Sınav stresi, bağışıklık sistemi üzerinde etkili

Öne Çıkanlar Sağlık
Sınav stresi, bağışıklık sistemi üzerinde etkili

Stres, günümüzde birçokları tarafından yaşanan sıradan bir durum haline geldi artık. Zamansızlık, aşırı baskı ve sürekli bilgi akımı insanların huzursuz olmalarına yol açıyor. Ve bunun sonuçları da var elbette. Stres unutkanlığa yol açıyor, özdenetimimizi sabote ediyor ve duyusal algımızı zayıflatıyor. Stres uzun vadede aşırı kiloya neden olduğu gibi sağlıksız beslenme gibi sorunları da beraberinde getirir. Ayrıca stresin bağışıklık sistemimiz üzerinde de etkili olduğu bilinmektedir.

Dortmund Teknik Üniversitesi’nden Viktoriya Maydych, sınav stresinin bağışıklık sistemi üzerindeki etkisini inceledi. Bu tür stres, yorucu hazırlanma sürecinden, sınav öncesi heyecan ve sonuç beklemeye kadar devam eden kronik ve akut stres elementlerinin karışımıdır. Araştırma çerçevesinde sınav dönemindeki yirmi psikoloji öğrencisi izlenmiş. Sekiz haftalık süre içinde bağışıklık hücrelerinin yoğunluğunu belirlemek için öğrencilerden, beş kez kan ve tükürük örneği alınmış. İlki öğrenme sürecinden önce, ikincisi sınav tarihinden bir buçuk hafta önce, üçüncüsü sınavdan hemen önce ve sonra, beşincisiyse sınavdan bir hafta sonra alınmış.

Öğrenciler ayrıca sınav döneminden önce, tükenmişlik, depresyon, meslek ve özel yaşamda baskı gibi konuları içeren standart soru formları da doldurmuşlar. Çünkü araştırmacılar, bir insanın daha önce psişik bitkinlik halinde olmasının, stresli durumlardaki bağışıklık yanıtında farklılık yaratıp, yaratmadığını da öğrenmek istiyorlardı.


Sonuçlara göre psişik açıdan dayanıklı olan öğrencilerin kanlarındaki bağışıklık hücreleri, sınav döneminde önemli ölçüde azalmış. Bu özellikle de doğal “katil hücreler” ve monositler için gerekli ki bu hücreler, enfeksiyonuna karşı erken bağışıklık reaksiyonu için çok önemlidir. Dikkat çeken sadece bağışıklık hücrelerinin sayısı da değil, olgunlaşmamış ve olgunlaşmış doğal katil hücreleri ve T-hücrelerinin oranı da dikkat çekici. Sınav öncesine kadar kandaki olgunlaşmamış hücre oranı çoğalırken, olgunlaşmış hücreler azaldı diyor araştırmacılar.

Tahminlere göre olgunlaşmış hücreler dokunun içine hareket etmişler. Beden bu şekilde, evrimsel açıdan bir stres durumunun sonucu olan enfeksiyonlara veya yaralanmalara hazırlanabiliyor ve bu olağandışı duruma karşı “silahlanabiliyor”. Sınav döneminden önce psişik bitkinlik gösterenlerde ise neredeyse hiçbir değişim tespit edilmemiş. Diğer öğrencilere kıyasla kanlarında o zaman da daha az bağışıklık sistemi vardı, sınav döneminde de herhangi bir değişim yaşanmadı.

Anlaşıldığı üzere bu öğrencilerde bağışıklık sistemi o kadar zayıflamıştı ki geçici sınav stresine tepki gösterecek hali kalmamıştı diyor uzmanlar.

Nilgün Özbaşaran Dede

Kaynak