Yaşam Bilimleri
Denisova insanı, Neandertal ile birlikte, modern insanın soyu tükenmiş en yakın akrabası olarak bilinir. Kalıntılar çok az olduğu için bilgiler de haliyle sınırlı. Ama Denisova ve Neandertal insanının son ortak atasının 440.000 – 390.000 yıl önce yaşamış olduğuna dair güçlü tezler var. AyrıcaNeandertaller gibi Denisovalıların da genlerinin günümüzdeki Sibirya yerlilerinde, Doğu ve Güneydoğu Asyalı...
Evet olur. Görme duyusu insanlarda egemen bir duyudur ve yeni bilgilerin edinilmesinde rol oynayan temel unsurlardan biridir. Bir şeyleri düşünmeye çalıştığınızda önünüzdeki dünyayı görmek dikkatin ciddi biçimde dağılmasına neden olur. Bu yüzden, özellikle de görsel ağırlıklı bir bilgiyi anımsamaya çalıştığınızda, gözleri kapamak dikkatin dağılmasını belli ölçüde azaltabilir. Ancak bu durum kişide...
Açlık ve tokluk arasındaki etkileşim, çeşitli organların, hormonların ve sinirsel devrelerinin karmaşık etkileşimine uzanan bir süreç. Sensorlar kan şekeri seviyesini ve enerji durumunu sorgular ve her şeyden önce hipotalamus ve diğer beyin bölgelerindeki iştah merkezini etkinleştirir. Bunlar açlık hissini çalıştırdıkları gibi bağırsak ve safradan gelen, tokluğu ve kalori alımını da yansıtan sinya...
Fotoğrafta görülen gün batımı resmi bir mantarın eseri. Ahşaptaki ince koyu çizgiler bu damarlı odundaki çeşitli mantar kültürlerinin sınırlarını işaretliyor. Bu tür motifler normalde tamamen rastlantısal olarak oluşsa da bu gün batımı bir manipülasyonun sonucu. Nitekim bilim insanları ağaç mantarlarını, motif, resim hatta kelime ortaya çıkaracak şekilde büyümelerini sağladılar. Doğada mantarlar “...
Balarıları böcekler arasında en akıllı olanları. En bol nektarlı çiçeklere giden yolu buluyor ve hemcinsleriyle en karmaşık bir şekilde iletişim kuruyorlar. Dahası matematik mantığına bile sahipler. Şöyle ilk bakışta hem kümeler arasındaki farklılıkları algılayabiliyor hem de sıfır sayısını boş küme olarak kavrayabiliyorlar. Ki bu yetenek çocuklarda dört yaşından itibaren gelişmekte. Peki balarıla...
En fazla enerji harcayan organımız olan beyin, günde yaklaşık olarak 140 gram glikoz yakıyor. Bu aşağı yukarı 14 yemek kaşığı şekere eşit. Bu enerjinin ne şekilde işlendiği ilerleyen yaşla birlikte değişiyor. Mesela bebeklerde enerjinin önemli bir kısmı beynin gelişimi için harcanırken geriye kalanlar gündelik hareketler ve düşünme için ayrılıyor. Bu enerji dağılımı yaşla birlikte değişiyor. Gençl...
Az önce evden çıkarken kapıyı kilitlediniz mi? Ütüyü fişten çektiniz mi? Çayın altını kapattınız mı? Beden, alışılagelmiş davranışlar söz konusu olduğunda, bilinçli düşünceye gerek duymaksızın ne yapması gerektiğini bilir. Beyin sürekli olarak yinelenen davranışların ayrıntılarını artık şifrelemediğinden, insanlar kapıyı nasıl kilitleyeceklerini anımsamalarına karşın, bunu en son ne zaman yaptıkla...
Evrim sürecinde bebeğin beyin hacmi ve buna bağlı olarak da kafatası çapı büyüdü. Bebeğin başı annenin leğen kemiğine oranla büyüdükçe, doğum komplikasyonları riski de arttı. Peki bu evrimsel gelişme leğen kemiğinin niçin genişlemesine yol açmadı? Ve neden bunun yerine doğum kanalı bükümlü bir şekil alarak, doğumları daha da zorlaştırdı? Bir hipoteze göre geniş leğen kemiği iki ayak üzerinde durma...
Hepimizin çok iyi bildiği gibi, anılar hızla unutulup giderler. Boston Üniversitesi sinirbilimcilerinden Marc Howard, “Bir terslik olmadığı sürece, insanların daha eskilere uzanan anılarını anımsamaları yakın bir geçmişte yaşadıklarını anımsamalarından çok daha güçtür” diyor. Unutmak rastgele bir olgu değil, beynin aktif süreçlerinden biridir. Örneğin, beynin anımsamada önemli bir payı olan hipoka...