Tahminlere göre erkeklerin üçte biri 30 yaşından sonra kelleşme sorunu yaşıyor. Ve bu oran yaş ilerledikçe büyüyor. Kadınlarda ise 70 yaşından sonra aşırı saç dökülmesi yüzde 40 oranında görülüyor. Son bir araştırmaya göre korona pandemisi saç dökülme riskini arttırdı. Araştırmaya göre hastanede tedavi gören Covid 19 hastalarının dörtte birinde altı ay sonra saç dökülmesi görülüyor. Bu olumsuz gelişmenin hastalığın ve tedavinin şoku ve stresine bağlı olduğu düşünülüyor.
Stres ve saç dökülmesinin genel olarak ne şekilde bağlantılı olduğunu Harvard Üniversitesi kök hücre biyoloğu Ya Chieh Hsu ve ekibi inceledi. Araştırmacılar bu amaçta bazı deney farelerinin böbreküstü bezlerini aldılar. Bunlar normalde stres hormonu kortikosteronu üretiyorlar. Farelerin tüylerinin normal hemcinslerine kıyasla üç misli hızlı büyüdüğü görüldü. Fakat böbreküstü bezleri olmayan fareler, kortikosteronla beslediklerinde tüylerin büyümesi normale döndü.
Stres hormonunun önemi, ayrıca işlemden geçirilmeyen farelerin 9 hafta boyu stres altında bırakılmasının ardından da ortaya çıktı. Bu farelerde kortikosteron değerleri artarken, tüylerin büyümesi yavaşladı. İkinci bir adımda bu süreçte kimyasal olarak nelerin yaşandığı incelendi. Bu konuda saç foliküllerindeki kök hücreler önemli bir rol oynuyorlar. Bunlar saç köklerinin etrafındaki ciltte yer alıyorlar. Kanda bulunan bol kortikosteron ile kök hücreler işlevlerini yerine getiremiyor ve yeni kıl hücreleri üretmiyorlar. Oysa stres hormonu olmadığı zaman etkinleşiyor ve tüyler yeniden uzamaya başlıyorlar. Bundan GAS6 (growth arrest-specific 6) proteini sorumlu.
Stres hormonu kortikosteron, normalde kök hücrelerinin bölünmesini etkinleştiren bu proteininin üretimini engelliyor. Diğer sözle, GAS6’nın yardımıyla strese bağlı saç büyüme engeli ortadan kaldırıyor. Dermatolog Rui Yi aynı dergideki ikinci bir yazıda sonuçların strese bağlı saç dökülmesinin tedavisinde yardımcı olabileceğini söylüyor. Fakat bazı sorunların giderilmesi gerekiyor. Kortikosteronun insandaki karşılığı kortizol ama bu hormonun. GAS6k ile benzer bir reaksiyon yapıp yapmadığı bilinmiyor. Ayrıca farelerde kılların büyümesindeki normal durgunluk evresi insana kıyasla daha uzun. Bu yüzden bir anti-stres proteinin işe yarayıp, yaramayacağı bilinmiyor.
