Son ortak atamızdan narin bir yüzle ayrıldık!

Toplum
Son ortak atamızdan narin bir yüzle ayrıldık!

Son iki milyon yıldaki Homo cinsine ait 46 temsilcinin kafataslarındaki 797 özellik ölçülünce bakın neler ortaya çıktı.

 Araştırmacılar ilk kez Neandertal ve Homo sapiens'in son ortak atasının ne şekilde göründüğünü tasarlayınca, belirgin kaş kemerlerine rağmen narin bir yüze sahip bir kafatası çıktı ortaya. Ayrıca yeni 3D kafatası modelleri, bu ayrılığın insanın soyağacında ne zaman yaşandığıyla ilgili ipuçları da veriyor.

Journal of Human Evolution dergisindeki araştırmaya göre Neandertal insanı, doğrudan atalarımızın soy çizgisinden 400.000 ila 800.000 yıl önce ayrıldı. Bu ayrılıştan sonra ise Homo neanderthalensis Avrupa ve Ön Asya'nın çeşitli bölgelerine yerleşti.


Homo sapiens de çok daha sonraları Afrika'yı terk ederek Avrupa'ya gelince, yeniden Neandertal insanıyla karşılaştı. Bu karşılaşma esnasında gen alışverişinde de bulundukları için Avrupalılar hala Neandertal kalıtımının yüzde ikisini taşıyorlardı. Fakat Neandertal ve Homo sapiens'in son ortak atasının ne şekilde göründüğü ve iki türün tam olarak ne zaman birbirinden ayrıldıkları kesin olarak bilinmiyordu. Çünkü bu döneme ait neredeyse hiç fosil bulunmuyor.

Sanal rekonstrüksiyon

Cambridge Üniversitesi'nden Aurelien Mounier ve Marta Lahr bu konuya bir açıklık getirebilmek için yeni bir çözüm ürettiler: Sanal rekonstrüksiyon. Bu amaçla son iki milyon yıldaki Homo soyuna ait 46 temsilcinin kafataslarındaki 797 özellik ölçüldü. Özel bir bilgisayar programı ise tüm kafataslarının özelliklerini hesaplayarak, hangilerinin daha önceki ortak atada bulunmuş olması gerektiğini tespit etti.

Dijital 3D yöntemleri ve istatistiksel yöntemlerin kombinasyonları sayesinde son ortak atamızın kafatasını tasarlayabiliyoruz diyor Mounier. Ve yalnızca bu kadar da değil: Program atamızın üç farklı kafatasını üretiyor. Ve bunlardan her biri, iki soy çizgisinin ayrıldığı üç tartışmalı ayrılma noktasını temsil ediyor.

Kemerli kaşlardan kurtulduk

Çalışmalara göre son ortak atamız şöyle görünüyordu: öne doğru çıkık kaş kemerleri yüzünden yüzünün üst kısmı daha çok Neandertale benziyordu. Atalarımız bu belirgin kaş kemerlerinden, Neandertallerden farklı bir soy çizgisine geçince kurtulmuştu. İlk başlarda artkafada bulunan bir şişkinlik Neandertallere uzun kafatası biçimini kazandırmıştı.

Fakat sanal kafatasları bu iki insan türünün yollarını ne zaman ayırdığını da gösteriyor. Bu konuda bugüne kadar üç olası soyağacı senaryosu üretilmişti.

Birinci senaryoya göre ayrılık bir milyon yıl önce Homo antecessor'un gelişmesinden önce gerçekleşmişti. İkinci senaryoya göreyse iki soy çizgisi 700.000 yıl kadar önce birbirinden ayrılmıştı yani Afrika'da Homo heidelbergensis'in ilk temsilcilerinin gelişmesinden sonra. Son ortak ata bu durumda bu insan türüne dahildi. Son senaryoya göreyse Neandertal ve Homo sapiens yaklaşık olarak 400.000 yıl önce de farklı yolları seçmiş olabilirlerdi.

Üçü karşılaştırılınca

Hangi senaryonun en uygunu olduğunu bulmak isteyen bilim insanları, üç kafatası modelini bu döneme ait fosil örnekleriyle karşılaştırmışlar. Bu şekilde ortadaki senaryonun sanal kafatasının, fosillerle en iyi örtüştüğü fark edilmiş.

Veriler Neandertal ve Homo sapiens'in son ortak atasının 700.000 yıl kadar önce Homo heidelbergensis'in eski biçimlerinden geliştiğini göstermekte. Bu da Homo sapiens ve Homo neanderthalensis'in ata popülasyonunun Afrika'da yaşadığını ve modern insanın daha sonraki kuşaklarda, Neandertal'den çok daha belirgin morfolojik değişimler geçirdiğini ortaya koyuyor.

Ancak bu zamansal ve soyağacına dayalı sınıflandırmanın doğru olup olmadığı bundan sonraki çalışmalarla belli olacak. Her ne kadar modellerimiz gerçeği birebir yansıtmıyorsa da fosillerin eksikliğinde, hipotezlerin kontrol edilmesi için kullanılabilir diyor araştırmacılar.