Hubble teleskopundaki sorun bulundu

Fizik ve Uzay Öne Çıkanlar
Hubble teleskopundaki sorun bulundu

31 yıldır uzayda bulunan Hubble teleskopu bu zaman zarfında eşsiz görüntüler ve veriler gönderdi. Fakat 13 Haziran 2021’de birden bire her şey sona erdi: Bilimsel enstrümanların kontrolünden sorumlu olan işlem modülü, payload bilgisayar devre dışı kaldı. Ana bilgisayar buna reaksiyon olarak tüm enstrümanları güvenli uyku moduna aldı. NASA o zamandan bu yana bunun nedenini arıyordu. Payload bilgisayarını birkaç kez yeniden çalıştırma çabası boşa gidince, mühendisler önce üç yedek bellek modülünden birine geçmeyi denediler, daha sonra ise standart arayüz donanımından şüphelenildi, payload bilgisayarının merkezi işlemcisiyle iletişim sağlayan yapı parçasıydı bu.

Haftalar süren testlerden sonra NASA nihayet sorunu buldu: Bilgisayarın devre dışı kalmasından payload işlemcisindeki bileşenler değil, güç kontrol ünitesi (Power Control Unit/ PCU) sorumluydu. Bu iki parçalı modül bilgisayara gelen voltaj beslemesini düzenler ve bunun beş voltta sabit kalmasını sağlar. Durum böyle değilse, kontrol devresi bilgisayarı kapatan bir komut verir. Son durumda analizler, kontrol ünitesinin artık kabul edilebilir bir voltaj sağlamadığını veya izleme devresinin arızalı olduğunu ve hatalı kapatma komutunu verdiğini gösteriyor. Güç kontrol birimi NASA’nın açıkladığı gibi, yalnızca yararlı payload bilgisayarını değil aynı zamanda diğer donanımları da içeren bir bileşenler topluluğu olan “Bilim Aracı Komuta ve Veri İşleme Donanımı”nın (SI C&DH) bir parçasıdır.

İyi haber şu ki bir yedekleme var. SI C & DH modülü yedekli bir tasarıma sahip ve tüm bileşenler kopyalanmış. Zaten bir kez -2008’de- NASA, arızalı bir donanım parçası nedeniyle yedek modüle geçmek zorunda kalmıştı. 2009’daki servis görevi sırasnda da tüm SI C & DH modülünün değiştirilmesinden sonra artık yeni bir yedekleme mevcut. Bununla birlikte bu birimin yedeğine geçmek, yedek yararlı payload bilgisayarını veya bellek modülünü basitçe etkinleştirmekten dana karmaşıktır: “Yordam daha karmaşık ve riskli, çünkü yedek voltaj regülatörüne geçmek için,  Teleskop uydularının diğer birkaç donanım modülünün yeniden çalıştırılması gerekiyor, çünkü bunlar da modüllerle bağlantılı diye açıklıyor NASA. 15 Temmuzda sonunda yeniden çalıştırma için bağlantılı kontrollerin tüm test prosedürleri tamamlandı ve NASA yeşil ışık yaktı. Aynı prosedür 2008 yılında da başarılı bir şekilde gerçekleştirildiği için mühendisler iyimser. Yedekleme modüllerinin etkinleştirilmesi başarılı ve yeniden çalıştırma gerçekleştiğinde, Hubble uzay teleskopunun yeniden çalışması için birkaç gün gerekebilir diyor NASA.


Nilgün Özbaşaran Dede

Kaynak