Soğuk algınlıklarında ya da alerjileriniz azdığında, bedeninizin bitmek tükenmek bilmeyen bir sümük kaynağına dönüştüğü duygusuna kapılabilirsiniz. Ne denli sık sümkürseniz de, görünürde burnunuz akmayı sürdürür.
New York Üniversitesi Langone Tıp Merkezi kulak, burun ve boğaz uzmanlarından Dr. Richard Lebowitz’e göre, beden gerçekten de durmaksızın sümük üretir. Aksırık yoluyla sümüğün bir bölümü dışarıya atılır atılmaz, beden daha da çok sümük üretmeye koyulur.
Sümük, bedendeki burun, boğaz ve akciğerlerden oluşan solunum sistemini kaplayan mukoza bezleri tarafından üretilir. Lebowitz, insanlar aksırdıklarında bedenden dışarıya atılan sümüğün büyük bir bölümünün geniz yolunu örten mukoza bezlerinden kaynaklandığını belirtiyor. İnsanlarda çoğu zaman sümüğün burun boşluğundan geldiği yönünde bir düşüncenin egemen olduğunu da dile getiren Lebowitz, gerçekte burun boşluğunda yalnızca çok küçük miktarda sümük üretildiğine dikkat çekiyor. Lebowitz’e göre, insanlar baharatlı yiyecekler tüketerek, ya da neti çanağından* yararlanarak “sinüslerini temizlediklerini” öne sürseler de, gerçekte bu tür girişimler yalnızca geniz yollarını temizlemeye yarıyor.
Lebowitz, solunum sisteminin günde bir litreden çok sümük ürettiğini, işler yolunda gittiğinde bedenin bu miktarın üstesinden kolaylıkla gelebildiğini belirtiyor. Örneğin, burnunuzdaki sümük geniz yolunun arkasına ve daha sonra da burun hücrelerinin üzerinde bulunan siliya adlı minik tüyler aracılığıyla gırtlağa taşınıyor ve ardından da yutuluyor.
Evet, yanlış duymadınız-gün boyunca sümüğünüzü yutup duruyorsunuz. Yalnızca, bunun ayırdına varmıyorsunuz.
Gelgelelim, hastalandığınızda genizde üretilen bu akıntı daha yoğun olabiliyor, ya da normal koşullarda bunu temizleyen düzenek işlevini gerektiği gibi yerine getiremiyor; ya da, beden her zamankinden biraz daha fazla sümük üretiyor olabilir. Bu gibi durumlarda insanlar ne çok sümük olduğunun ayırdına varmaya başlıyorlar ve gerçekten de bunun bitmek tükenmek bilmeyen bir kaynak olduğu izlenimine kapılabiliyorlar.
İnsanların kimi zaman boş yere burunlarını silip, yine de burunlarının tıkanık olduğu duygusunu da yaşayabileceklerini belirten Lebowitz, bu durumda sorunun sümüğün kendisinden çok, geniz yollarını kaplayan astarın şişmesi ve geniz yollarını tıkamasından kaynaklanabileceğine parmak basıyor.
Derleyen: Rita Urgan
*Neti çanağı: Daha çok yoga ile ilgilenenlerin bildiği, çaydanlığı andıran Hint kökenli bir burun temizleme gereci. Geniz yollarındaki tıkanıklığın giderilmesi amacıyla, çanağın içine doldurulan ılık ve tuzlu su bir burun deliğine akıtılıp ötekisinden dışarıya atılıyor.
