Amerika kıtasında en eski insan izleri

Son Dakika Bilim

İnsanların Amerika kıtasına ilk kez ne zaman ayak bastıkları kesin olarak bilinmemekle birlikte aynı zamanda tartışmalı da. Uzun bir süre insanların Kuzey Amerika içlerinde ilk kez buzsuz bir koridorun oluştuğu zamanda yani yaklaşık olarak 13.000 yıl önce ayak bastıkları sanılıyordu. Fakat arkeologlar sonraları daha eski izler buldular. Mesela Meksika’daki Chiquihuite mağarasındaki 30.000 yıllık taş aletler, Alaska’daki hayvan kemikleri üzerindeki 24.000 yıllık kesici izleri gibi. Hatta fosil Mastodon kemiklerinin işlendiğini gösteren 130.000 yıllık izler de bulunmuştu.

Ancak sorun, kemikler üzerindeki çentikleri veya diğer izleri yorumlamanın hayli zor olması. İnsan elinden çıkan çentik izleri dışında avın parçalanması sırasında çevresel  faktörler de  benzer izler bırakmış olabilir. Mesela kemikler suda kayalara çarptığında ya da hayvanlar tarafından ezildiğinde. Bu yüzden kemikler üzerindeki izlerin gerçekten insan elinden çıkma mı yoksa çevre faktörleriyle mi meydana geldiğini açıklamak zor.

Aynı şey Uruguay’daki buluntular için de geçerli. Arkeologlar burada 33.000 yıl öncesine ait yüzlerce hayvan kemiği buldular ve bunların üzerinde kesik izleri olduğu sanılan izler tespit edildi. Ayrıca olası taş aletler de gün ışığına çıkarıldı. Bunlar silisleşmiş kumtaşından yapılmış yongalar ve kazıcıyı olarak tanımlanan küçük bir Silcrete’den (bir tür sertleşmiş bir toprak tozu) oluşuyor. Uzmanlar kemiklerdeki izleri insan elinden çıkma olarak yorumladıktan sonra bilim insanları, eğitilmiş yapay zekadan yararlandılar. Yapay zekaya dayanan ağlar yüzde 94,3 ila 97,9 doğruluk payına ulaştı.


Araştırma çerçevesinde;  bu yapay zeka sistemlerini, daha önce arkeologlar tarafından yorumlanan 20  kesik izinde uygulandı. Arkeologlar bu izlerden yedisini insan elinden çıkma olarak yorumlarken, 13 tanesini erozyon izi olarak sınıflandırmışlardı. Yapay zeka ise bu izlerden 8 tanesini insan elinden çıkma olarak yorumladı. Bunlardan dört tanesi yüzde 90, diğerleriyse yüzde 75 olasılıkla insan elinden çıkma. Bu yüksek değerler de bu izlerin Güney Amerika’daki en eski insan izleri olabileceğini gösteriyor.

Nilgün Özbaşaran Dede

Kaynak