Özlem Kayım Yıldız

Bilişsel yanlılık, insan aklının objektif gerçeklikten ve rasyonel olandan sistematik bir biçimde ayrılması olarak tanımlanabilir. Birçok bilişsel alanda var olduğu gösterilen bu yanlılıklar ilk bakışta kusurlu bir evrimleşmenin ürünü olan sınırlılıklar olarak görülebilir. Bununla birlikte, evrimsel perspektiften bakıldığında bir bilişsel özelliğin rasyonel olup olmaması değil problemleri çözüp çö...

‘Plasebo’ kelimesi, Latincede “I shall please” (memnun edeceğim) anlamı taşır ve ilk kez 14. yüzyılda Hristiyan cenazelerinde “Placebo Domino in regione vivorum” (Yaşayanlar diyarındaki Efendi›yi memnun edeceğim) cümlesi içerisinde memnun edici, tatmin edici anlamlarında kullanılmıştır. İlk yazılı İngilizce eserlerden biri olan Canterbury Hikayeleri’ndeki dalkavuğun isminin Placebo olması, kelimen...

Bilinç bozukluğu, ‘öznel deneyimi bildirememe hali’ olarak tanımlanabilir. Bilincin iki komponenti uyanıklık ve farkındalıktır. Farkındalığın olabilmesi için uyanıklık vazgeçilmezdir; bununla birlikte, uyanıklığın korunduğu ancak farkındalığın bozulduğu bir grup kronik bilinç bozukluğu vardır. Çeşitli nedenlerle gelişen beyin hasarları, ‘koma’ denilen, uyandırılmanın mümkün olmadığı bir bilinç boz...

Bizler sahip olduğumuz birçok seçenek arasından seçim yaptığımızı ve özgür iradeye sahip olduğumuzu düşünürüz. Bu bir yanılsama mıdır yoksa katı nöral determinizm, eylemlerimizden sorumlu olmamıza yetecek bir alan bırakmış mıdır? Özgür irade kavramının tanımlanması güçtür; başka türlü davranabilme ve seçimlerini kontrol edebilme yetilerine sahip olmayı içerir. Birtakım nöropsikiyatrik ilaçlar ya d...

Ülkemizde ilk COVID-19 vakasının saptandığının resmi olarak açıklandığı 11 Mart 2020 tarihinden bugüne dek 335 sağlık çalışanını COVID-19 nedeniyle kaybettik (www.siyahkurdele.com, 8 Ocak 2021 itibariyle). Kaç sağlık çalışanının SARS-CoV-2 ile enfekte olduğu net olarak bilinmemekle birlikte, bu sayının en az 150.000 olduğu bildirildi. Türkiye’de 2019 yılı itibariyle 1 milyon 33 bin sağlık çalışanı...

Fazladan ölümler, belirli bir coğrafi bölgede, belirlenmiş bir zaman içerisinde gelişen, geçen yıl veya geçen yılların ortalamasına göre beklenen değerin üzerinde olan tüm ölümleri ifade eder. Pandemi süresince gerçekleşen fazladan ölümler, hem doğrudan COVID-19’a bağlı ölümleri hem de dolaylı olarak (sağlık sistemi kapasitelerinin aşılması, hastane başvurularının azalması gibi) artan ölümleri kap...

Mart 2020’den bu yana birçok kez duyduğumuz bir terim var: ‘’sürü bağışıklığı’’. Terim seyrek olarak açıkça dillendirilse ve epidemiyologlar bulaşmanın sonlanması için gerekli toplumsal bağışıklık düzeyine çok uzak olduğumuzu ve bu düzeye hastalığı geçirerek ulaşamayacağımızı ifade etse de, kimileri, inkâr edilen bir sürü bağışıklığı politikasının yürütülmekte olduğunu iddia ediyor. Peki, sürü bağ...