Amerika’nın ilk sakinleri Asya’dan Bering boğazını geçerek ulaşmışlardır Yeni Dünya’ya. Kızılderililerin tam olarak ne zaman ve ne şekilde Amerika’ya yerleştikleri tartışmalıysa da ilk Amerikalıların 25.000 yıl önce Doğu Asya’daki halk gruplarından ayrıldıkları kesin gibi. DNA analizleri Bering boğazının Doğu Sibirya ve Alaska arasında bir geçiş bölgesi olduğunu ve Kızılderililerin burada uzun bir süre (binlerce yıl) yaşadıklarını göstermiştir.
Peki ama Amerika’ya doğru ilerlemelerine sebep olan neydi? Bu sorunun yanıtını bulmak isteyen Matthew Wooler (Çevre Araştırmaları Merkezi) Bering denizinde yer alan St. Paul adasındaki Hill gölünden alınan karot örneklerini incelemiş. Örneklerdeki DNA izlerinden, polen kalıntılarından, bitki ve hayvan fosillerinden böylece farklı zamanlarda hüküm süren iklimler hakkında bilgiler edinmiş. Araştırmacı bu bilgiler ışığında son 18.500 yıl içinde bitki örtüsünün ne şekilde değiştiğini öğrenmiş. Sonuçlar, Bering boğazının güney sınırında ilk başlarda kuru ve soğuk bir iklimin hüküm sürdüğünü, yaklaşık olarak 14.700 – 13.500 yılları arasında ise birden bire iklimin değiştiğini gösteriyor.
Göreceli olarak kısa bir süre için Bering boğazı gitgide nemli ve sıcak bir iklime girmiş. Sivrisinek fosillerinin analizleri, Temmuz ayındaki ortalama sıcaklığın beş dereceden on bir dereceye çıktığını ortaya koymuş. Bu sıcak evreyi ise yaklaşık olarak 12.900 -13.000 yıl önce yine kuru ve soğuk bir iklim takip etmiş. Burada ilginç olan nokta şu: Alaska’daki ilk insanlara ait arkeolojik kalıntılar 14.200 yıllıktır yani tam da sıcak evrenin yaşandığı zamana ait. Wooller ve ekibi bu yüzden Kızılderilileri göçe zorlayanın kısa süreli iklim değişimi olabileceğini düşünüyorlar.
Nitekim sıcak ve nemli hava araziyi bataklığa dönüştürünce, mamut ve bizon gibi hayvanlara uygun yeterli yaşam alanı kalmamış, Alaska’ya doğru ilerlemiş veya soyları tükenmiştir diyor araştırmacılar. Dahası sivrisineklerin çoğalışı da rol oynamış olabilir. Üstelik bataklık arazi sadece hayvanlar için değil insanlar için de elverişli değildi. Bataklık zeminde hareket etmek zor olduğu için kuru zemin arayışına giren Kızılderililer Amerika’ya göçmüş olabilirler. Yani Bering boğazının 11.000 yıl önce sular altında kalmasıyla yaşam alanları tamamen terk eden Kızılderililer bundan önce iklim koşulları yüzünden de Amerika’ya göçmüşler diyor uzmanlar.
Nilgün Özbaşaran Dede
