Indiana Üniversitesi ve Joslin Diyabet Merkezi bilim insanları, insan hücrelerinde aktif olan ve insülin benzeri hormonlar üreten dört virüs tespit etti. Bu keşif, diyabet ya da kansere neden olabilecek biyolojik mekanizmaları ortaya çıkarmak için yeni imkanlar sağlayabilir.
Emrah Altındiş (solda) ve Dr. C. Ronald Kahn (sağda)
Joslin araştırmacılarından Emrah Altındiş, PNAS dergisine yaptığı açıklamada, "Araştırmamız, ‘mikrobiyal endokrinoloji’ olarak adlandırabileceğimiz yeni bir alan açılmasına yardımcı olabilir. Virüslerin ürettiği insülin benzeri hormon ve proteinlerin insan ve kemirgen hücreleri üzerinde etkili olabileceğini gördük. Bu süreçlerin incelenmesi, mikropların hastalıklardaki rolünü daha iyi anlamamıza yardımcı oluyor" dedi.
C. Ronald Kahn da, "Virüslerin ürettiği insülin benzeri hormonların keşfi, sadece diyabet için değil; diğer metabolik ve otoimmün rahatsızlıkların, hatta kanserin oluşumunda nasıl bir etkiye sahip olduğunu anlamamız açısından çok önemli" diyor.
Harvard Tıp Fakültesi'nden Prof. Dr. Mary K. Iacocca "Dikkatimizi çeken şey, insülin benzeri dizileri olan dört virüs" diyor. Bu virüsler, balıkları enfekte ettiği bilinen bir virüs ailesinden geliyor. Joslin ekibi, bu virüslerin memelileri etkileyip etkilemeyeceğini anlamak için Indiana Üniversitesi kimya profesörü Richard DiMarchi ile işbirliği yaptı. DiMarchi de bu "virütik insülin benzeri peptitleri" (İng: viral insulin-like peptides, kısaca VILPs) kimyasal olarak sentezledi.
Bilim insanları fare ve insan hücrelerinde deneyler yaparak bu peptitlerin, hormonlar gibi davranıp davranmadığını araştırdı. Deneyler sırasında VILP'lerin insan insülin reseptörlerine bağlanabileceği kanıtlandı. Bu, virüslerin enfekte ettiği canlı hücrelerinin, glikoz alıp büyümesine neden olabilir. Deney sırasında VILP enjekte edilen farelerde, daha düşük seviyelerde kan glikozu gözlemlendi, bu da diğer bir insülin eylemi işaretiydi. Ayrıca insan bağırsağında bulunan virüsler analiz edildiğinde, insanların bu virüslere maruz kaldığına dair kanıtlar bulundu. Kahn, "Bu virüslerin kesinlikle balıklara, kurbağa ve semenderler gibi amfibyumlara bulaştığı biliniyor, ancak insanlara bulaştığı bilinmiyor. Fakat insanlar balık yiyerek bu virüslere maruz kalabilir.”
Bilim insanları şu an insan benzeri hormonlar üreten diğer virüsleri aramaya devam edecek. Kahn, "Bu henüz buz dağının görünen yüzü" diyor ve ekliyor "Memelilerde hastalık yapan ya da vücutta taşınan 300.000'den fazla virüs olduğu düşünülüyor ancak bunlardan yalnızca %2.5'i analiz edilmiş durumda. Bu nedenle daha fazla virütik hormon bulmak için çalışmaya devam edeceğiz."
Kahn, "Bu araştırma, tip 1 diyabet ve otoimmünite rahatsızlıklarının (özbağışıklık) yeni yönlerini de açığa çıkarabilir" diyor. "Bu ya da benzeri mikrobiyal insülin benzeri moleküllerin, vücutta tip 1 diyabet tepkisini başlatan çevresel bir tetikleyici olabileceğini düşünüyoruz." Benzer bir durum, vücudun insüline düzgün tepki vermediği tip 2 diyabet ve obezite gibi metabolik hastalıklar için de geçerli.
Bu virüsler, bazı kanser türlerinin de nedeni olabilir. Kahn "Virüsler bağırsağın içindeyse, ürettikleri VILP'ler bağırsak hücrelerini kontrolsüzce büyümeye teşvik edebilir, böylece bağırsaklarda tümörler ya da polipler oluşabilir" diyor.
Bu tür virüslerin analiz edilmesi, hastalıkların nedenlerinin anlaşılması ve tedavilerin seyrini hızlandırmak açısından büyük önem taşıyor.
