Birleşik Krallik Bilim Danışmanı Sir Patrick Vallance UK’de hastanelerde tedavi olan COVID hastalarının %40’ının iki doz koronavirüs aşısı olduğunu açıkladı. İlk bakışta paniğe yol açabilecek olan bu açıklama aslında aşıların gayet güzel işe yaradığını gösteriyor.
%40 gibi yüksek bir oranı tam aşılı insanların oluşturması birden fazla etmene bağlı.
Birincisi, COVID aşıları son derece etkili ama hiçbiri %100 koruyucu değil. Bu size şaşırtıcı gelmesin, zira grip aşıları da %100 koruyucu değil. Yalnızca ABD’de her yıl tek başına grip aşıları sayesinde milyonlarca grip vakası, binlerce hastane yatışı ve ölüm önlenmiş oluyor.
COVID aşıları da şu anda UK’de aynı etkiyi yapıyor. Vakalar, hastane yatışları ve ölü sayıları artıyor ama bu sayılar kış aylarındakilerin çok altında.
COVID aşılılar arasında da yayılıyor, çünkü UK’de iki koz aşı olanların da sayısı artıyor. Yetişkinlerin %70’i iki doz aşısını olmuş durumda. Daha fazla insan aşılandıkça aşı olup da COVID olmuş insanların sayısı da artacak.
Şöyle bir varsayımda bulunalım: Toplumun %100’ü aşılanmış olsun, COVID’li hastaların ve hastanelerde yatanların da %100’i iki doz aşısını olmuş olsun. Bu aşıların işe yaramadığı anlamına gelmez. Sadece aşılama sürecinin çok başarılı olduğunu gösterir.
Şunu da akıldan çıkartmamalıyız ki UK’de aşılama sürecinde önce yaşlılara, daha sonra risk grubundakilere öncelik verildi.Bu insanların aşılanmış olmalarına karşın COVID’e yakalanma riski var ama bu risk düşük. Ama risk hep var.
Kamu Sağlığı yetkililerinin bildirdiğine göre şu anda UK’de baskın durumda olan delta varyantına karşı UK’de mevcut olan iki doz aşı semptomatik COVID vakalarına karşı %79, hastaneye yatmaya karşı %96 koruma sağlıyor.
Alfa varyantı söz konusu olduğunda İlgiliz Halk Sağlığı yetkilileri Pfizer-BioNTech aşısının ölümleri %95-97, AstraZeneca’nın ise %75-%99 oranında engellediğini duyurmuştu. Şu ana kadar yapılan gözlemlere göre delta varyantında da bu oranlar pek değişmeyecek.
Şu anda iki doz aşı olanların virüsle niçin enfekte oldukları henüz bilinmiyor. UK COVID Semptom Çalışması bunu araştırıyor. En temel sorulardan biri en fazla kimlerin risk altında olduğu. Henüz hakemli bir dergide yayımlanmamış bu çalışmaya göre aşırı kilolular, yoksul ve yetersiz beslenenler ve altta yatan kronik hastalığı olanlar, iki doz aşı olmuş olsalar dahi risk altındalar. Bu çalışmaya göre ayrıca iki doz aşı olan yaşlılar, astımlılar, kalp hastaları ve şeker hastaları risk altında değil. Ne var ki bu sonuçların doğrulanması için daha fazla veri gerekiyor.
COVID Semptom Çalışması’na göre iki doz aşı olup delta varyantıyla enfekte olanlarda en sık görülen semptomlar baş ağrısı, burun akıntısı, hapşırma, boğaz ağrısı ve koku kaybı.
Reyhan Oksay
