Amerika kıtasına insanlar ilk olarak ne zaman ayak bastılar? Bu sorunun yanıtı hala arkeolojinin en büyük gizemlerinden biri. Çünkü kemik, alet ve diğer buluntular ve DNA analizleri birbirinden farklı sonuçlar veriyor. Bazı sonuçlara göre insanlar kıtaya ilk kez 13.000 yıl önce Bering boğazı üzerinden geçerek ulaşmışlardı. Diğer buluntular çok daha eski; ilk insanların atalarının, buzulların geri çekilmesinden önce – olasılıkla Pasifik kıyısı boyunca devam eden bir rota üzerinden- Kuzey ve hatta Güney Amerika’ya ulaştıklarını düşündürmekte. Bu buluntulara Meksika’da gün ışığına çıkarılan 30.000 yıllık aletlerle, Uruguay ve Alaska’daki kemikler üzerinde görülen 24.000 ve 30.000 yıllık keski izleri de dahil. Ancak bu buluntular arasında insana ait olduğu kuşkulu olanlar da var.
Fakat artık kesin kanıtlar var. Bournemouth Üniversitesi’nden Matthew Bennet ve ekibi New Mexico’da son buz devrine ait insan ayak izleri buldular. İzler, alçı kumu tepeleriyle bilinen bir bölge olan White Sands Ulusal Parkı’nın ince taneli tortullarında korunagelmiş. Buz devri sırasında bu bölge, olasılıkla Pasifik kıyısı boyunca uzanan bir rota üzerinde, sığ göllerle kaplı büyük bir çökekti. Alçı tepelerin kenarında paleontologlar daha önceleri de mamutlara, mastodonlara ve kılıç dişli kedilere veya develere ait izler bulmuşlardı. Hatta insana at 12.000 yıllık ayak izleri de bulunmuştu.
Fakat daha alt tabakalarda yeni bulunan ayak izleri çok daha eskiler. Ayak izlerinin bulunduğu tabakadaki bitki tohumlarının radyo karbon tarihlendirilmesine göre bu tabaka 21.000-23.000 yıllık. Bilim insanları toplamda 62 ayak izi saptadılar. Birkaç tabakada dağılan izlerden anlaşıldığı üzere insanlar bu bölgede en az ki bin yıl kadar kalmışlar. Diğer ilginç bir nokta da izlerden birçoğunun gençlere ve çocuklara ait oluşu. Yetişkinlere ait olanlar daha ender. Bu durum yetişkinlerin daha çok avlanarak vakit geçirmeleriyle ilgili olabilir. Çocuklar belki sadece yiyecek toplamak için görevlendiriliyordu ya da buralarda oynuyorlardı diyor araştırmacılar. İnsana ait ayak izleri dışında bazı tabakalarda mamut ve buz devrine ait mega faunanın diğer temsilcilerine ait izler de bulundu. Uzmanlar bu hayvanların da insanlar tarafından avlandığını düşünüyorlar.
Araştırmacılara göre, New Mexico’daki insanların bu erken tarihteki varlığı bu insanların, son Buz devrinin zirveye ulaşmasından önce bile buraya geldiklerini düşündürebilir. Çünkü buzul maksimumu sırasında Pasifik kıyısı boyunca “kapalıydı”.
Nilgün Özbaşaran Dede
