Türk Anesteziyoloji ve Reanimasyon Derneği tarafından düzenlenen Anestezi ve Reanimasyon Kongresinde konuşmacı olarak yer alan dünyaca ünlü havacılık tıbbı uzmanı Prof. Dr. Jochen Hinkelbein, uzayda kalp krizi geçiren insanlara kalp masajının nasıl yapılması gerektiğini anlattı.
50.Türk Anesteziyoloji ve Reanimasyon Kongresi konuşmacılarından Prof. Dr. Jochen Hinkelbein uzayda KPR (kalp masajı) konusunun kulağa ilk başta biraz komik gelebildiğini ve üzerinde çok düşünülen bir konu olmadığına dikkat çekti. Dünya genelinde bu konuda çalışan çok az bilim insanı olduğunu, ancak bu konunun anesteziyoloji ve yoğun bakım tıbbının önemli bir bölümünü oluşturan acil müdahale tıbbı ve havacılık ve uzay tıbbı arasında önemli bir bağlantı kurduğunu belirten Hinkelbein, bunun gelecekteki uzay yolculukları için çok önemli bir konu olduğunu vurguladı. Çünkü uzaya giden insanların sayısı arttıkça risk de artacak. Diyelim ki 200 yıl sonra Mars’ta ilk koloniler kurulursa, oradaki KPR uygulamaları da dünyadakinden farklı olmak zorunda. Bu konunun zaman geçtikçe daha çok gündemimizde olacağını söyleyen Hinkelbein özetle şunları söyledi:
"Yerçekimsiz ortamın KPR, yani kalp masajı ve elektroşok gibi acil yaşam müdahale uygulamaları üzerinde çok büyük bir etkisi var. Birincisi uzayda, yani yerçekimsiz ortamda yeryüzündekinin tersine ağırlığınız sıfırdır. Bu yüzden yeryüzündekinden çok daha farklı davranmanız gerekir. Yerçekimsiz ortamda her şey havada yüzer. Dolayısıyla, burada bir şeye baskı uygulamanız gerektiğinde bir şekilde direnç gösteren bir yüzeye, örneğin bir duvara ihtiyacınız var. Ya da kendi kolunuzu veya göğsünüzü kullanarak bu direnç yüzeyini oluşturmalısınız."
"İkinci olarak, yerçekimsiz ortamda acil kalp müdahalesi yapmanız gerektiğinde, yeryüzünde sahip olacağınız fiziksel güce ve olanaklara sahip olamazsınız. Yeryüzünde bu müdahaleyi yaparken KPR frekansı ve kompresyon frekansı konusunda net bir kılavuzumuz vardır. Buna göre normal yerçekimi koşullarında KPR frekansını ve kompresyon derinliğini belirleyen kılavuz aralıklar vardır. Aynı koşullar yerçekimsiz ortam için de geçerli olabilir ama yerçekimsiz ortamda bunu sağlamak çok daha karmaşık ve yorucudur. Bu nedenle yerçekimsiz ortam genelde performansı ve KPR müdahalesinin kalitesini düşürür."
"Dünyada kalp krizi geçirme riskiyle, uzayda kalp krizi geçirme riski aynı değildir. Astronotlar genelde uzaya gitmeden önce çok çok dikkatli bir şekilde test edilir. Bunun anlamı bir defa doktora görünmek değildir. Bunun anlamı 3 ila 5 yıl süren bütün eğitim süreci boyunca sürekli testlerden geçirilmeleridir. Yani bütün astronotlar çok ama çok sağlıklı kişiler. Çünkü testler sırasında sağlık sorunları ortaya çıkan kişiler eleniyor. Diğer taraftan uzay istasyonlarında, bazı testler yaparken elektrik akımına maruz kalmakla sonuçlanacak kaza kaynaklı risk daha yüksek. Ancak hepsi birlikte değerlendirildiğinde uzayda kalp krizi geçirme riski, dünyaya göre çok daha düşük."
"Uzayda şimdiye kadar kalp krizi geçiren kimse olmadı. Bu iyi haber. Ancak kötü haber şu ki, insanlığın uzay seyahati çağının henüz çok başındayız. Şimdiye kadar 500 ila 600 astronot uzaya gitti. Gelecekte uzun süreli görevlerle uzaya gidildikçe bu sayı artacak. Sayı arttıkça kalp krizi riski de artacak. Uzayda yüksek voltaja maruz kalarak aritmi yaşayabilir ve bu nedenle kalp krizi geçirebilirsiniz. Bu yüzden bunları göz önünde bulundurarak ona göre şimdiden hazırlık yapmalısınız."
Prof. Dr. Jochen Hinkelbein kimdir?
1974 doğumlu Prof. Dr. Jochen Hinkelbein, Almanya’daki Köln Üniversitesi Hastanesi Anesteziyoloji ve Yoğun Bakım Tıbbı Departmanı’nda anesteziyoloji profesörüdür. ESA’nın bilimsel alt komitelerinden biri olan “Resüsitasyon, Acil Müdahale ve Travma” komitesinin eski başkanlarındandır. Başlıca araştırma alanı moleküler ekspresyon (proteomik) olan Prof. Dr. Hinkelbein, organ disfonksiyonu ve hiperoksi alanlarında uzmanlaşmıştır. Diğer uzmanlık alanları ise havayolu yönetimi, resüsitasyon, havacılık ve uzay tıbbıdır.
