HIV virüsü, evrimin hızlandırılmış hali

Sağlık
HIV virüsü, evrimin hızlandırılmış hali

HIV virüsü hızla değişiyor ve bir enfeksiyonun ardından insan bedeninde sayısız virüs türleri oluşturuyor. İsveçli ve Alman bilim insanları çok sayıda hastadaki HIV virüsünün evrimini birkaç yıl boyu analiz etmişler. “eLife” dergisinde yayımlanan sonuçlar, yeni aşıların geliştirilmesinde yardımcı olacağı gibi, diğer organizmaların evrimi hakkında da bilgi verecek.

Virüs türlerinin evrimini ve oluşumunu anlamak için araştırmacılar HIV hastalarındaki virüslerin kalıtımlarını yeni yöntemlerle analizler ettiler: hastalardaki her virüs varyantı bir motifi takip ediyor. Belli başlı kısımlarda diğerlerine kıyasla çok daha hızlı bir biçimde mutasyonlar meydana geliyor. Virüsün çoğalmayla ilgili önemli fonksiyonları içeren kalıtım bölgeleri daha az çeşitlilik gösteriyor ve neredeyse tüm varyantlar bu durumla örtüşüyor.

Mutasyonların virüse daha az zarar verdikleri bölgelerde ise çeşitlilik sürekli artıyor ve bu durumda olan çok sayıda varyant var. Virüsler bir yılda DNA'da yüzde bir oranında değişim biriktiriyor. Mutasyonların çokluğu virüse, bağışıklık sisteminden kaçmalarına yardımcı oluyor ki bu da virüsün işlevselliğini artırıyor.


Bilim insanları virüslerin kalıtımında en sık görülen DNA parçası üzerinde inceleme yapıyor. Bu bölümü tüm hastalardan alınan örneklerle karşılaştırdılar. Sürpriz bir şekilde, değişimlerin yüzde otuzunun “yeniden mutasyon” oldukları anlaşıldı. Bağışıklık sistemimiz virüsü bu bölümden uzaklaşmaya zorluyor. Fakat bağışıklık sisteminin baskısı sona erdiğinde virüsler yine bu bölüme geri dönüyor. Araştırma sonuçlarının HIV'ye karşı yeni aşıların geliştirilmesinde yardımcı olması bekleniyor.