABD / İngiltere
11. Tüp Bebek (IVF) Robert Edwards & Patrick Steptoe 1978 İngiltere
12. İnsan Genomu Projesi Uluslararası Ekip 1990–2003 ABD Öncülüğünde
13. Monoklonal Antikorlar Köhler ve Milstein 1975 Almanya / Arjantin
14. BT Tarama (Tomografi) Godfrey Hounsfield 1972 İngiltere
15. Kalp Pili (Pacemaker) Wilson Greatbatch 1958 ABD
16. Yapay Kalp Barney Clark (Jarvik-7) 1982 ABD
17. Kök Hücre İzolasyonu James Thomson 1998 ABD
18. mRNA Aşıları Katalin Karikó & Drew Weissman 2005–2020 Macaristan / ABD
19. Kanser Bağışıklık Tedavisi James Allison & Tasuku Honjo 2010'lar ABD / Japonya
20. Biyonik Protezler Gelişmiş araştırmalar 2000'ler sonrası Uluslararası

Mühendislik ve fizik

1. Matbaa Johannes Gutenberg 1440 Almanya
2. Barut  Çinli Mucitler 800’ler Çin
3. Pusula Çinli Mucitler 1100’ler Çin
4. Buhar Makinesi James Watt (geliştirdi) 1765 İskoçya
5. Lokomotif George Stephenson 1814 İngiltere
6. Elektrik Lambası Thomas Edison 1879 ABD
7. Telgraf Samuel Morse 1837 ABD
8. Telefon Alexander Graham Bell 1876 İskoçya / ABD
9. Radyo Guglielmo Marconi 1895 İtalya
10. Ampul Joseph Swan / Edison 1870’ler İngiltere / ABD
11. Asansör Güvenlik Sistemi Elisha Otis 1853 ABD
12. Dikiş Makinesi Elias Howe / Isaac Singer 1846 ABD
13. İçten Yanmalı Motor Nikolaus Otto / Daimler 1876 Almanya
14. Elektrik Motoru Michael Faraday 1821 İngiltere
15. Transformatör Lucien Gaulard & John Gibbs 1880’ler Fransa / İngiltere
16. Elektrik Dağıtım Sistemi Nikola Tesla 1887 Sırbistan / ABD
17. Otomobil Karl Benz 1885 Almanya
18. Uçak Wright Kardeşler 1903 ABD
19. Helikopter Igor Sikorsky 1939 ABD
20. Radar Robert Watson-Watt 1935 İngiltere

Bilgisayar, elektronik ve iletişim

1. Sayısal Bilgisayar Alan Turing (öncüsü), ENIAC 1936 / 1945 İngiltere / ABD
2. Programlanabilir Bilgisayar Konrad Zuse (Z3) 1941 Almanya
3. Transistör John Bardeen, Brattain, Shockley 1947 ABD
4. Mikroçip (IC) Jack Kilby & Robert Noyce 1958 ABD
5. İnternet (ARPANET) DARPA, Vinton Cerf & Bob Kahn 1969 / 1983 ABD
6. Kişisel Bilgisayar Steve Wozniak & Steve Jobs (Apple I) 1976 ABD
7. World Wide Web Tim Berners-Lee 1989 İngiltere
8. Akıllı Telefon Apple (iPhone) 2007 ABD
9. GPS ABD Savunma Bakanlığı 1978–1995 ABD
10. E-posta Ray Tomlinson 1971 ABD
11. Bluetooth Jaap Haartsen 1994 Hollanda
12. Wi-Fi John O’Sullivan ve ekibi 1991–1997 Avustralya
13. LCD Ekran James Fergason 1971 ABD
14. QR Kod Masahiro Hara1994 Japonya
15. Yapay Zeka Temelleri McCarthy, Minsky, Turing vb. 1950–60’lar ABD / İngiltere
16. Video Konferans Bell Labs (AT&T) 1968 ABD
17. Mikroişlemci Intel (4004 – Federico Faggin) 1971 ABD
18. Grafik Arayüz (GUI) Xerox PARC 1973 ABD
19. Linux Linus Torvalds 1991 Finlandiya
20. Blockchain / Bitcoin  Satoshi Nakamoto 2008 Bilinmiyor (muhtemelen Japonya / küresel)

Enerji, uzay, ulaşım ve diğer buluşlar

1. Roket Bilimi (Modern) Konstantin Tsiolkovsky / Goddard 1903 / 1926 Rusya / ABD
2. İlk Uzay Uçuşu (İnsanlı) Yuri Gagarin  1961 Sovyetler Birliği
3. Ay'a iniş NASA - Apollo 11 1969 ABD
4. Nükleer EnerjiFermi, Szilard, Hahn 1942 İtalya / Almanya / ABD
5. Güneş Enerjisi Hücresi Bell Labs 1954 ABD
6. Elektrikli AraçTesla Inc. (modernleşme) 2008+ ABD
7. Maglev Tren Japon mühendisler 1980’ler Japonya
8. Dron Teknolojisi Askeri ve sivil Ar-Ge 2000 sonrası Küresel
9. 3D Yazıcı Chuck Hull 1984 ABD
10. GPS Navigasyon ABD Savunma Bakanlığı 1990’lar ABD
11. Güneş Paneli Gelişimleri Russell Ohl 1941 ABD
12. Elektronik Haritalar (Google Maps vb.) Google2005 ABD
13. Hibrit Araçlar Toyota (Prius) 1997 Japonya
14. Otonom Araçlar Waymo (Google) ve diğerleri 2010 sonrası ABD
15. Uluslararası Uzay İstasyonu NASA, Roscosmos, ESA, JAXA vb. 1998+ Uluslararası
16. Lityum İyon Pil Akira Yoshino ve diğerleri 1985 Japonya
17. Yenilenebilir Enerji Teknolojileri Küresel Çalışmalar 2000’ler sonrası Uluslararası
18. Mars Keşifleri (Curiosity, Perseverance) NASA 2012–2021 ABD
19. Hızlı Tren (Shinkansen) Japonya Demiryolları 1964 Japonya
20. Kuantum Bilgisayar Temelleri Feynman, Shor, ekibi 1980’ler– ABD / Küresel

Aynı listenin kronolojik sıralamasını aşağıda bulabilirsiniz:

1. Decimal System (Hindu-Arabic numerals) - Indian mathematicians, c. 500 CE (Current or Common Era / 0 Milat))
2. Algebra - Al-Khwarizmi, c. 820 CE
3. Optics - Ibn al-Haytham, c. 1021
4. Scientific Method - Roger Bacon, 13th century (Osmanlılar- Fatih, Kanuni ve sonraki padişahlar dönemleri aşağıda)
5. Heliocentric Theory - Nicolaus Copernicus, 1543
6. Laws of Planetary Motion - Johannes Kepler, 1609-1619
7. Telescope - Hans Lippershey / Galileo, 1608-1609
8. Microscope - Zacharias Janssen, c. 1590
9. Laws of Motion & Gravity - Isaac Newton, 1687
10. Calculus - Newton and Leibniz, late 1600s
11. Thermodynamics Laws - James Joule, Rudolf Clausius, 1850s
12. Electromagnetism - James Clerk Maxwell, 1860s
13. Periodic Table - Dmitri Mendeleev, 1869
14. Evolution by Natural Selection - Charles Darwin, 1859
15. Germ Theory - Louis Pasteur & Robert Koch, 1850s-1880s
16. Special Relativity - Albert Einstein, 1905
17. General Relativity - Albert Einstein, 1915
18. Quantum Mechanics - Planck, Bohr, Schrodinger et al., 1900-1930
19. DNA Structure Discovery - Watson & Crick (with Franklin & Wilkins), 1953
20. CRISPR Gene Editing - Emmanuelle Charpentier & Jennifer Doudna, 2012
21. Vaccination (smallpox) - Edward Jenner, 1796
22. Anesthesia - Crawford Long / William Morton, 1846
23. Antiseptic Surgery - Joseph Lister, 1865
24. X-rays - Wilhelm Rontgen, 1895
25. Penicillin - Alexander Fleming, 1928
26. Insulin Therapy - Banting and Best, 1921
27. Blood Groups Discovery - Karl Landsteiner, 1901
28. Organ Transplants - First successful kidney transplant, 1954
29. Polio Vaccine - Jonas Salk, 1955
30. MRI (Magnetic Resonance Imaging) - Paul Lauterbur & Peter Mansfield, 1970s
31. In Vitro Fertilization - Edwards & Steptoe, 1978
32. Human Genome Project - International effort, 1990-2003
33. Monoclonal Antibodies - Kohler and Milstein, 1975
34. CT Scan (CAT) - Godfrey Hounsfield, 1972
35. Pacemaker - Wilson Greatbatch, 1958
36. Artificial Heart - Jarvik-7, first implanted 1982
37. Stem Cell Isolation - James Thomson, 1998
38. mRNA Vaccines - Katalin Kariko and Drew Weissman, 2005-2020
39. Cancer Immunotherapy (Checkpoint Inhibitors) - 2010s
40. Bionic Prosthetics - Modern developments, 2000s-present
41. Steam Engine - Thomas Newcomen (1712), James Watt (1765)
42. Electric Battery - Alessandro Volta, 1800
43. Electromagnetic Induction - Michael Faraday, 1831
44. Internal Combustion Engine - Nikolaus Otto, 1876
45. Telephone - Alexander Graham Bell, 1876
46. Light Bulb - Thomas Edison, 1879
47. Radio - Guglielmo Marconi, 1895
48. Airplane - Wright brothers, 1903
49. Nuclear Fission - Otto Hahn & Fritz Strassmann, 1938
50. Nuclear Reactor - Enrico Fermi, 1942
51. Transistor - Bardeen, Brattain, and Shockley, 1947
52. Laser - Theodore Maiman, 1960
53. Integrated Circuit (Microchip) - Jack Kilby & Robert Noyce, 1958
54. GPS - U.S. Dept of Defense, deployed 1978-1995
55. 3D Printing - Chuck Hull, 1983
56. Graphene Discovery - Geim & Novoselov, 2004
57. Gravitational Waves Detection - LIGO team, 2015
58. Superconductivity - Kamerlingh Onnes, 1911
59. Photovoltaic Solar Cells - Bell Labs, 1954
60. Electric Motor - Michael Faraday, 1821
61. Printing Press - Johannes Gutenberg, c. 1440
62. Mechanical Calculator - Blaise Pascal, 1642
63. Analytical Engine (concept) - Charles Babbage, 1830s
64. Boolean Algebra - George Boole, 1854
65. Turing Machine - Alan Turing, 1936
66. ENIAC (first general-purpose computer) - 1945
67. Programming (first programmer) - Ada Lovelace, 1840s
68. World Wide Web - Tim Berners-Lee, 1989
69. Personal Computer - Apple I (Jobs & Wozniak), 1976
70. Smartphone - IBM Simon, 1992; iPhone popularized in 2007
71. Email - Ray Tomlinson, 1971
72. Internet (ARPANET) - 1969
73. Wi-Fi - John O'Sullivan and team, 1992
74. Bluetooth - 1994 (Ericsson)
75. Blockchain - Satoshi Nakamoto, 2008
76. Artificial Intelligence (deep learning revolution) - 2010s
77. Search Engines (Google) - Larry Page & Sergey Brin, 1998
78. Social Media Platforms - Facebook, 2004 (Zuckerberg et al.)
79. Quantum Computing Prototype - IBM, Google, 2010s
80. Cloud Computing - Concept evolved 2000s (Amazon, Google, etc.)
81. Compass (Magnetic) - Chinese inventors, c. 1000 CE
82. Gunpowder - Chinese alchemists, 9th century
83. Mechanical Clock - Europe, c. 1300
84. Printing with Movable Type - Bi Sheng (China), 1040; Gutenberg (Germany), 1440
85. Steam Locomotive - George Stephenson, 1814
86. Electric Train - Werner von Siemens, 1879
87. Automobile - Karl Benz, 1885
88. Rocketry - Konstantin Tsiolkovsky (theory), Robert Goddard (practical), 1926
89. Sputnik (First Satellite) - USSR, 1957
90. Moon Landing - NASA (Apollo 11), 1969
91. Space Shuttle - NASA, 1981
92. Hubble Space Telescope - 1990
93. International Space Station - 1998-present
94. Reusable Rockets - SpaceX (Falcon 9), 2015
95. Electric Cars (modern) - Tesla, 2008
96. Solar Power Satellites (concept) - Peter Glaser, 1968
97. Carbon Capture Tech - 2000s
98. Hydrogen Fuel Cells - Francis Bacon, 1932; practical use, 2000s
99. Fusion Energy Breakthroughs - 2020s (NIF & ITER progress) 
100. Mars Rovers (e.g., Perseverance) - NASA, 2021

 

Yüksel Atakan, Dr. / Radyasyon Fizikçisi / ybatakan4@gmail.com 19.04.2025

Kaynak: YZ ChatGPT ile yazışmalar ve derlemeler