Virüs nedir?
Virüs, görebildiğiniz her şeyden çok daha küçük, minicik bir mikroptur. Evet virüsler bizi hasta edebilirler. Ama bunu kendi başlarına yapamazlar. Hayatta kalmak için başka bir yaratığın (ev sahiplerinin) içinde yaşamaları gerekir. Bunu yapmak için hücrelerimize girmeleri gerekiyor.
Koronavirüs nedir?
Anne babalarınızdan diğer yetişkinlerden “koronavirüs” adını sık sık duymaya başladınız. Korona virüs yeni bir virüs çeşidi ve dünyada yayılıyor. Korona Latince Taç demek. Bu virüs de sanki taç taşıyor gibi bir görünümde olduğu için bu ad verilmiş kendisine. Çoğunlukla insanlar bu virüsten dolayı hasta olduklarında kendilerini yorgun hissederler, öksürürler ve ateşlenirler. Sanki daha önceki hastalıklar gibi. Ama yaşlılar ya da farklı sorunları olan insanlar çok daha hasta olurlar. Bu virüsün yol açtığı hastalığın adına COVID-19 deniyor.
Koronavirüs nereden geldi?
Geçtiğimiz aralık ayında Çin’in Wuhan bölgesinde ilk kez ortaya çıktı. Virüsün önce yarasalarda ortaya çıktığı söyleniyor. Oradan pangolin adında bir başka hayvana oradan da biz insanlara geçtiği tahmin ediliyor.
Virüs vücudumuzdaki hücrelerin içine nasıl giriyor?
Virüsler hücrelerimizin içine hücrelerin dışında bulunan bir çeşit “kapıyı” kullanarak girerler. Bu yeni koronavirüsün de hücrelerimizin içine girmek için bir “anahtara” ihtiyacı var Koronavirüs yüzeyindeki sivri tacını kapıyı açmak için anahtar olarak kullanıyor.
Hücre içine girdikten sonra, virüs kendinden çok sayıda kopya çıkarır. Bu kopyalar diğer hücrelere dağılır. Belli bir noktada, normal hücrelerimizin düzgün çalışamayacağı kadar çok sayıda virüs parçacığı oluşur ve biz hasta oluruz
Virüs insanları nasıl hasta eder?
Virüs içine girdiği hücrenin görevini yapmasını engelleyerek insanları hasta eder. Dediğimiz gibi, yeni koronavirüs hücrelere girmek için özel bir kapı kullanıyor. Bu özel kapılar burun ve akciğerlerdeki hücreler üzerinde. Virüs akciğerlerde çok fazla büyürse, nefes almayı zorlaştırabilir. Buna zatürree denir.
Neyse ki, vücudunuzun koronavirüs gibi mikroplarla savaşacak bir ordusu var. Buna bağışıklık sistemi deniyorr. Bir virüs vücudunuza girdiğinde, bağışıklık sistemi virüse saldırır. Hasta olduğunuzda ateşiniz çıkar, burnunuz akar ya, bunlar iyidir. Bu belirtiler vücudunuzun virüsle savaştığının işaretleridir.
COVID-19 alan çoğu insanda öksürük, ateş veya burun akıntısı gibi semptomlar görülür. Ama kimi insanların bağışıklık sistemleri yeterince sert savaşmayabilir. Bu durumda daha kötü hasta olurlar.
Hastalandığımı nasıl anlarım?
COVID-19'unuzun olup olmadığını görmek için özel bir test var. Tıpkı grip testi gibi; doktorlar gelip o testi yaparlar ve size sonucu bildirirler.
Virüsü engellemek için ben ne yapabilirim?
Ellerini yıkayarak virüsün durdurulmasına yardımcı olabilirsin. Ellerini sabunla köpürtür, tüm parmaklarının arasından geçirerek ellerini birbirine sürtersin. Bunu yaparken 20’ye kadar sayabilir ya da bir şarkı söyleyebilirsin. Ayrıca ellerini yüzüne sürmekten, gözlerine dokunmaktan, burnuna sürmekten kaçınmalısın. Böylece virüsün kendi hücrelerinin içine girmesini önlemiş olursun. Bir de eğer öksüreceksen mutlaka ya bir mendil kullanmalı ya da dirseğinin içine öksürmelisin.
Endişelenmeli miyim?
Endişelenme gerek yok, çünkü yetişkinler çocukları ve diğer yetişkinleri güvende tutmak için çok çalışıyor. Çocuklar bu virüsü alsalar bile çok hastalanmazlar.
Ama yine de başkalarını korumada özel bir rolün var! Yaşlı insanlar, büyükanne ve büyükbaba gibi, sağlıklı kalmak için yardımına ihtiyaç duyar. Bu yardım da senin düzenli olarak ellerini yıkaman ve hastaysanız evde kalman. Bu, virüsün yayılmasını yavaşlatabilir ve yaşlı ve hasta insanları koruyabilir.
Arkadaşlarımı görebilecek miyim?
Evinde kalman söylendiğinde arkadaşlarını görmek daha zor olabilir. Ama evde oynamak, kitap okumak, ailenle eğlenceli şeyler yapmak için hayli vaktin olacak. Şimdilik doğum günü partileri yok. Güzel havalarda parklar gibi geniş açık alanlarda oynamak mümkün tabii.
