Bir yıl kadar önce Çin’in Chang’e 5 sondasının dünyaya getirdiği Ay taşının analizleri, Dünyadan görülen “Oceanus Procellarum” denizinin iki milyar yıl önce bir Lav gölü olduğunu ve Ay’daki volkanik etkinliklerin sanılandan daha uzun sürdüğünü gösterdi. Lav gölünün niçin bu kadar uzun süre kalıcı olduğu henüz kesin olarak bilinmiyor. Çünkü Ay’ın mantosunda lav oluşturmak için yeterli ısı üretebilecek, herhangi bir radyoaktif elementin varlığını gösteren bir kanıt bulunmuyor.
Daha büyük bir asteroid çarpmasının bir lav gölü oluşturabileceği varsayımlarda biri. Ancak hiçbir kanıt yok. Araştırmacılar bu yüzden ‘gelgit sürtünmelerine bağlı ısınma’ üzerinde de duruyorlar. Çünkü Ay, 2 milyar yıl önce Dünya’ya daha yakındı. Bu durumda Gelgit sürtünmesinin Ay’ın her tarafında etkili olması gerekiyor. Fakat kimyasal bileşim nedeniyle erime sıcaklığının daha düşük olduğu bölgeler var. Bu tür bir bölge Oceanus Procellarum olabilirdi. Dünyamızdan görülebilen Oceanus Procellarum, 2500 kilometrelik genişliğiyle karanlık lav düzleminin “Denizleri” olarak bilinenlerin en büyüğü. Şimdiye kadar bu bölgenin kaç yaşında olduğu bilinmiyordu, tahminler 1,2 ve 3,2 milyar yıl arasında değişiyordu.
Oysa Oceanus Procellarum’un kesin yaşı Ay ve Gezegen araştırmacıları için çok önemli, çünkü kraterleri sayarak yaş tayinin kalibre edilmesine yardımcı olur. Bir yüzeyde ne kadar çok krater varsa o bölge o denli eskidir. Ama mutlak yaşı belirlemek için taş örneklerine ihtiyaç vardı. İşte bu eksiklik son gelen örneklerle giderildi ve Oceanus Procellarum’un yaşı iki milyar yıl olarak belirlendi.
