4 yılda bir düzenlenen Uluslararası Matematik Kongresi'nde Field Madalyası, Nevalinna Ödülü, Gauss Ödülü gibi ödüllerin yanısıra, ilk kez 2010 yılında kongre kapanış töreni sırasında Leelavati Ödülü verildi. Ödül ismini, Hintli matematikçi Bhaskara Acharya'nın 12. yüzyılda yazdığı bilimsel eser Lilavati'den alıyor.
Ödül, akademik konularla doğrudan ilgisi olmayan sosyal destek programları için düşünülmüş. Bu yıl ödülün sahibi, “Matematik Köyü” ile, isteyen herkesin eğitim alıp, araştırma yapabileceği huzurlu bir alan yaratan Prof. Dr. Ali Nesin oldu.
Ödülün ilgili web sayfasında “Ali Nesin, Matematik Köyü'nü yaratma ve geliştirme konusundaki sıra dışı ve barışçıl çalışmalarıyla, özellikle matematiğin kamuoyunda farkındalığının artırılmasına yönelik büyük katkıları ve başarıları nedeniyle 2018 Leelavati Ödülü'ne layık görülmüştür” deniyor.
Matematik Köyü'nde herkes için matematik
Nesin Matematik Köyü, İzmir’in Selçuk ilçesine bağlı Şirince köyünde, matematiksel öğrenmek ve araştırma yapmak için tasarlanmış. Her yaştan ve her seviyeden öğrencileri ve öğrenmeye hevesli insanları, Türkiye ve dünyanın dört bir yanındaki en iyi araştırmacılarla bir araya getiriyor.
Matematik Köyü, matematikle mücadele eden herkesin, hemen hemen eşit derecede matematiksel yetenekleri olduğu inancına dayanıyor. Köye gidip matematikten keyif almak için, kimseyi çok akıllı ya da başarılı olduğunuza ikna etmenize gerek yok. Öğrenciler günde 6 ila 8 saat derslere ve matematikle ilgili söyleşilere katılıyor. Yaz aylarında köy, yaklaşık 400 öğrenciye ev sahipliği yapıyor.
Ezberci çözüm değil, gerçek matematik
Örneğin köye gelen lise öğrencileri, genel olarak okulda görmedikleri ama ufuklarını açan ve eleştirel düşünmelerine olanak sağlayacak, grafik teorisi, olasılık, oyun teorisi, analiz ve cebir dahil olmak üzere birçok konuyu ele almak için, iki haftalık oturumlar yapıyor. En önemlisi, standart eğitiminde uygulanan ezberci eğitimin aksine, gerçek matematiği keşfediyor ve düşünmeyi öğreniyorlar. Üniversite öğrencileri ise, genellikle bir tema çerçevesinde, daha ileri konular üzerine çalışıyor.
Akademik yıl boyunca köy, atölye çalışmaları için de kullanılıyor. Ocak ve Şubat aylarında "Kış okulu" adı verilen eğitimler düzenleniyor. Köy hem matematik öğrenmek için imkanlarla donatılmış hem de doğal güzelliklerin içinde konumlandırılmış. Bazı konferans salonları açık havada, kütüphanesi de geniş bir manzaraya sahip. Köyde TV ya da müzik yayını yok. Ancak öğrenciler, kendi çaldıkları enstrümanlarla müzik yapabiliyor.
Ali Nesin kimdir?
1956 yılında İstanbul'da doğan Ali Nesin, Paris VII Üniversitesi'nden mezun oldu. Nesin daha sonra matematikten "maitrise" derecesini aldı.
Yale Üniversitesi'nde matematiksel mantık ve cebir konularında doktora yapan Nesin, 1985-1986 yılları arasında Kaliforniya Üniversitesi Berkeley Kampüsü'nde öğretim üyesi olarak çalıştı.
1987-1989 seneleri arasında Notre Dame Üniversitesi'nde yardımcı doçent, ardından 1995 senesine kadar Kaliforniya Üniversitesi Irvine Kampusü'nde doçent ve daha sonra profesör olarak görev yaptı.
Babası Aziz Nesin'in 1995 senesinde ölümü üzerine yurda kesin dönüş yaptı ve Nesin Vakfı yöneticiliğini üstlendi.
