Yaşlandığımız zaman sadece fiziksel gücümüz değil düşünce yetimiz de zayıflıyor. Bu durum kendini genellikle bellek kaybı, kavrama yetisinde zayıflama veya değişikliklere uyum sağlama yetisinin gerilemesi şeklinde gösteriyor. Bilişsel yetinin gerilemesi genetik yatkınlık kadar yüksek kan basıncı, diyabet, alkolizm, stres veya depresyonla da tetikleniyor.
Michigan Üniversitesi’nden Tiffany Braley ve ekibi, bellek zayıflamasıyla ilgili diğer olası bir faktör üzerinde çalışıyor. Daha önceki çalışmalar, insanlarla hayvanlar arasındaki bağın, örneğin kan basıncını veya stresi azaltarak sağlık üzerinde olumlu bir etkisi olabileceğini göstermişti. Araştırmacılar, evcil hayvanla ilişkinin bilişsel yeti üzerinde olumlu bir etkisinin olup olmadığını, 1400 yaşlı hastanın beyin performansını inceleyerek belirlediler.
Yaş ortalaması 65 olan katılımcıların bilişsel yetileri, araştırmanın başlangıcında normaldi. Ekip, altı yıllık araştırma süresince elde edilen test verilerini 0 ve 27 arasında sınıflandırdı. Araştırmaya katılanların yüzde 53’ünün bir ev hayvanı vardı ve yüzde 32’si en az beş yıldır evlerinde hayvan besliyordu. Elde edilen sonuçlara göre ev hayvanına sahip olanlarda zihin yetisi daha yavaş zayıflıyor. Bu olumlu etki daha uzun süre hayvan besleyenlerde daha belirgin. Ev hayvanına sahip olan kişiler bilişsel yeti testlerinde ortalama olarak 1,2 puan daha öndeler. Bununla birlikte zihinsel yetinin zayıflamasını yavaşlatan başka faktörler de var:
Braley ve ekibi, araştırmanın başlamasından altı yıl sonra, evcil hayvan statüsünden bağımsız olarak belirli gruplarda beyin yetisinin daha yavaş zayıfladığını tespit etti. Bunlara siyahi yetişkinler, kolej mezunları ve erkekler dahil. Ancak bu bağlantının olası nedeni henüz bilinmiyor. Peki ama uzun süre evcil hayvan beslemek ve daha güçlü zihinsel yeti arasındaki bağlantının nedeni ne olabilir?
Braley ana faktörün stres olabileceğini düşünüyor. Nitekim stres, bilişsel işlevler üzerinde olumsuz etki yapıyor. Stresin, ev hayvanı besleyerek düşürülmesi, araştırmanın sonuçları için en mantıklı açıklama olabilir diyor araştırmacı. Diğer bir açıklama da hareket olabilir: Ev hayvanı sahibini hareket etmesi için zorlayabilir ki bu da bilişsel yetiyi güçlendirir diyor araştırmacı. Fakat bu açıklamaların kanıtlanması için yeni araştırmaların yapılması gerekiyor.
Nilgün Özbaşaran Dede
