Sabancı Üniversitesi’nden iki önemli çalışma

Öne Çıkanlar Sağlık Teknoyaşam
Sabancı Üniversitesi’nden iki önemli çalışma

Disleksik çocukların eğitimini destekleyen mobil uygulama 

Sabancı Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Doktora öğrencisi Günet Eroğlu, disleksik çocuklara yönelik nörogeribeslemeye dayalı mobil telefon uygulaması geliştirdi. Mobil uygulama, özgül öğrenme güçlüğünün bir alt grubu olan ve ilaçla tedavisi henüz mümkün olmayan disleksinin etkilerini azaltıyor ve çocukların okul başarısının artmasında yardımcı oluyor.

Avrupa Disleksi Derneğine göre; okuma, heceleme ve yazma becerilerini edinmede nörolojik kökenli bir farklılık olarak tanımlanan disleksi, normal ve üstün zekalı bireylerde görülüyor. Einstein, Mozart, Leonardo da Vinci gibi dâhilerde de gözlemlenen disleksi, okuma becerisini etkilediği için ilköğretimin ilk yıllarında fark ediliyor.

Disleksinin tek ilacı eğitim


Disleksi okul çağı çocuklarının %10-15’inde görülüyor. Yapılan araştırmalara göre ilkokul 1., 2. ve 3. sınıflarda tanı ve tespiti yapılmış ve özel eğitim müdahalesinde bulunulmuş çocukların % 83’ü eğitim yaşantılarına sorunsuz olarak devam edebiliyor.

Çocukluğunda disleksik olanların, yetişkinlikte bağışıklık sorunları göreceli olarak azaldığı için okumada daha az sorunla karşılaşmalarına rağmen, ilerleyen yaşlarda Alzheimer geliştirme potansiyelleri olabiliyor. Bu sebeple yaşam boyu ve sürekli eğitim, bilişsel kapasitenin geliştirilmesi ve sağlığın korunması için önem taşıyor.

Uygulama disleksik çocukların okuma hızını artırıyor ve hata oranları düşüyor

“Auto Train Brain” adlı mobil uygulama, çocukları görsel ve işitsel oyunlarla destekliyor ve kendi beyin sinyallerini kendilerine geri besleyerek (nörogeribesleme) iyileştiriyor. 100 denek üzerinde test edilen mobil uygulamada elde edilen bulgulara göre, 20’nin üzerinde kullanımdan itibaren disleksik çocukların okuma hızı artıyor ve hata oranları düşüyor.

Günet Eroğlu, kendi yaşam tecrübesinden yola çıkarak tasarladığı ve geliştirdiği yazılım konusundaki doktora çalışmasını Sabancı Üniversitesi Mühendislik ve Doğa Bilimleri Fakültesi öğretim üyeleri Müjdat Çetin ve Selim Balcısoy danışmanlığında yürütüyor. Alınan fonlarla AR-GE çalışmaları yürütülecek ve uygulamanın geliştirilmesi sağlanacak.

Sabancı Üniversitesi tarafından patent başvurusu yapılan “Auto Train Brain” mobil uygulaması, 31 Aralık 2017 tarihinden itibaren Google Play Store'dan, 28 Şubat 2018 tarihinden itibaren ise Apps Store'dan indirilebilecek.

Tüberküloz tedavisi için yeni antibiyotik kombinasyonları

Soldan sağa: Ece Bıçak, Murat Çokol, Nurdan Kuru

Sabancı Üniversitesi’nde başlatılan ve şu an Amerika’da Biogen adlı ilaç şirketinde çalışan Doç. Dr. Murat Çokol tarafından yürütülen çalışma Harvard Üniversitesi Sistem Farmakolojisi Laboratuvarı’nda tamamlandı. Çalışmada Genetik ve Biyomühendislik Programı mezunu ve Brandeis Üniversitesi Biyoteknoloji Master öğrencisi Ece Bıçak ile Endüstri Mühendisliği doktora öğrencisi Nurdan Kuru da yer alıyor.

Yöntem ile, tüberküloz tedavisi için kullanılabilecek iki, üç ve dört ilaç içeren sinerjistik ilaç kombinasyonları tespit edildi. Yalnız başına kullanımdaki etkisi daha önceden bilinen bu antibiyotiklerin, tedavi amaçlı beraber kullanılması ilk kez bu çalışmada öneriliyor.

Tedavi için en yararlı ilaç kombinasyonlarını buluyor

Tüberküloz, kanser ve AIDS gibi birçok hastalığın tedavisi için ikiden fazla ilaç aynı anda kullanılıyor. Geliştirilen yöntem sayesinde örnek verilecek olursa, beş ilacın bir arada kullanılmasıyla oluşturulmak istenen bir kombinasyon çok daha düşük maliyetlerle yapılabiliyor.

Murat Çokol konu ile ilgili “Şu anda bilinen antibiyotiklerin çoklu kombinasyonlarla kullanılması antibiyotik direnci için elimizdeki en iyi kozlardan biri. Fakat mümkün olan kombinasyonlar astronomik sayılarda, örneğin, sadece 20 ilacın 15 binden fazla 5’li kombinasyonu var. Geliştirdiğimiz yöntem bu yüksek sayıdaki kombinasyonların tedavi için en yararlı olanlarının bulunmasına imkân sağlıyor.”

Sabancı Üniversitesi’nde Murat Çokol tarafından başlatılan proje Ekim ayında Science Advances dergisinde yayınlandı ve Harvard Medical School ve Tufts Üniversitesi haber sitelerine konu oldu.