Erdal Musoğlu
Elektronik endüstrisinin yeni ufukları
50 yıldan fazladır süren ve Moore yasasına uyarak üstel olarak gelişen elektronik devrelerin minyatürleştirilmesi artık fiziksel sınırlarına dayanıyor. Son nesil çipleri oluşturan transistörlarin boyutları 7 nm (nanometre - metrenin milyarda biri) ye kadar indi. Atom ölçeğine iyice yaklaşıldı yani. Bu ölçekte kuantum etkileri kendilerini iyice göstererek devrelerin çalışmalarını engelleyecekler. E...
Küresel ısınma ile savaşımda yeni ufuklar
Küresel ısınmanın yol açtığı iklim değişikliğinin etkileri her gün daha fazla hissediliyor. Aşırı sıcaklar ve kuraklıklar bir yandan, aşırı yağışlar ve su baskınları öbür yandan hepimizi etkiliyor ve endişelendiriyor. Son gelişmelere bakıldığında ise, 2015 Paris anlaşması ile belirlenen küresel ısınmayı 2 derece santigratın altında tutma hedefine ulaşma olasılığı giderek azalıyor. Küresel ısınma, ...
Kolektif zekanın sırrı sakın arılarda olmasın?
Louis Rosenberg adlı bir girişimci ve araştırıcı hepimizi daha zeki kılacak bir yol bulmuşa benziyor. Bu süper zekânın sırrı ise, arılar! Rosenberg, Silicon Valley’de bulunan Unanimous AI adlı şirketin kurucusu ve yöneticisi. Şirket, birçok bireyin görüşünü internet üzerinden alıp yapay zekâ ile bir araya getirerek karar almaya destek veren bir araç geliştirmiş. Yüzlerce katılımcının belirli bir s...
Dünyada ‘Nadir metaller’ savaşı
Bu yılın ilk aylarında Fransız gazeteci Guillaume Pitron yazımızın başlığını taşıyan ve çok ilgi çeken bir kitap yayınladı. Altı yıllık bir araştırmanın ürünü olan kitap, nadir metalleri ve özellikle nadir toprak elementlerini (Rare Earth Elements - REE) ele alıyor. Araştırma, fosil enerjilerden kurtulma amacı ile yürütülen temiz enerji dönüşümünün yeni bir soruna, nadir toprak elementleri bağımlı...
Yüz tanıma sistemleri nereye gidiyor?
Brüksel havalimanındayım. Aracımın plakasını okuyan ve tüm hareketlerimi izleyen kamera ve bilgi sistemleri artık, uçaklara giriş çıkışlarda, güvenlikten geçerken de kullanılmaya başlanmış. Alan polisinin önünde sırada beklemek yerine otomatik geçiş noktalarından birine gidip, akıllı kimlik kartımı yuvaya sokup kameraya bakıyor ve birkaç saniye içinde kontrolden geçerek bekleme salonuna gidiyorum....
Matematiğin doğuşunun eğlenceli öyküsü
Çok eski çağlarda, milattan dört bin yıl öncesinin sonlarında, Mezopotamya’dayız. Tarım ve hayvancılıkla uğraşan yerleşikler, küçük köyler yerine, giderek büyüyen ve bazılarının nüfusu 10 bini geçen şehirlerde yaşamaya başlıyorlar. Çeşitli ‘teknolojiler’ görülmedik bir hızda ilerliyor. Çömlekçiler, dokuyucular, marangozlar, mücevherciler, heykeltraşlar, mimarlar her gün yenilenen bir yaratıcıkla k...
Bir kuyu, bir deve ve bir çubuk ile dünyanın çevresini nasıl ölçersiniz?
Günümüzden 2300 yıl önce, İskenderiye’de, büyük bilgin Eratosten (Eratosthenes) tam da bunu yaptı. Milattan önce 276 ile 196 yılları arası yaşamış olan Eratosten, Yunanlı bir matematikçi, coğrafyacı, astronom ve filozofdur. Şimdiki Libya’yada bulunan Kirene (Cyrene) şehrinde doğan Erastoten yüksek öğrenimini Atinada yapmış ve henüz 30 yaşında iken, MÖ 245 yılında, firavun Ptoleme III ün daveti üze...
Yapay zekânın kötü amaçlı kullanımının tehditleri neler?
Füzeye dönüşmüş insansız hava araçları, kamuoyunu yanlış yönlendiren yapay zekâ üretimi videolar, bilgisayar korsanı bilgi sistemleri... İşte kötü ellere geçen yapay zekânın tehditlerine birkaç örnek. Yapay zekâ ve makina öğrenmesi (machine learning) yetenekleri eşine rastlanmayan bir hızla ilerliyor. Bu teknolojilerin geniş çaplı ve çok yararlı uygulamaları otomatik çeviriden tıbbi görüntü analiz...
Yenilenebilir enerjiler küresel ısınmayı sınırlayabilecek mi?
2017, temiz enerjiler için Çin’in ve güneş enerjisinin başı çektiği yeni bir rekor yılı oldu. Ama, bütün tahminlerin de ötesinde ucuzlayan ve yaygınlaşan yenilenebilir enerjiler küresel ısınmayı sınırlamaya yeterli olacak mı? Yöneticisinin Dr. Fatih Birol olması ile öğündüğümüz Uluslarası Enerji Ajansı (International Energy Agency - IEA) ‘Yenilenebilir Enerjiler 2017’ raporunu yayınladı. Güneş pan...