Kiraz başlıca iki sınıfa ayrılır. Ekşi kiraz yani vişne (Prunus cerasus) ve tatlı olanı yani bildiğimiz kiraz (Prunus avium). Sarıdan siyaha yakın koyu kırmızıya kadar çok çeşitli renkleri olan kirazın lezzeti de yetiştiği bölgeye göre değişir.
Hem çok sağlıklı, hem de sağlığımızın korunmasında mucizeler yaratan meyvenin başlıca yararları:
Besin değeri çok yüksektir
Özellikle de lif, A ve C vitamini ve potasyum açısından zengindir. Bol miktardaki lif, sağlıklı bağırsak bakterilerini besler, bağırsak hareketlerini düzenler. American Institute For Cancer Research kuruluşu kirazın içerdiği lifin kolon kanseri riskini azalttığını belirtiyor.
En sağlıklı meyvelerin başında gelen kiraz, ayrıca sağlığımızı koruma konusunda da tüm diğer meyvelerden üstün. Bir kase, yani 21 kirazın kalorisi 100 kcal’den düşüktür ve günlük C vitamini ihtiyacınızın %15’ini karşılar.
Yüksek oranda antioksidan ve iltihap karşıtı bileşikler içerir
İçerisinde yüksek yoğunlukta bulunan bitkisel bileşikler sayesinde antioksidan ve iltihap karşıtı özelliklere sahiptir. Bu yüksek antioksidan içeriği, birçok kronik hastalıkla ve erken yaşlanmayla bağlantılı oksidatif stresle savaşmada da yardımcı olur.
Kirazda özellikle hücre hasarını gideren, iltihabı azaltan ve genel sağlığı iyileştiren geniş bir bitkisel kimyasal grubu olan polifenollerden yüksek oranda bulunuyor. Kiraz aynı zamanda beta-karoten ve C vitamini gibi, iltihap karşıtı ve antioksidan özellikleri bulunan karotenoid pigmentleri de içerir.
Uyku kalitesini artırır
Kiraz yemek veya vişne suyu içmek uyku kalitenizi artırır. Bu uykuya yönelik etkilerin sebebi meyvenin içerisinde yüksek yoğunlukta bulunan bitkisel bileşikler ve uyku-uyanma döngüsünü düzenlemeye yardımcı olan bir madde olan melatonindir. Aynı şekilde, uykusuzluktan yakınan yaşlı yetişkinlerin de yatmadan önce vişne suyu içmeleri uyku süresini artırır.
Egzersiz sonrası yaşanan şikayetleri azaltır
Kirazın içerisinde bulunan iltihap karşıtı ve antioksidan bileşikleri egzersizle ortaya çıkan kas ağrılarına, hasarlarına ve iltihaba karşı iyi bir koruyucudur.. Kaslardaki yırtılmaların daha hızlı iyileşmesine yol açar. Bu nedenle profesyonel maraton koşucuları, koşudan önceki bir hafta boyunca günde iki kez vişne suyu tükettiklerinde koşudan sonra daha az kas ağrısı çektiklerini belirtiyorlar.
Kalbi güçlendirir
Vişne ve kirazın içeğinde potasyum ve polifenol antioksidanlar gibi kalp sağlığını güçlendiren besin maddeleri ve bileşikler bulunur. Potasyum, düzenli bir kalp atışını korumak için gerekli olduğu gibi vücudunuzdaki fazla sodyumun da atılmasını ve tansiyonunuzun düzenlenmesini sağlar. Bu nedenle yüksek oranda potasyum alımı kalp krizi ve beyin kanaması riskini azaltır.
Dahası, kirazın içerisinde antosiyaninler, flavonoller ve kateşinler de dahil olmak üzere çok güçlü polifenol antioksidanlardan yüksek oranda bulunur, bunlar da hücresel hasara karşı koruma sağlayıp iltihabı azaltarak kalp sağlığınıza katkıda bulunur. İçerdiği antosiyaninler belleği de güçlendirir. Journal of Neuroscience dergisinde yayımlanan bir sıçan çalışması antosiyaninlerin belleği ve motor işlevlerini geliştirdiğini ortaya koyuyor.
Osteoartrit ağrılarını hafifletir
Şişmiş eklemlerin yarattığı ağrılar hareket yeteneğinizi kısıtlar. Ayrıca romatizma ve eklem ağrılarını gidermek için aldığınız ağrı gidericilerin yan etkilerinden (NSAID’ler) rahatsızsanız doğal vişne suyundan fayda sağlayabilirsiniz.
Osteoartrit hastası 40-70 yaş arası 20 kadın denek üzerinde yapılan bir araştırmada üç hafta boyunca günde iki kez içilen vişne suyunun enflamasyonu belirgin ölçüde azalttığı gözlemlendi.
2012’de sonuçları Artritis&Rheumatism dergisinde yayımlanana bir araştırma, gut hastalarının yalnızca iki gün boyunca (dikkat! iki gün bile yeterli gelebiliyor) vişne suyu tüketmelerinin gut atak riskini %35 oranında azalttığını ortaya çıkartmış. Ayrıca başka bir çalışmada vişne suyunun ürik asidi azaltıcı bir ilaçla birlikte alınmasının gut alevlenmesi riskini %75 oranında azalttığı gözlemlendi.
Karaciğeri temizler
Karaciğer dostu olan kiraz, yüksek alkol tüketimi, fazla ilaç tüketimi ve zehirlenmeler sonucu zorlanan karaciğerin yükünü hafifleterek yenilenmesine yardımcı olur.
Kilo kontrolü sağlar
100 gram kiraz ortalama 60 kalori içerir. Kirazın %75’i sudur ve midenizi daha az kaloriyle daha kısa sürede doldurmanızı sağlar. Besin lifi bakımından zengin olması ise daha uzun süre tok hissetmenize yardımcı olur. Burada dikkat edilmesi gereken kritik nokta tüketilen kirazın miktarıdır. Çünkü kirazın kalorisinin büyük bir miktarı şekerden gelir ve fazla tüketildiğinde diyetinizi olumsuz yönde etkileyebilir.
Sevda Deniz Karali
Kaynaklar
https://www.healthline.com/nutrition/cherries-benefits#section8
https://www.health.com/nutrition/health-benefits-cherries
https://clearmedicine.com/suoerfoods-cherries/
https://www.medicaldaily.com/cherry-health-benefits-6-reasons-why-you-should-eat-more-cherries-246713
